Αντεργατικές «πρωτιές», που φέρνουν τις εργασιακές σχέσεις πολλές δεκαετίες πίσω, περιλαμβάνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας που κατατέθηκε την Παρασκευή το βράδυ στη Βουλή και το οποίο περιλαμβάνει Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου του υπουργείου Εργασίας προς κύρωση, που προκάλεσαν μαζικά πυρά από την αντιπολίτευση και τους φορείς. Το νομοσχέδιο, με πρόσχημα την πανδημία, αποτελείται από διαχρονικές απαιτήσεις του ΣΕΒ και του ΔΝΤ, τις οποίες η κυβέρνηση Μητσοτάκη έρχεται πλέον να νομοθετήσει: Ψαλίδι σε μισθούς και δώρα, απλήρωτες υπερωρίες, ελεύθερες απολύσεις κ.α.

Ads

Πρώτη φορά θεσμοθέτηση απλήρωτων υπερωριών 

Έτσι, υπονομεύει ευθέως το οχτάωρο μέσω των  – για πρώτη φορά νομοθετημένων – απλήρωτων υπεριωριών που ο εργαζόμενος, ο οποίος είχε τεθεί σε προληπτική καραντίνα, οφείλει να δουλέψει. Το νομοσχέδιο προβλέπει την αναπλήρωση του χρόνου αυτού (των 7 ή των 14 ημερών καραντίνας) με μία ώρα επιπλέον απλήρωτης υπερωρίας. «Αυτό», σχολιάζει μιλώντας στο Tvxs.gr ο εργατολόγος, Διονύσης Τεμπονέρας, «έχει να κάνει κατά βάση με τον νέο τρόπο διευθέτησης του τρόπου εργασίας. Ενέχει πολλά προβλήματα η ρύθμιση αυτή, καθότι είναι η πρώτη φορά που θεσμοθετείται η απλήρωτη υπερωρία στο εργατικό δίκαιο».

Μάλιστα, το νομοσχέδιο παρατείνει μέχρι το τέλος του έτους την αναστολή του ορίου της υπερωριακής απασχόλησης. Πρόκειται για το ανώτατο όριο υπερωριακής απασχόλησης του εργαζόμενου μέσα σε ένα εξάμηνο. Με πρηγούμενες ΠΝΠ αυτή η πρόβλεψη είχε ανασταλεί – πάντα στο όνομα της πανδημίας – μέχρι τις 14 Σεπτεμβρίου, δίνοντας τη δυνατότητα ακόμη και στους εργοδότες που είχαν εξαντλήσει αυτό το όριο, να συνεχίσουν να επιβάλλουν υπερωρίες. Τώρα, το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα να συνεχίσουν να επιβάλλουν υπερωρίες, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους.

Ads

Ψαλίδι στο δώρο Χριστουγέννων

Ακόμη μία αρνητική «πρωτιά» του νομοσχεδίου είναι η αλλαγή του υπολογισμού του Δώρου Χριστουργέννων, που οδηγεί στη μείωσή του. «Επίσης για πρώτη φορά. μετά από 90 χρόνια, το Δώρο δεν θα υπολογίζεται επί του ονομαστικού μισθού γιά ένα εκατομμύριο εργαζόμενους που τέθηκαν σε καθεστώς αναστολής σύμβαση εργασίας, αλλά για διάρκεια που μπήκαν σε αναστολή, επί των 534 ευρώ της ειδικής αποζημίωσης» τονίζει ο Δ. Τεμπονέρας. «Αυτό πρακτικά οδηγεί σε μειώσεις Δώρου που μπορούν να φτάσουν ακόμα και το 40%, κυρίως για τους εργαζομένους στους κλάδους του Πολιτισμού, του Αθλητισμού, του Τουρισμού, του Επισιτισμού, τις Μεταφορές, ακτοπολοϊκες και αεροπορικές».

Μια νέα ρύθμιση του νομοσχεδίου είναι φαινομενικά σε θετική κατεύθυνση αλλά παρουσιάζει και αυτή προβλήματα. Μειώνει, μεν, από 100 σε 50 τις απαιτούμενες μέρες εργασίας προκειμένου οι εποχικοί υπάλληλοι να πάρουν το επίδομα ανεργίας ΟΑΕΔ για τον Χειμώνα, ωστόσο, όπως σημειώνει ο Δ. Τεμπονέρας «εδώ το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι έχουμε πάρα πολλούς εργαζόμενους οι οποίοι καθόλου δεν κατάφεραν να δουλέψουν, άρα είναι αδύνατο να συμπληρώσουν τις 50 μέρες, άρα και αυτοί θα αποκλειστούν από το επίδομα του ΟΑΕΔ».

