Η μαύρη εργασία ανθεί στις τουριστικές περιοχές την περίοδο του καλοκαιριού, όμως οι εργοδότες φαίνεται πως ενημερώνονται για τις αφίξεις ελεγκτών και προχωρούν σε προσλήψεις κατά τις ημέρες διενέργειας ελέγχων για αδήλωτη εργασία. Στη συνέχεια οι εργαζόμενοι απολύονται. 

Αυτό καταδεικνύουν τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Εργασίας, από το πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη», με τον υπουργό Εργασίας, Γιάννη Βρούτση, να αναγνωρίζει πως πρόκειται για προσχηματική και συγκυριακή συμμόρφωση με το νόμο. Ο Γιάννης Βρούτσης αναφερόμενος στο φαινόμενο της μαύρης εργασίας έκανε λόγο για «σύγχρονη λερναία ύδρα» και τόνισε πως για την αντιμετώπιση της απαιτείται η εκρίζωση αυτής της «βαθιά αντιπαραγωγικής και αντικοινωνικής νοοτροπίας πολλών επιχειρήσεων» και της «λογικής της ‘αρπαχτής’ και του ευκαιριακού κέρδους σε βάρος των εργαζομένων, συχνά με το εκβιαστικό δίλημμα ‘«καλύτερα ανασφάλιστος παρά άνεργος’».

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε το υπουργείο στη δημοσιότητα, σε 25 τουριστικούς προορισμούς, τις ημέρες που προηγούνταν των ελέγχων παρατηρούνταν χαμηλός αριθμός προσλήψεων. Ωστόσο ξαφνικά ο αριθμός των προσλήψεων εκτοξευόταν κατά τις ημέρες διενέργειας των ελέγχων. Με αυτόν τον τρόπο οι εργοδότες αποφεύγουν τα πρόστιμα που μπορούν να ανέλθουν έως και σε 10.500 ευρώ. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία των ελέγχων στο Ρέθυμνο όπου από τις 23 έως τις 25 Ιουλίου δηλώθηκαν 19 απολύσεις και μέσα στις επόμενες τρεις μέρες, που βρίσκονταν εκεί οι ελεγκτές, δηλώθηκαν 198 προσλήψεις.  Αντίστοιχα, στα Χανιά, στις 22 Ιουλίου δηλώθηκαν 21 απολύσεις, την επόμενη μέρα 256 απολύσεις, στις 24 Ιουλίου 6 προσλήψεις, και στη συνέχεια, με την παρουσία των ελεγκτών, 261 προσλήψεις μέσα σε τέσσερις ημέρες (25-28 Ιουλίου).

«Είναι γνωστό ότι η δραστική καταπολέμηση της αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας αποτελεί μια από τις πιο άμεσες και επείγουσες προτεραιότητές μας. Και για αυτό το σκοπό, για πρώτη φορά στην ιστορία του υπουργείου Εργασίας, έχουμε περάσει από τα λόγια και τις καλές προθέσεις στην «πράξη» επιστρατεύοντας το σύνολο των δυνάμεων μας στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Σχεδίου ‘ΑΡΤΕΜΙΣ’», δήλωσε ο Γιάννης Βρούτσης και συνέχισε:

«Με την πραγματοποίηση εντατικών και στοχευμένων ελέγχων, την επιβολή υψηλότατων προστίμων, την υλοποίηση ηλεκτρονικών διασταυρώσεων και πάνω απ’ όλα με την αποτελεσματική και οργανωμένη αξιοποίηση του έμπειρου και ικανού ανθρώπινου δυναμικού του ΣΕΠΕ και της ΕΥΠΕΑ του ΙΚΑ. Είναι επίσης ευνόητο ότι αυτή την περίοδο η προσπάθειά μας έχει κορυφωθεί με ιδιαίτερη έμφαση σε τουριστικές περιοχές της χώρας και σε δραστηριότητες που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με τον τουρισμό. Αξιοποιώντας το πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ», ένα πολύτιμο ηλεκτρονικό εργαλείο που αποτυπώνει συνεχώς και σε κάθε γωνιά της Ελλάδας την κίνηση των προσλήψεων και απολύσεων, παρουσιάζουμε σήμερα μια αποκαλυπτική εικόνα για το πώς λειτουργούν στην πράξη οι έλεγχοι για την αδήλωτη εργασία.

Πράγματι, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι σε 25 ενδεικτικές περιοχές στις οποίες πραγματοποιήθηκαν τέτοιοι έλεγχοι από κλιμάκια του υπουργείου Εργασίας, οι προσλήψεις παρουσίασαν απότομη και εκρηκτική αύξηση την περίοδο των ελέγχων. Είναι προφανές ότι οι έλεγχοι του υπουργείου Εργασίας πιάνουν τόπο αφού υποκινούν ‘κύμα συμμόρφωσης’ των επιχειρήσεων. Ωστόσο, αυτή είναι η μια πλευρά των πραγμάτων. Υπάρχει και η άλλη που πρέπει να μας προβληματίσει ιδιαίτερα όλους. Αυτή η ‘συμμόρφωση’, σε αρκετές περιπτώσεις συγκυριακή ή και προσχηματική, υποδηλώνει την έκταση του προβλήματος και αντανακλά μια βαθιά αντιπαραγωγική και αντικοινωνική νοοτροπία πολλών επιχειρήσεων. Τη λογική της ‘αρπαχτής’ και του ευκαιριακού κέρδους σε βάρος των εργαζομένων, συχνά με το εκβιαστικό δίλημμα ‘καλύτερα ανασφάλιστος παρά άνεργος’.

Για το υπουργείο Εργασίας και τις ελεγκτικές του υπηρεσίες η επιβολή υψηλών προστίμων και η τιμωρία δεν είναι αυτοσκοπός. Αντίθετα, με ένα ισορροπημένο μίγμα κινήτρων (μείωση εισφορών, απλοποίηση γραφειοκρατικών διαδικασιών) και αντικινήτρων (το υψηλότερο ιστορικά πρόστιμο των 10.500 ευρώ, συνεχείς και στοχευμένοι έλεγχοι) έχουμε διαμορφώσει ένα ευνοϊκό πλαίσιο για την υγιή επιχειρηματικότητα και τη δημιουργία νόμιμων και ποιοτικών θέσεων εργασίας.»

Το ζήτημα είναι ότι ακόμη και σήμερα επιβιώνουν καταχρηστικές επιχειρηματικές πρακτικές και νοσηρές νοοτροπίες, απολιθώματα μιας άλλης εποχής, οι οποίες όμως δεν έχουν θέση στην νέα Ελλάδα που με τόση προσπάθεια και θυσίες χτίζουμε όλοι μαζί. Η εκρίζωση αυτών ακριβώς των νοοτροπιών είναι η κρίσιμη προϋπόθεση για την οριστική εξαφάνιση της αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας, της σύγχρονης «λερναίας ύδρας». Και για αυτό χρειάζεται η συνδρομή όλων μας, χωρίς καμία απολύτως εξαίρεση».