Δύο χρόνια μετά τη μεγάλη πυρκαγιά που έπληξε την Ηλεία, νεώτερα στοιχεία και καταθέσεις έρχονται να ανασυνθέσουν το παζλ της τραγικής εκείνης ημέρας. Την προηγούμενη της πυρκαγιάς, 23 Αυγούστου 2007, ο γ.γ. Πολιτικής Προστασίας Παναγιώτης Φούρλας απέστειλε εξαιρετικά επείγον μήνυμα στην Αστυνομία, στο Στρατό και στις Νομαρχίες και τις Περιφέρειες με το οποίο εφιστούσε την προσοχή τους στον «προβλεπόμενο κίνδυνο πυρκαγιών» στη δυτική και νότια Ελλάδα.

Με το ίδιο μήνυμα καλούσε τις Περιφέρειες να διαθέσουν όλα τα μέσα που είχαν καταγράψει οι ΟΤΑ και οι Νομαρχίες και να ενημερώσουν μαζί «με τις αστυνομικές και δημοτικές αρχές» τους κτηνοτρόφους, τους αγρότες και τους ιδιοκτήτες μελισσιών για τον υψηλό κίνδυνο. Ταυτόχρονα καλούσε τα γραφεία πολιτικής Προστασίας των Νομαρχιών να ενημερώσουν τους εθελοντές «για σχετικές δράσεις» και το υπουργείο Εθνικής Αμύνης για να απελευθερώσει τις μονάδες του. Η Νομαρχία Ηλείας προέβη σε ελάχιστες από αυτές τις ενέργειες, αναφέρουν σχετικές πηγές, ούτε όμως και ελέγχθηκε όσον αφορά στην (μη) υλοποίησή τους.

Το μεσημέρι της μοιραίας μέρας, ο πυροφύλακας Παναγιώτης Τ. ενημέρωσε από το πυροφυλάκιο Μίνθης τους συναδέλφους του στα Κρέστενα και στον Πύργο ότι η φωτιά έκαιγε δασική έκταση μεταξύ των χωριών Μάκιστος, Χρυσοχώρι, Μηλέα, Αρήνη, Ξηροχώριο και Σμέρνα.

Ο επικεφαλής του πυροσβεστικού κλιμακίου στα Κρέστενα, υποπυραγός Νίκος Μ. θυμάται να ενημερώνει ακολούθως το πλήρωμα του πυροσβεστικού οχήματος Η42 –καθώς και άλλα δύο οχήματα της υπηρεσίας—να πάρουν το δρόμο Κρέστενα – Ζαχάρω – Αρήνη – Μηλέα και να στρίψουν αριστερά στο Παλιοχώρι. Το Η42 ωστόσο δεν ακολούθησε ποτέ αυτή τη διαδρομή.

Το Η42 ήταν όχημα ΣΤΑΓΙΕΡ επανδρωμένο με εποχικούς πυροσβέστες, χωρίς συνοδεία μόνιμου συναδέλφου, κατά παράβαση του κανονισμού – φαινόμενο μη μεμονωμένο καθώς περί τις 10.000 οργανικές θέσεις στο σώμα της πυροσβεστικής παρέμεναν κενές τον Αύγουστο του 2007. Σύμφωνα με συγγενείς των πυροσβεστών, το όχημα είχε συχνά παρουσιάσει βλάβες.

Στις 14:50, Παρασκευή 24 Αυγούστου 2007, ο πυροσβέστης Γεώργιος Κ. έφτασε στο Παλαιοχώρι όπου, σύμφωνα με τη μαρτυρία του, δύο πυροσβεστικά οχήματα και ένα περιπολικό της πυροσβεστικής προσπαθούσαν να σβήσουν τη φωτιά, ενώ οι κάτοικοι της Μακίστου και της Αρτέμιδας εγκατέλειπαν τα χωριά τους με Ι.Χ., μέσω Σμέρνας προς Ζαχάρω ή μέσω Μακίστου – Αρτέμιδας προς Ζαχάρω.

Τα οκτώ Ι.Χ. που ακολούθησαν αυτή τη δεύτερη διαδρομή, ακινητοποιήθηκαν όταν τρεις εκρήξεις στην κορυφή του λόφου έστρεψαν τη φωτιά προς το μέρος. Ο Σπίρο Κ., του οποίου η συγκλονιστική μαρτυρία τον τοποθετεί ακριβώς σε εκείνο το σημείο τη στιγμή της μεγάλης πυρκαγιάς, καταθέτει ότι στη διαδρομή δεν είχε προηγηθεί κάποιο τροχαία ατύχημα «και αφού είδε ότι δεν μπορούσε να πάει μπροστά, προσπάθησε να κατευθύνει τα αυτοκίνητα προς την Αρτέμιδα, αλλά πρώτον ήταν εγκλωβισμένος λόγω των οχημάτων που ακολουθούσαν, δεύτερον οι φλόγες έφθασαν εκεί. Το μόνο σημείο που δεν καιγόταν ήταν η πλαγιά και βοήθησε να ανέβουν εκεί τα παιδιά και οι γυναίκες». Ο εργάτης από την Αλβανία μαρτυρά επίσης ότι στο σημείο βρισκόταν και το πυροσβεστικό όχημα Η42, με τον οδηγό καθηλωμένο και τον ένα πυροσβέστη πανικοβλημένο. Όταν η φωτιά έφτασε στα αυτοκίνητα και λίγο προτού το κύμα που ερχόταν από τη Ζαχάρω ενωθεί με το κύμα που ερχόταν από την Αρτέμιδα, ο Σπίρο Κ. σκαρφάλωσε την πλαγιά και κατέφτασε σε ένα χωράφι, όπου μαζί με τον αντιδήμαρχο Ζαχάρως, Αντώνη Κρέσπη, παρέμειναν κάτω από το χώμα μέχρι το κύμα να περάσει. Στη συνέχεια περπάτησαν πίσω στο δρόμο από όπου ο Σπίρο Κ. είχε ξεκινήσει και έφτασαν πάλι στο πυροσβεστικό όχημα.

