Δημοσιεύτηκε με τίτλο «Δώρα, Gadgets και Ελλάδα: Μία ματιά στην καμπάνια Lobbying της Huawei» το ρεπορτάζ που εμπλέκει τον Άδωνι Γεωργιάδη σε σκάνδαλο διαφθοράς και δωροδοκίας. Πρόκειται για το δημοσίευμα, το οποίο είχαν προαναγγείλει τα «Νέα», με τον αρθρογράφο της εφημερίδας, Γιώργο Παπαχρήστο, να επιχειρεί μάλιστα να αποδομήσει τις όποιες αποκαλύψεις προκαταβολικά.

Διαβάστε: «Τα Νέα» / Στήριξη σε Άδωνι για ρεπορτάζ των New York Times πριν ακόμα δημοσιευθεί

Από την μεριά της, η αμερικάνικη εφημερίδα δημοσιεύει εσωτερικά μηνύματα που διέρρευσαν και περιγράφουν λεπτομερώς τις προσπάθειες του κινεζικού τεχνολογικού γίγαντα να επηρεάσει Έλληνες αξιωματούχους ώστε να προωθήσουν τα συμφέροντα της Huawei. Μάλιστα, τα μηνύματα που αφορούν τον Άδωνι Γεωργιάδη -αφορούν την περίοδο που ήταν υπουργός Ανάπτυξης- είναι άκρως αποκαλυπτικά, καθώς αναφέρεται: «Το συζητήσαμε με τον Άδωνι και τις αφαίρεσε» (σ.σ. τις αναφορές σε βάρος της Huawei κατά την τεχνολογική συνεργασία Ελλάδας – ΗΠΑ). «Ο Άδωνις χρειάζεται άλλα δύο ρολόγια. GT Pro. Τα λάτρεψε».

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης απαντώντας σε σχετική ερώτηση των NYT, δήλωσε ότι η τεχνολογία της Huawei έχει περιορισμένη παρουσία στα νέα δίκτυα τηλεπικοινωνιών της χώρας.

«Δεν υπήρξε ποτέ καμία άμεση ή έμμεση επιρροή από την εν λόγω εταιρεία σε αποφάσεις κυβερνητικής πολιτικής, συμφωνίες ή/και συμβάσεις» απάντησε μέσω email.

Το χρονικό του σκανδάλου

Όπως σημειώνουν οι New York Times, τον Νοέμβριο του 2020, στελέχη της Huawei, της κινεζικής εταιρείας κατασκευής τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού, αντάλλαξαν μηνύματα σχετικά με την πραγματοποίηση συνάντησης με έναν «φίλο» και έναν «σύμβουλο» στην Ελλάδα.

Οι «επαφές», που προσδιορίστηκαν ως σύμβουλοι της ελληνικής κυβέρνησης, επρόκειτο να δώσουν στην Huawei κάτι πολύτιμο: ένα έγγραφο που περιγράφει τις κρατικές συμβάσεις και τα «έργα πρώτης προτεραιότητας» στα οποία η εταιρεία θα ήθελε να εργαστεί στη χώρα. Οι διευθυντές της Huawei συζήτησαν το ενδεχόμενο να δώσουν στους συμβούλους ένα smartphone Huawei Mate XS, το έξυπνο ρολόι GT 2 και κρασί της εταιρείας, σύμφωνα με εσωτερικά μηνύματα κειμένου και άλλα έγγραφα που εξετάστηκαν από τους New York Times.

Τα σχέδια είναι «αυστηρά εμπιστευτικά μεταξύ μας», έγραψε ένας διευθυντής της Huawei σε μια ομαδική συνομιλία που πήρε το όνομά του από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, σύμφωνα με τους NYT.

Στη συνέχεια, το έγκυρο αμερικανικό μέσο επισημαίνει ότι «η ανταλλαγή ήταν μέρος περισσότερων από 120 μηνυμάτων και περιλήψεων εσωτερικών επικοινωνιών της Huawei που παρασχέθηκαν στους Times από άτομο που εργαζόταν για μια ευρωπαϊκή κυβέρνηση που ερεύνησε την εταιρεία. Το υλικό, το οποίο προσδιόριζε τις επαφές ως κυβερνητικούς αξιωματούχους, προσφέρει μια σπάνια ματιά στο πώς η Huawei προσπάθησε να καλλιεργήσει σχέσεις με υψηλόβαθμα στελέχη στην Ελλάδα, μια μικρή αλλά σημαντική χώρα για την εταιρεία, και υπερέβη τα όρια των ελληνικών κανόνων που περιορίζουν τα δώρα σε δημόσιους υπαλλήλους και υπουργούς της κυβέρνησης.

