Μειοψηφούν οι πολίτες της χώρας που εμπιστεύονται τους θεσμούς της ελληνικής δημοκρατίας από την μεταπολίτευση κι έπειτα με πιο απογοητευμένη τη νέα γενιά και την κατώτερη κοινωνική τάξη. Τα ευρήματα της έρευνας της aboutpeople για την αποτίμηση της πενηντάχρονονης πορείας της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας καθώς και για την αξιολόγηση της λειτουργίας και των προοπτικών της, για το ΕΤΕΡΟΝ, είναι ενδιαφέρονται και κάποια αρκετά ανησυχητικά.

Η κεντρική θεματική συνοψίζεται στα ερωτήματα: Πώς αξιολογούν οι πολίτες τη Μεταπολίτευση και την Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία; Τι πιστεύουν για τη λειτουργία της δημοκρατίας και τους θεσμούς;

Τα βασικά ευρήματα της έρευνας είναι τα εξής:

• Το 65,2% των ερωτηθέντων κρίνει θετικά την περίοδο από το 1974 έως σήμερα.
• Σε ό,τι αφορά τις αξιολογήσεις σημαντικών γεγονότων αυτών των 50 χρόνων, το 81% κρίνει θετικά την κατάργηση της βασιλείας, το 74,1% τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ, το 75,8% την είσοδο στην ΕΟΚ, το 79,3% την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, το 96,7% τη θεσμοθέτηση της ισότητας των δύο φύλων, το 93,8% την ίδρυση του ΕΣΥ, το 88% την ίδρυση του ΑΣΕΠ, το 61,6% την είσοδο στην ΟΝΕ, ο 57,5% τους Ολυμπιακούς Αγώνες, το 77,1% τη δημιουργία της Διαύγειας, το 14,1% το Μνημόνιο, το 45,5% το κίνημα των Αγανακτισμένων, το 25,2% το δημοψήφισμα του 2015, το 32,8% τη Συμφωνία των Πρεσπών, το 89,5% τη δημιουργία του gov.gr.
• Ο πιο πετυχημένος πρωθυπουργός από το 1974 έως σήμερα θεωρείται ο Ανδρέας Παπανδρέου (30,3%).
• Τη δεκαετία 1981-1990 θεωρείται ότι έγιναν πιο πολλές αλλαγές προς τη σωστή κατεύθυνση (36,9%), ενώ τα περισσότερα βήματα προς τη λάθος κατεύθυνση θεωρείται ότι έγιναν τη δεκαετία 2011-2020 (31,9%).
• Το 82,2% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι δεν υπάρχει καλύτερο πολίτευμα από τη δημοκρατία. Ωστόσο, το 69,8% είναι δυσαρεστημένο από τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία στην Ελλάδα. Να σημειωθεί ότι ένα 14,8% θεωρεί ότι ορισμένες φορές η δικτατορία είναι προτιμότερη από τη δημοκρατία.
• Το 60,2% θεωρεί ότι η δημοκρατία στην Ελλάδα λειτουργεί χειρότερα από τις άλλες χώρες της ΕΕ.
• Η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς είναι περιορισμένη. Συγκεκριμένα, το θεσμό του πρωθυπουργού εμπιστεύεται το 34,3%, τις Ανεξάρτητες Αρχές το 34%, το θεσμό του ΠτΔ το 32,6%, την κυβέρνηση το 31,4%, τη Δικαιοσύνη το 29,4%, το κοινοβούλιο το 25,9%, τα κόμματα το 13,6% και τα ΜΜΕ το 6,5%.
• Τα βασικά προβλήματα της δημοκρατίας θεωρούνται (ερώτηση δύο απαντήσεων):
  το ότι οι αποφάσεις των κυβερνήσεων επηρεάζονται πολύ από τα μεγάλα συμφέροντα (30,6%),
  η διαφθορά (30,2%),
  η έλλειψη λογοδοσίας των κομμάτων και των πολιτικών (21,7%)
  το ότι τα κόμματα δεν αγωνίζονται για το δημόσιο συμφέρον (18,7%),
  το ότι η δικαιοσύνη επηρεάζεται από την εκάστοτε κυβέρνηση (17,1%).
• Το 47% θεωρεί ότι τα social media βλάπτουν τη δημοκρατία ενώ το 40% ότι την ωφελούν.
• Το 66,9% θεωρεί ότι οι σημαντικές αποφάσεις για τη χώρα λαμβάνονται από τους υπερεθνικούς οργανισμούς και όχι από τις ελληνικές κυβερνήσεις.
• Οι πολίτες παρουσιάζονται απαισιόδοξοι για το μέλλον. Το 53,3% θεωρεί ότι η σημερινή γενιά ζει χειρότερα από αυτήν των γονιών της. Το 72% εκτιμά ότι η τα παιδιά 10-17 ετών θα ζήσουν χειρότερα από τη σημερινή γενιά.
• Οι μεγάλες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η χώρα στο μέλλον θεωρούνται το δημογραφικό (44,2%), η φτώχεια (37,8%), η περιβαλλοντική κρίση (26%), το σύστημα Υγείας (22,2%) και η μετανάστευση (20,8%).

Οι νέοι αμφισβητούν την κοινοβουλευτική δημοκρατία περισσότερο

Στο ερώτημα «Συμφωνείτε με την άποψη ότι, παρά τα προβλήματά της, δεν υπάρχει καλύτερο πολίτευμα από την κοινοβουλευτική δημοκρατία;» θετικά απάντησαν οι άνω των 65 ετών (98,9%) ενώ το ποσοστό των νέων 17-24 που συμφωνεί αν και μεγάλο, δεν ξεπερνά το 68,5%. Από τους ερωτώμενους υπερασπιστές της παραπάνω άποψης είναι περισσότερο εκείνοι που αυτοπροσδιορίζονται «κεντροαριστεροί» και «κεντροδεξιοί».

