Η ιστορία ξεκίνησε από την περίφημη «Ομάδα Αλήθειας» της ΝΔ και, εμπλουτισμένη με το σχετικό βίντεο, έκανε τον γύρο του διαδικτύου και των social media για να βρει, εν τέλει, περίοπτη θέση ακόμη και σε – θεωρητικά τουλάχιστον – σοβαρές ιστοσελίδες και εφημερίδες φιλικές προς την αντιπολίτευση: Ο πρωθυπουργός κατά την επίσκεψή του στο Μάτι και στη συζήτηση που είχε εκεί με πυρόπληκτους κατοίκους φέρεται να ρωτά κάποια στιγμή μία κυρία που κάθεται δίπλα του «Δικός μας είναι αυτός;».

Πάραυτα ξεσηκώθηκε ο… εθνικός διαδικτυακός ορυμαγδός, το «δικός μας είναι αυτός» έγινε hashtag και trend στο twitter, αναλύσεις επί αναλύσεων γράφτηκαν για το πώς ο πρωθυπουργός «έστησε» τη σύνθεση των παρευρισκόμενων για να αποφύγει δυσάρεστες και ενοχλητικές ερωτήσεις, και επήλθε η συνήθης πλειοδοσία με τίτλους τύπου «ΣΟΚ, μια ακόμη απίστευτη δήλωση Τσίπρα», «προκαλεί ξανά ο Τσίπρας».

Ατυχώς, όταν το story απογειώθηκε πλέον από το «Πρώτο Θέμα», παρενέβη η κυρία που καθόταν δίπλα στον πρωθυπουργό στο Μάτι. Ονομάζεται Κατερίνα Μαλλά, είναι μέλος της συντονιστικής επιτροπής των κατοίκων και δήλωσε ευθέως και αυτοβούλως πως ουδέποτε ο Αλέξης Τσίπρας την ρώτησε «δικός μας είναι αυτός;». Η ερώτηση που της έκανε, όπως η ίδια είπε – επισημαίνοντας ότι ότι «δεν θέλει να δημιουργούνται λανθασμένες εντυπώσεις» – ήταν «η κόρη σου είναι αυτή;»…

Παρά ταύτα, ελάχιστη… συγκίνηση προκλήθηκε και, βεβαίως, καμία διάψευση ή διόρθωση δεν ήρθε από την πλευρά της «Ομάδας Αλήθειας». Το «Πρώτο Θέμα» περιορίστηκε να αναρτήσει – αναγκαστικά – την δήλωση της κυρίας Μαλλά, ενώ άλλες εφημερίδες συνέχισαν να έχουν στην ηλεκτρονική τους έκδοση το, περίφημο πλέον, «δικός μας είναι αυτός;», συνοδεύοντάς το με σχόλια όπως «ο πρωθυπουργός εισέπραξε καταφατική απάντηση ανακουφισμένος, και σίγουρος ότι δεν έχει πέσει πάνω σε κάποιον απρόσκλητο επισκέπτη».

Ουδεμία έκπληξη ίσως, καθώς είχε προηγηθεί το έτερο κατόρθωμα της «Ομάδας Αλήθειας» – το έτερο story που έφερε τον πρωθυπουργό να πρόσβαλε πυρόπληκτη στο Μάτι λέγοντάς της «και να έπαιρνες 2.000 ευρώ, τι θα τα έκανες, θα τα σπατάλαγες». Και εδώ, το σχετικό βίντεο ήταν μονταρισμένο και η φράση του πρωθυπουργού ήταν αποκομμένη από μια συνολική συζήτηση στην οποία ο Αλέξης Τσίπρας εξηγούσε ότι  είναι προτιμότερο η χρηματοδότηση που θα λάβει η Ελλάδα από την Κύπρο να μην «σπάσει» σε επιδόματα π.χ. των 2.000 ευρώ στους κατοίκους, αλλά να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία υποδομών – ένα μοντέλο, στο οποίο συμφώνησαν και οι κάτοικοι.

Η ένταση, ωστόσο, και η συχνότητα με την οποία λειτουργεί πλέον η πολιτική «μονταζιέρα» της ΝΔ και των φιλικών της μέσων, εγείρει ευρύτερα ερωτήματα και μάλλον δείχνει την… μεγάλη αντεπίθεση των fake news – ή ακριβέστερα, την «ολοκληρωτική επιχείρηση fake news». Τα παραπάνω κρούσματα, άλλωστε, είναι μόνον δύο από το μπαράζ των διαστρεβλωμένων ή και απολύτως ψευδών ειδήσεων που είδαμε τις τελευταίες ημέρες, ώστε να δημιουργηθεί «κλίμα». Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ του Star περί της υποτιθέμενης παραστρατιωτικής ομάδας «Φρουροί της Θράκης» και τις δήθεν εικόνες από την δράση της στα σύνορα που δεν ήταν παρά πλάνα από την… άσκηση «Παρμενίων», τα αλλεπάλληλα πρωτοσέλιδα των ΝΕΩΝ που εμφάνιζαν «κλειδωμένη» την μείωση των συντάξεων ακόμη και τρεις μέρες πριν από την οριστική ακύρωσή της, και, βεβαίως, η περίφημη δημοσκόπηση επίσης των ΝΕΩΝ το περασμένο Σάββατο την διαστρέβλωση της οποίας κατήγγειλε ο ίδιος ο δημοσκόπος που την είχε διενεργήσει.

Tο γιατί επιλέγεται η συγκεκριμένη συγκυρία γι αυτή την «αντεπίθεση των fake news» είναι ένα ερώτημα που επιδέχεται πολλαπλών ερμηνειών. Την εξήγηση μπορεί να την δίνουν τα ίδια τα ποιοτικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων και η παντελής απουσία δυναμικής αυτοδυναμίας της ΝΔ. Ή μπορεί να βρίσκεται και στην πολιτική ατζέντα της εποχής, που μάλλον – με δεδομένα τα αλλεπάλληλα μεταμνημονιακά φιλολαϊκά μέτρα – δεν ευνοεί το αφήγημα της αντιπολίτευσης. Ο,τι απ’όλα κι εάν ισχύει όμως, το ζήτημα των fake news γίνεται πλέον εξαιρετικά σοβαρό τόσο για την αξιοπιστία συνολικά των μέσων ενημέρωσης, όσο και για την λειτουργία της ίδιας της δημοκρατίας. Και απαιτεί σοβαρές και ουσιαστικές απαντήσεις και παρεμβάσεις, σε πολιτικό και θεσμικό επίπεδο.

* Φωτογραφία: Σκίτσο του Γιάννη Δερμεντζόγλου