Στην επικοινωνία, οι υπάλληλοι της Huawei συζήτησαν την παροχή gadget σε έναν ανώτερο υπουργό της ελληνικής κυβέρνησης και τον γιο του (σ.σ. Άδωνι Γεωργιάδη), την παροχή συσκευών σε αξιωματούχους της αστυνομίας και μετανάστευσης και την οργάνωση της μεταφοράς των ελληνικών ρυθμιστικών αρχών κατά τη διάρκεια ενός βιομηχανικού συνεδρίου στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα το 2021. Τα μηνύματα δεν αναφέρουν εάν τα δώρα παραδόθηκαν τελικά ή αν υπογραφούν συμφωνίες για τα έργα προτεραιότητας».

Οι New York Times υπενθυμίζουν ότι η Huawei, βρίσκεται στη μέση ενός τεχνολογικού Ψυχρού Πολέμου μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας, λόγω των φόβων ότι το Πεκίνο μπορεί να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία της για κατασκοπεία ή δολιοφθορά. Η εταιρεία αρνήθηκε τις κατηγορίες.

Εκείνη την περίοδο η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε περιορίσει τη χρήση του εξοπλισμού της Huawei στη χώρα και είχε αποκλείσει την πρόσβαση της εταιρείας σε ορισμένες αμερικανικές τεχνολογίες. Αμερικανοί αξιωματούχοι άσκησαν επίσης επιθετικές πιέσεις σε συμμάχους για να απαγορεύσουν τον εξοπλισμό της Huawei στην Ευρώπη, τη μεγαλύτερη αγορά της εταιρείας εκτός Κίνας.

«Η Ελλάδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της μεικτής επιτυχίας της αμερικανικής εκστρατείας λόμπι. Δεν έχει απαγορεύσει εντελώς τα προϊόντα της Huawei και η εταιρεία αγωνίστηκε για να διατηρήσει τη θέση της στη χώρα».

Αναφορές σε Καϊλή και Σπυράκη

Καθώς ο έλεγχος της Huawei αυξήθηκε, η εταιρεία φαίνεται να βρίσκεται σε θέση άμυνας, σύμφωνα με τα μηνύματα που έλαβαν οι New York Times.

Το 2020, στελέχη της εταιρείας στην Ελλάδα συζήτησαν μια επιστολή που κυκλοφόρησαν από μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ζητούσαν την απαγόρευση των προϊόντων της Huawei. Ο Τζάκι Τσεν, ανώτερο στέλεχος στην περιοχή, ζήτησε από τον Θίο Ταμβακίδη, μάνατζερ στην Ελλάδα, να μιλήσει με την Εύα Καϊλή και τη Μαρία Σπυράκη, δύο Ελληνίδες ευρωβουλεύτριες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

«Ζητήστε υποστήριξη», είπε ο κ. Τσεν σε ένα μήνυμα. «Μην δημιουργείτε προβλήματα στην Huawei σε επίπεδο ΕΕ αν είναι δυνατόν».

Ο κ. Ταμβακίδης απάντησε, «νομίζω ότι μπορώ ακόμα να την πείσω», αναφερόμενος στην κ. Καϊλή και την περιέγραψε ως φίλη που γνώριζε χρόνια.

Δεν  διευκρινίζεται εάν η Huawei μίλησε με τους δύο υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Το δημοσίευμα υπενθυμίζει ότι η κ. Καϊλή συνελήφθη πέρυσι στο πλαίσιο σκανδάλου διαφθοράς, κατηγορούμενη για δωροδοκία από το Κατάρ, όμως έχει αρνηθεί τις κατηγορίες.