Στο ερώτημα αν σε ορισμένες περιπτώσεις η δικτατορία είναι ίσως προτιμότερη από την δημοκρατία απαντά «ΝΑΙ» ένα 5.4% και «μάλλον ναι» το 9.4% το άθροισμα των οποίων είναι το ποσοστό της εκπροσώπησης της ακροδεξιάς στη βουλή. Ωστόσο ένα 11.3 % δηλώνει πως «μάλλον διαφωνεί» και ένα 70,8% διαφωνεί κατηγορηματικά.

Στο ερώτημα αν η δικτατορία είναι ίσως προτιμότερη από την δημοκρατία όπως ισχυρίζονται κάποιοι απαντά «συμφωνώ και μάλλον συμφωνώ» το 45,9% των δεξιών, το 15,7 των Κεντροδεξιών, 9,8 % των Κεντρώων, το 8.3% των Κεντροαριστερών και το 2,1 των Αριστερών.

Στο ερώτημα αν είναι ικανοποιημένοι ή δυσαρεστημένοι από τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία στην Ελλάδα, ικανοποιημένο δηλώνει μόνο το 7%.

Οι πιο δυσαρεστημένοι είναι νέοι των 17-24 ετών και οι πιο ικανοποιημένη η ανώτερη τάξη.

Η πλειοψηφία θεωρεί πως η ελληνική δημοκρατία λειτουργεί χειρότερα από άλλες χώρες της ΕΕ αλλά και τις ΗΠΑ και καλύτερα από εκείνη της Ρωσίας.

Ελάχιστη η εμπιστοσύνη στους θεσμούς, καθόλου στα ΜΜΕ και τα κόμματα

Τον θεσμό της προεδρίας της Δημοκρατίας εμπιστεύεται ένα 11% και απαξιώνει ένα 40%

σέβεται αρκετά ένα 21% και λίγο ένα 23%.

Η εμπιστοσύνη έρχεται από το κέντρο και την κεντροδεξιά σε μεγαλύτερα ποσοστά.

Τον θεσμό του πρωθυπουργού δεν εμπιστεύεται καθόλου το 39%, εμπιστεύεται λίγο ένα 24.8%, πολύ ένα 11.4% και αρκετά ένα 22,9%

Τα ποσοστά των θετικών απαντήσεων έρχονται κυρίως από την ανώτερη και την μεσαία προς ανώτερη τάξη.

Τον θεσμό του Κοινοβουλίου δεν εμπιστεύεται καθόλου το 37% και μόνο ένα 4% το εμπιστεύεται πολύ ενώ το υπόλοιπο ποσοστό μοιράζεται στο «αρκετά» και το «λίγο».

Πλήγμα στη Δημοκρατία τα συμφέροντα η διαφθορά και η έλλειψη λογοδοσίας

Οι πολίτες γυρνούν την πλάτη πιο αποφασιστικά στα κόμματα που δηλώνουν πως δεν τα εμπιστεύονται καθόλου σε ποσοστό 45,3% και λίγο σε ποσοστό 39.2%. Ενώ πολύ τα εμπιστεύεται μόλις ένα 1,7%

Καθόλου δεν εμπιστεύεται τη Δικαιοσύνη το 33.4%, λίγο το 36%, πολύ ένα 5.6% και λίγο το 23% των ερωτώμενων.

Χειρότερη ακόμα η εικόνα της εμπιστοσύνης στα ΜΜΕ. Μόλις ένα 0,7% τα εμπιστεύεται ενώ καθόλου απαντά ένα 63.4%, λίγο ένα 29% και αρκετά ένα 5.8%.

Η πλειοψηφία θεωρεί ως πλήγμα στη δημοκρατία αποφάσεις που επηρεάζονται από συμφέροντα, διαφθορά, έλλειψη λογοδοσίας κομμάτων και πολιτικών

Ποιον επιλέγουν ως καλύτερο πρωθυπουργό της μεταπολίτευσης;

Πρώτος έρχεται ο Aνδρέας Παπανδρέου με 30.3%, δεύτερος ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με 14,5%, τρίτος Κυριάκος Μητσοτάκης με 10,2% , τέταρτος ο Αλ. Τσίπρας με 9.5%, πέμπτος ο Κ. Σημίτης με 5.2%, έκτος ο Κ. Καραμανλής με 4.8%, και τελευταίοι με 1% έκαστος ο Γιώργος Α. Παπανδρέου και ο Αν. Σαμαράς.

Την υπογραφή του 1ου μνημονίου αποτιμά αρνητικά ένα 59.5% μάλλον αρνητικά το 21.6% θετικά το 3.7% μάλλον θετικά το 10,4%

Το δημοψήφισμα του 2015 αποτιμά αρνητικά το 49,5%, μάλλον αρνητικά το 17, 5%, θετικά ένα 12.2 % και μάλλον θετικά το 13%.

Η κατώτερη τάξη πλειοψηφεί στις θετικές απαντήσεις.

Όσο για τη Συμφωνία Πρεσπών, η πλειοψηφία τοποθετείται αρνητικά και μάλλον αρνητικά ενώ στο ερώτημα ποια περίοδο / δεκαετία πιστεύετε ότι έγιναν τα περισσότερα βήματα προς τη λάθος κατεύθυνση για τη χώρα; Η πλειοψηφία δείχνει την περίοδο 2011-2020.