Μαζικές παρατάσεις των αντεργατικών ΠΝΠ

Κατά τα άλλα, το νομοσχέδιο παρατείνει την χρονική ισχύ των προηγούμενων αντεργατικών ΠΝΠ. Έτσι προχωρά στην παράταση των αναστολών συμβάσεων εργασίας, από τις 30 Σεπτεμβρίου, που όριζε η προηγούμενη ΠΝΠ, μέχρι και τον Οκτώβριο. «Σε χιλιάδες εργαζόμενους που δουλεύουν κυρίως στον χώρο του Τουρισμού υπάρχει πολύ σοβαρό ζήτημα επιβίωσης, καθότι για πολλούς μήνες πλέον, αμοίβονται με το πενιχρό αυτό επίδομα των 534 ευρώ» σημειώνει ο Δ. Τεμπονέρας.

Κάτι αντίστοιχο έχουμε και στο πρόγραμμα Συν-εργασία, το οποίο ίσχυε μέχρι 15 Οκτωβρίου και παρατείνεται πλέον μέχρι τέλος του χρόνου. «Το πρόγραμμα αυτό στην πράξη δεν έχει ευδοκιμήσει, ούτε έχει αγκαλιαστεί από τις επιχειρήσεις» τονίζει ο συνομιλητής μας. «Από τους ένα εκατομμύριο εργαζόμενους που τέθηκαν σε αναστολή, μόνο 70.000 έχουν μπει στο συν-εργασία, καθότι οι εργοδότες, για λόγους γραφειοκρατικούς αλλά και για λόγους ουσίας, δεν το προτιμούν. Δεν το θεωρούν αρκετά ευέλικτο. Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι η ένταξη των εργαζομένων στο πρόγραμμα αυτό, αυτόματα οδηγεί  και σε μια μείωση έως 20% των αποδοχών τους. Οι εργοδότες θέλουν την ίδια μείωση για περισσότερο χρόνο.».

«Επίσης, θέλουν – και το πέτυχαν – να καλύπτει το κράτος το σύνολο του μισθολογικού κόστους» και έτσι «θεωρούν ότι μπορούν να κάνουν χρήση της παλιάς εκ περιτροπής εργασίας, η οποία προβλέπει ακόμη και μία μέρα εργασίας την εβδομάδα». «Δεν έχουν λοιπόν λόγο να βάλουν τους εργαζόμενούς τους στο καθεστώς του συν-εργασία. Δηλαδή, έχουμε μνημονιακά εργαλεία πολύ πιο χρήσιμα γι’ αυτούς και πολύ πιο ευέλικτα, τα οποία είναι σε ισχύ. Αντί η κυβέρνηση με το Συν-εργασία να πει ότι καταργείται κάθε άλλη προηγούμενη ρύθμιση, άφησε παράλληλα να υπάρχουν και τα παλιά εργαλεία ευελιξίας».

Παράταση όμως παίρνει με το νομοσχέδιο και η τηλεργασία. Ωστόσο, όπως μας εξηγεί ο εργατολόγος, εξακολουθούν να μένουν απροστάτευτοι οι εργαζόμενοι οι οποίοι, από τη μια ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, ενώ από την άλλη το αντικείμενο της δουλειάς του δεν επιτρέπει την τηλεργασία. «Οι ευπαθείς ομάδες, εφόσον δεν μπορύν να εργαστούν με καθεστώς τηλεργασίας, τίθενται και αυτοί σε αναστολη σύμβασης, μέχρι τέλος του Σεπτέμβρη» τονίζει ο Δ. Τεμπονέρας. «Έχουμε λοιπόν ένα καθεστώς τιμωρίας των ευπαθών ομάδων, καθότι ένας εργαζόμενος που αμοιβόταν μέχρι σήμερα με 1.000 ευρώ και εξ αντικειμένου, λόγω της φύσης της δουλειάς του, δεν μπορεί να μπει σε καθεστώς τηλεργασίας, θα πέσει στα 534 ευρώ. Αρα και εδώ έχουμε μια έμμεση τιμωρία των ευπαθών ομάδων, οι οποίες καμία ευθύνη δεν φέρουν βέβαια για την κατάστασή τους».