Σε συνέντευξή του, ο κ. Ταμβακίδης είπε ότι η Huawei συνεχώς «προσπαθεί να πείσει τους ανθρώπους ότι δεν είμαστε απειλή για την κοινωνία, ότι δεν είμαστε δημόσια απειλή».

Από την πλευρά τους, τόσο η Εύα Καϊλή και η Μαρία Σπυράκη δεν απάντησαν στα αιτήματα των NYT για σχολιασμό.

Άλλες φορές, η Huawei έσπευσε να βοηθήσει Έλληνες κυβερνητικούς αξιωματούχους με την προσωπική τους τεχνολογία, σύμφωνα με τις αποκαλύψεις.

Τον Ιούλιο του 2021, ο κ. Ταμβακίδης έσπευσε να βρει μια συσκευή αντικατάστασης για έναν αξιωματούχο στο υπουργείο μετανάστευσης (τα στοιχεία του δεν αποκαλύπτονται) που είχε επικοινωνήσει μαζί του σχετικά με μια σπασμένη οθόνη σε ένα Mate X, ένα αναδιπλούμενο smartphone που πωλούνταν πάνω από 2.000 ευρώ. Η Huawei του το είχε δώσει ως «δώρο», σύμφωνα με τα μηνύματα.

«Το χρησιμοποιεί μόνο για να φωτογραφίες με το φορητό υπολογιστή Huawei που του δώσαμε», ανέφερε στα μηνύματα ο κ. Ταμβακίδης.

«Στα χαρτιά» το νομοθετικό πλαίσιο για δωροδοκία πολιτικών

Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, είναι παράνομο για άτομα του ιδιωτικού τομέα να προσφέρουν δώρα σε κυβερνητικούς αξιωματούχους με αντάλλαγμα χάρες. Οι υπουργοί της κυβέρνησης, οι βουλευτές και οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν μπορούν επίσης να δεχτούν δώρα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι συνδέονται με τις επίσημες αρμοδιότητές τους, δήλωσε στους ΝΥΤ ο Στέφανος Λουκόπουλος, διευθυντής του Vouliwatch.

Υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι μπορούν να δεχτούν ορισμένα τελετουργικά δώρα αξίας μικρότερης των 200 ευρώ, αλλά πιο ακριβά αντικείμενα πρέπει να παραδοθούν στην κυβέρνηση. Η δήλωση δώρων είναι υποχρεωτική για τους Έλληνες υπουργούς βάσει νόμου του 2021, αλλά το μητρώο δεν έχει δημοσιοποιηθεί, είπε ο κ. Λουκόπουλος.

«Η Ελλάδα έχει στα χαρτιά ένα πολύ σταθερό πλαίσιο κατά της διαφθοράς και της δωροδοκίας», είπε. Αλλά η διαφάνεια είναι σχεδόν ανύπαρκτη, πρόσθεσε, και η επιβολή των νόμων είναι «πολύ προβληματική».

«Ο Άδωνις είναι ιδιαίτερη περίπτωση»

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, το 2020, όταν ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο ήταν επικεφαλής της αμερικανικής αντιπροσωπείας στην Ελλάδα για να ολοκληρώσει μια συμφωνία τεχνολογίας και επιστήμης μεταξύ των χωρών, τα στελέχη της Huawei ζήτησαν να υπάρχει «εκπρόσωπός» τους κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για να βοηθήσει στην άρση των αναφορών στην κυβερνοασφάλεια και τις κινεζικές εταιρείες.

«Συζητήσαμε με τον Άδωνι και καταφέραμε να τις αφαιρέσουμε», έγραψε ο κ. Ταμβακίδης σε συνάδελφό του αρκετούς μήνες μετά τη σύνοδο κορυφής.

