Στην δημοσιότητα δόθηκε χθες μια νέα έκθεση του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) με τίτλο “Το κοινωνικό πορτραίτο της Ελλάδας 2012”, σύμφωνα με την οποία οι “εργαζόμενοι-φτωχοί” αποτελούν πλέον μια μεγάλη κοινωνική ομάδα την στιγμή που οι οικονομικές ανισότητες αποκαλύπτουν την αδικία ανάμεσα στις τάξεις της κοινωνίας. Η Ναταλία Σπυροπούλου*, που επιμελήθηκε μαζί με τον Διονύση Μπαλούρδο το άρθρο “Πορτραίτα της φτώχειας στην Ελλάδα της κρίσης” το οποίο δημοσιεύεται στην έκθεση,  μιλώντας στο tvxs.gr,  ανέφερε ότι η οικονομική κρίση “ναι μεν δεν έφερε νέα μορφώματα της κοινωνίας στο προσκήνιο, αλλά από την άλλη αύξησε τον αριθμό του πληθυσμού με χαμηλό βιοτικό επίπεδο, γεγονός που αποτελεί από μόνο του τρομερή αλλαγή”. Συνέντευξη: Νίκος Μίχος

Ads

Το άρθρο που επιμελήθηκε η κα. Σπυροπούλου πραγματεύεται τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν κοινωνικά ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, για τις οποίες δεν υπάρχουν επίσημες στατιστικές και να διερευνήσει το βαθμό στον οποίο η οικονομική κρίση έχει συμβάλλει στην επιδείνωση των προβλημάτων τους. Στο άρθρο συμπεραίνεται μεταξύ άλλων ότι τα νοικοκυριά εφαρμόζουν διάφορες στρατηγικές επιβίωσης προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι διάχυτη η αίσθηση κοινωνικής αδικίας για τον τρόπο με τον οποίο αναιρούνται από το κράτος θεσμικά κατοχυρωμένα κοινωνικά δικαιώματα και κεκτημένα.

“Υπάρχει η αίσθηση της κοινωνικής αδικίας σε ανθρώπους που είναι οικονομικά ευάλωτοι αυτή την περίοδο και θεωρούν ότι τα μέτρα λιτότητας τους βαραίνουν δυσανάλογα με άλλες κοινωνικές ομάδες. Δηλαδή υπάρχουν κάποιες κοινωνικές ομάδες που διατηρούν συγκεκριμένα προνόμια ενώ άλλοι έχουν χάσει και τα ελάχιστα δικαιώματα που είχαν στην κοινωνία αυτή”, δήλωσε σχετικά η Ναταλία Σπυροπούλου. Αυτή η απονομή δυσανάλογων βαρών μπορεί να ενέχει τον κίνδυνο για ένα βίαιο ξέσπασμα της κοινωνίας, υπόθεση με την οποία συμφωνεί και η ίδια. “Εκφάνσεις της κοινωνικής αδικίας μπορεί ακόμη και με μορφές άσχετες από τον πραγματικό λόγο μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές αναταραχές που θα είναι βίαιες. Εάν δεν υπάρξει εξομάλυνση της κατάστασης θα έρθουν και χειρότερα. Δεν μπορεί κανείς να το πει με βεβαιότητα αλλά είναι πιθανό να έχουν την μορφή εξέγερσης”, σχολίασε συγκεκριμένα.

Ένα άλλο θέμα που απασχολεί τους συντάκτες του άρθρου είναι η φτώχεια. “Η φτώχεια υπάρχει πολλά χρόνια. Ο επίσημος ορισμός της φτώχειας από την Ε.Ε. είναι το 60% της διαμέσου του εισοδήματος. Το 60% αυτό πάντα θα υπάρχει και κάποιος θα είναι κάτω από αυτό. Τα στοιχεία ακόμη δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν γιατί υπάρχει μια χρονική καθυστέρηση. Δεν έχουμε ακόμη στοιχεία ούτε για το 2010. Το ποσοστό φτώχειας παραμένει στα ίδια επίπεδα τα τελευταία χρόνια, αλλά έχει αλλάξει η ένταση”, εξηγεί η Ναταλία Σπυροπούλου, και σχολιάζει ότι η σύνδεση της κοινωνικής αδικίας με την φτώχεια βρίσκεται ακριβώς σε αυτό το σημείο. 

Η έκθεση του ΕΚΚΕ παρουσιάζει μια κοινωνική ομάδα, αυτή των εργαζόμενων – φτωχών, να έρχεται και να εγκαθίσταται στις τάξεις της ελληνικής κοινωνίας. “Οι εργαζόμενοι – φτωχοί πάντα υπήρχαν. Απλώς τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί πολύ. Κάθε χρόνο βγαίνουν στοιχεία για αυτούς που επιβεβαιώνουν την αύξησή τους. Η αύξησή τους είναι τεράστια. Δεν μπορούμε να πούμε, όμως, ότι επειδή κάτι προϋπήρχε δεν έχει αλλάξει τίποτα – το ίδιο και με τη ανεργία, άλλωστε. Έχει αλλάξει και σε πολύ άσχημο βαθμό. Εντελώς καινούρια κατηγορία δεν είναι οι εργαζόμενοι φτωχοί. Αλλά το ότι αυξάνεται πολύ ο αριθμός τους, ναι, είναι κάτι καινούριο”, μας εξηγεί η Ναταλία Σπυροπούλου. 

Αυτή η αλλαγή είναι απόρροια της οικονομικής κατάστασης της χώρας. “Σε αυτή την κατάσταση πολύς κόσμος είναι λογικό να ζητά εργασία με χαμηλό μισθό (στα part-time ο μισθός είναι ακόμη πιο λίγος)”, σχολιάζει η ίδια. Στην αγορά εργασίας δεν υπάρχουν ελεύθερες επιλογές πλέον, καθώς με την χειροτέρευση των συνθηκών το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού έχει προβλήματα. “Για τους περισσότερους αυτό είναι μονόδρομος για την επιβίωση”. 

Το άρθρο τελειώνει με μια δήλωση ενός αστέγου: «Δεν ντρέπομαι. Και ξέρεις γιατί δεν ντρέπομαι; Γιατί δε φταίω εγώ. Εγώ είχα όλη την καλή πρόθεση να εργαστώ, πλήρωνα φόρους, ΙΚΑ, ταμείο εμπόρων και τα λοιπά, όλη μου τη ζωή ήμουνα καθόλα εντάξει σε όλα και κάποια στιγμή πλήρωσα τους κλέφτες. Εντάξει, ας είναι…. Δεν είμαι μόνος, είναι πάρα πάρα πολλοί τέτοιοι. Και θα γίνουν πάρα, πάρα πολλοί τον Σεπτέμβριο–Οκτώβριο–Νοέμβριο…». 

“Ο άστεγος αντιλαμβάνεται ότι δεν φταίει και πως αυτοί που δεν φταίνε αυξάνονται και πως κάτι πρέπει να γίνει”, δηλώνει η κα. Σπυροπούλου, ενώ συμπληρώνει ότι “μπορεί κάποιος να ερμηνεύσει ότι αυτή η ανοχή θα κορεστεί σε κάποια στιγμή”.