Κατώτερος μισθός: Από του χρόνου και βλέπουμε

Το νομοσχέδιο παρατείνει τη διαδικασία διαβούλευσης και απόφασης σε σχέση με τον ορισμό του νομοθετημένου κατώτερου μισθού. «Ο προηγούμενος νόμος έλεγε ότι θα πρέπει μέχρι το τέλος του 2020 να προβλεφθεί η διαδικασία για τον ορισμό του κατώτερου μισθού» σημειώνει ο Δ. Τεμπονέρας. «Θυμίζω ότι η κυβέρνηση είχε εξαγγείλει την αύξηση του κατώτερου μισθού προεκλογικά, μέσα στο 2020. Δεν γίνεται πράξη αυτό και πάμε σε μια νέα διαδικασία με διαβούλευση εξαρχής, με τον κατώτερο μισθό στην καλύτερη περίπτωση να καθορίζεται την Ανοιξη του 2021 και βλέπουμε».

Απελευθέρωση απολύσεων… διά της αναστολής σύμβασης

Αξίζει να σημειωθεί, ότι ταυτόχρονα με τις παραπάνω διατάξεις, εκδόθηκε και Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Εργασίας και Οικονομικών που απελευθερώνει κι άλλο τις απολύσεις. Ο Δ. Τεμπονέρας μας εξηγεί, ότι ενώ μέχρι τώρα η αντίστοιχη Υπουργική Απόφαση έλεγε ότι στον αριθμό των εργαζομένων που εντάχθηκαν τον Ιούνιο στον μηχανισμό Συν-εργασία και των οποίων η απόλυση απαγορεύεται, περιλαμβάνονται όλοι οι εργαζόμενοι πλην εκείνων που αποχωρούν λόγω συνταξιοδότησης, θανάτου ή λόγω οικειοθελούς παραίτησης, τώρα μπαίνει και μια επιπλέον ρύθμιση, η οποία λέει ότι δεν περιλαμβάνονται και εκείνοι οι οποίοι έχουν τεθεί σε καθεστώς αναστολής σύμβασης. «Αλλάζει, δηλαδή, τη βάση υπολογισμού επί των οποίων επιτρέπονται οι απολύσεις, κάνοντάς τις πιο εύκολες  κυρίως για τους κλάδους που προείπαμε.».

Το νέο εργατικό Δίκαιο ήρθε για να μείνει

Ρωτάμε τον κ. Τεμπονέρα κατά πόσο όλα αυτά τα μέτρα έχουν όντως ημερομηνία λήξης, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση, λόγω εκτάκτων αναγκών από την πανδημία. Μας απάντησε με ένα παράδειγμα από το νομοσχέδιο, τις απλήρωτες υπερωρίες που, ταυτόχρονα, οδηγούν στην υπέρβαση του οχτάωρου. «Το ζήτημα της μεταφοράς της υπερωρίας σε άλλη μέρα και ώρα, δεν είναι ζήτημα που τίθεται πρώτη φορά», μας εξηγεί. «Το ζήτημα αυτό είχε τεθεί για πρώτη φορά το 2013, επί υπουργίας Κατσέλη, από τον ΣΕΒ, όπου ζητούσαν ακριβώς αυτό. Δηλαδή, για παράδειγμα, να δουλεύει μία μέρα ο εργαζόμενος, όχι 8ωρο, αλλά 5ωρο και αυτό το τρίωρο πλέον να μπορεί να μεταφερθεί σε άλλη μέρα, χωρίς να υπάρχει επιπλέον αμοιβή για υπερωριακή απασχόληση. Αυτό λοιπόν δεν το δέχθηκε τότε η κ. Κατσέλη. Το ίδιο θέμα τέθηκε από το ΔΝΤ και το 2014. Επίσης τότε η κυβέρνηση Σαμαρά δεν το δέχθηκε. Το ζήτημα επανήλθε από τους θεσμούς και επί υπουργίας Αχτσιόγλου, η οποία επίσης αρνήθηκε. Τώρα ουσιαστικά περιγράφεται στην έκθεση Πισσαρίδη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα, λέγοντας ότι προτείνεται η ευελιξία των υπερωριών και ο εξορθολογισμός του και γίνεται πλέον νόμος του κράτους. Υποτίθεται ότι η ρύθμιση αυτή ισχύει για έκτακτες συνθήκες. Είναι βέβαιο όμως ότι αυτή η ρύθμιση θα παραμείνει όπως δεκάδες άλλες ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν με αφορμή τον κορονοϊό και θα παραμείνουν σε ισχύ. Σαφώς και θίγεται το 8ωρο υπό την έννοια ότι έχουμε επιπλέον υπερωρία σε άλλη μέρα και ώρα και βεβαίως μη αμοιβόμενη. Απλήρωτη εργασία  δηλαδή».

«Είναι ένα μίγμα των συνταγών του ΔΝΤ, υψηλής έντασης και μεγάλης επήρειας στο διηνεκές. Είναι βέβαιο, ότι το νέο εργατικό Δίκαιο του κοροναϊού έχει έρθει για να μείνει», καταλήγει ο Δ. Τεμπονέρας.