Εκεί βρήκαν όλους τους επιβάτες καμένους. Από τη διαδρομή Αρτέμιδα-Ζαχάρω επέζησε μόνο ο Σπίρο Κ. Η 37χρονη Αθανασία Π. και τα τέσσερα παιδιά της, ηλικίας 5, 10, 12, και 15 χρονών κάηκαν εκεί. Ο αντιδήμαρχος Ζαχάρως κ. Κρέσπης υπέκυψε στα εγκαύματά του στο Γενικό Κρατικό Αθηνών στις 22 Σεπτεμβρίου 2007. Οι τρεις εποχικοί πυροσβέστες του Η42 κάηκαν στο σημείο. Άλλοι 17 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

Τα περισσότερα αυτοκίνητα στην περιοχή βρέθηκαν σε μεγάλη απόσταση το ένα από το άλλο και από το πυροσβεστικό όχημα, ενώ το μαύρο Γκόλφ το οποίο βρέθηκε «σε επαφή» με ένα Opel Campo S, σύμφωνα με την έκθεση πραγματογνωμοσύνης κύλησε προς το Opel μόνο αφότου τα λάστιχά του είχαν καεί από τις φλόγες. Στη δική της έκθεση η αστυνομία γράφει: «Οι οδηγοί των οχημάτων κινήθηκαν και έδρασαν σε κατάσταση ανάγκης. Μη έχοντας διαφυγή, περικυκλωμένοι από την πύρινη λαίλαπα που κατέκαιγε όλη την περιοχή, προφανώς κινήθηκαν προς το πυροσβεστικό όχημα, αναζητώντας ασφάλεια και προστασία…»

Ο Γέωργιος Π. που έχασε τη γυναίκα και τα τέσσερα παιδιά του, καθώς και οι συγγενείς των τριών πυροσβεστών κατέθεσαν μήνυση και ζήτησαν να διεξαχθεί δικαστική έρευνα. Παρότι οι μηνυτές ζήτησαν ειδικά να διερευνηθεί το κατά πόσον τηρήθηκε το σχέδιο «Ξενοκράτης» για την προστασία των πολιτών και την έγκαιρη εκκένωση της περιοχής, η αντιεισαγγελέας Πρωτοδικών Πύργου κ Μαρία Παπαγιαννίδου αποφάνθηκε ότι κανένα από τα κρατικά εντεταλμένα όργανα δεν έφερε ευθύνη για το ό, τι συνέβη.

Στη μαρτυρία του Σπύρου Μπ. ότι ο δήμαρχος Ζαχάρως, κ. Πανταζής Χρονόπουλος, ζήτησε από τον αντιδήμαρχο να φύγουν προς την πλευρά της πυρκαγιάς, η κ. Παπαγιαννίδου σχολιάζει ότι οι συνθήκες πανικού «οδήγησαν τους κατοίκους να φύγουν προς λάθος κατεύθυνση με αποτέλεσμα να καούν». Η κυρία αντιεισαγγελέας επίσης τονίζει ότι «η μάχη που έδωσαν οι πυροσβεστικές δυνάμεις, οι τοπικοί φορεία και οι αστυνομικές δυνάμεις του νομού ήταν αδιαμφισβήτητα άνιση …καθώς δεν διαγνώστηκαν σε επίπεδο επαρκών ενδείξεων, δόλιες ή αμελείς πράξεις ή παραλείψεις εκπροσώπων αρμόδιων αρχών, που να συνδέονται αιτιωδώς με τη διακινδύνευση ανθρώπινων ζωών, ως και με τα τραγικά αποτελέσματα θανάτων ή σωματικών βλαβών των θυμάτων της Ηλείας».

Το ότι το «επείγον» μήνυμα της Πολιτικής Προστασίας δεν λήφθηκε ως αρκετά επείγον για να γίνουν οι απαραίτητες προετοιμασίες, το ότι δεν υπήρχαν αρκετοί μόνιμοι πυροσβέστες, το ότι το Η42 πάθαινε συχνές βλάβες, το πού και το πότε βρίσκονταν η αστυνομία και οι δημοτικές αρχές φαίνεται να μην εξετάστηκαν ως σημαντικά στοιχεία στην υπόθεση, καθώς την ευθύνη είχε μόνο ο πανικός και…η φωτιά.

Πηγή: Καθημερινή