«Ο κ. Ταμβακίδης αναφερόταν στον Άδωνι Γεωργιάδη, ανώτερο Έλληνα υπουργό που κάθισε δίπλα στον κ. Πομπέο για να υπογράψει τη συμφωνία του 2020 στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Το αν ο κ. Γεωργιάδης επηρέασε τις διαπραγματεύσεις υπέρ της Huawei είναι ασαφές, αλλά η εταιρεία είχε καλλιεργήσει μια σχέση μαζί του για χρόνια, σύμφωνα με τα εσωτερικά αρχεία και τις δημόσιες πληροφορίες» τονίζουν οι New York Times και προσθέτουν:

Τα στελέχη της Huawei συζήτησαν πώς ο κ. Γεωργιάδης λάμβανε συσκευές από την εταιρεία ενώ ήταν κυβερνητικό στέλεχος. Επίσης, δημοσίευσε φωτογραφίες από τις επισκέψεις του στα γραφεία και τις εκδηλώσεις της Huawei στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η μη δεσμευτική συμφωνία του 2020 που υπεγράφη από τον κ. Πομπέο και Έλληνες αξιωματούχους, η οποία στόχευε στην ενίσχυση της τεχνολογικής και επιστημονικής συνεργασίας, δεν ανέφερε τελικά την κυβερνοασφάλεια ή τις κινεζικές εταιρείες.

Ο ίδιος ο Μάικ Πομπέο αρνήθηκε να κάνει κάποιο σχόλιο στους NYT.

«Ο κ. Γεωργιάδης, ο οποίος είναι σύμμαχος του πρωθυπουργού της Ελλάδας, Κυριάκου Μητσοτάκη, είπε ότι δεν εμπλέκεται σε λεπτομέρειες της συμφωνίας τεχνολογίας-επιστήμης και δεν είχε καμία επικοινωνία με τη Huawei πριν από την υπογραφή της. Είπε ότι ήταν παιδικοί φίλοι με τον κ. Ταμβακίδη και δεν δεχόταν ποτέ δώρα από τη Huawei, αλλά αγόρασε «δύο τρεις» συσκευές για μέλη της οικογένειας με αποδείξεις λιανικής. Αρνήθηκε να παράσχει αντίγραφα των αποδείξεων» γράφουν οι NYT.

«Δεν είχα ποτέ, ή δεν έχω ακόμη, καμία ειδική σχέση με αυτή την εταιρεία», είπε σε ένα email. «Καμία συμφωνία, επένδυση, σύμβαση, παραχώρηση ή έργο δεν παραχωρήθηκε στην Huawei κατά τη διάρκεια της θητείας μου».

Ο κ. Ταμβακίδης είπε ότι δεν θυμάται τις ιδιαιτερότητες της συμφωνίας του 2020, αλλά είπε ότι η Huawei μπορεί να είχε «ενημερωθεί ότι δεν υπήρχε τίποτα μέσα που θα ήταν επικίνδυνο». Δεν είπε ποιος είχε δώσει αυτές τις πληροφορίες.

Ο κ. Ταμβακίδης είπε ότι βοήθησε στη διευκόλυνση των συσκευών Huawei για τον κ. Γεωργιάδη, μεταξύ άλλων και για ένα μέλος της οικογένειας, αλλά ότι τα gadget δεν προσφέρθηκαν δωρεάν. Είπε ότι οι πωλήσεις τιμολογήθηκαν, αλλά δεν παρείχε αντίγραφα. Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι λάμβαναν μερικές φορές συσκευές πριν κυκλοφορήσουν δημόσια ή σε μειωμένες τιμές, είπε.

«Δεν υπήρχε τίποτα σε αντάλλαγμα», είπε. «Η Huawei είναι πολύ ευαίσθητη σε αυτό».

Οι New York Times επισημαίνουν ότι αμέσως μετά την επίσκεψη του κ. Πομπέο στην Ελλάδα, το όνομα του Άδωνι Γεωργιάδη, ο οποίος είναι πλέον υπουργός Εργασίας, αναφέρθηκε ξανά σε μηνύματα μεταξύ στελεχών της Huawei.

«Ο Άδωνις χρειάζεται άλλα δύο ρολόγια. GT Pro. Το αγάπησε», έγραψε ο κ. Ταμβακίδης τον Οκτώβριο του 2020. Αργότερα τον ίδιο μήνα, ο κ. Γεωργιάδης φωτογραφήθηκε φορώντας κάτι που φαινόταν να είναι ένα ρολόι Huawei.

Σε ανταλλαγή μηνυμάτων το 2021, τα στελέχη της Huawei συζήτησαν την αντικατάσταση ενός χαλασμένου τηλεφώνου για τον γιο του κ. Γεωργιάδη.

«Ο Άδωνις είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση», έγραψε ο κ. Ταμβακίδης.