Για την κρίση του 2015 μίλησε, μεταξύ άλλων, η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, σε συζήτηση με τον διευθυντή της «Καθημερινής», Αλέξη Παπαχελά, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος το απόγευμα της Τετάρτης (2/7), με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου της «Ελευθερία» στα ελληνικά.

Αρχίζοντας από το 2010 και την εποχή του τότε πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, η Μέρκελ τόνισε πως τον Φεβρουάριο του 2010 «κατέστη σαφές ότι το πρόβλημα ήταν όντως μεγάλο».

Περιέγραψε τις πρώτες συναντήσεις που είχε αφού έγινε γνωστό ότι η Ελλάδα έχει πρόβλημα. «Μου είπαν ότι η Ελλάδα χρειάζεται χρήματα», και επικαλέστηκε τη «ρήτρα μη διάσωσης» που υπήρχε στο ευρώ, άρα «δεν μπορούσα να δώσω χρήματα».

Στην οικονομική κρίση της Ελλάδας, «δεν περίμενα ότι οι Ελληνες εταίροι μου είχαν να αντιμετωπίσουν τέτοιο πρόβλημα», όπως ανέφερε.

«Ρώτησα τον Γιώργο Παπανδρέου, “εσύ τι θες;” και μου απάντησε: “Τίποτα”. Στη συνεδρίαση ο Ελληνας πρωθυπουργός ήταν σιωπηρός, συζητούσαμε έντονα και εγώ έμοιαζα η κακιά που έλεγα ότι “δεν μπορώ να δώσω χρήματα”. Ο Ρομπέι [σ.σ. Χέρμαν Βαν Ρομπέι, ο τότε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου] διέκοψε τη συνεδρίαση και έγραψε μερικές φράσεις, η Ελλάδα θα κάνει όσα πρέπει, θα στηρίξουμε, και πως το ευρώ είναι το κοινό μας νόμισμα», δήλωσε χαρακτηριστικά.

«Η Ελλάδα ήταν και είναι μέλος της Ε.Ε. και ως καγκελάριος και παλαιότερα συνεργαζόμουν με τους Ελληνες, δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα ζούσαμε τέτοια κρίση. Προερχόμενη από την Ανατολική Γερμανία, πίστευα στην κοινωνική οικονομία, στο γερμανικό θαύμα» συμπλήρωσε.

Σε ερώτηση για το Grexit είπε οτι ο Σόιμπλε έλεγε πως η Ελλάδα δεν μπορεί να έχει διακυμάνσεις στις ισοτιμίες, «Εγώ είπα όχι, είμαστε μία ένωση, έχουμε αναλάβει ευθύνες, δεν πρέπει να κάνουμε πισωγυρίσματα. Το 2011 έπρεπε να κάνουμε ό,τι περνάει από τα χέρια μας. Αν η Ελλάδα δεν έμενε στη ζώνη του ευρώ, θα έπρεπε οι Έλληνες πολίτες να το πουν, όχι εμείς».

«Ημουν καθαρή σε αυτό, ότι δεν θέλω το Grexit» συνέχισε. «Ηξερα ότι αυτή μου η θέση θα δημιουργούσε εντάσεις ανάμεσα σε μένα και τον Σόιμπλε. Γνωρίζοντας ότι ο Σόιμπλε ήθελε εκτός την Ελλάδα, είχα πει ελάτε μαζί μου στις Βρυξέλλες, και τηλεφωνούσα κάθε 2 ώρες στον Σόιμπλε και τον ενημέρωνα».

Για την πρόταση Παπανδρέου του 2011 για δημοψήφισμα η πρώην καγκελάριος δήλωσε «ήμασταν αντίθετοι, καθώς δεν θα ξέραμε πώς θα αντιμετωπίσουμε μία έξοδο της Ελλάδας» και αποκάλυψε ότι την επόμενη ημέρα η πρόταση απορρίφθηκε. Όπως σχολίασε «ήταν η καλύτερη δυνατή απόφαση».

Η Μέρκελ αποκάλυψε ότι η ίδια υποστήριζε το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους όπως και ο Σόιμπλε, σε αντίθεση με τον Τρισέ και τον Σαρκοζί.

«Πίστευα ότι θα πρέπει να αποφορτίσουμε την Ελλάδα από το βάρος, αλλά και οι άλλοι είχαν καλά επιχειρήματα. Για αυτό και πήγαμε σε μία εθελοντική διαδικασία. Τότε ήταν παρακινδυνευμένη διαδικασία. Μου έλεγαν “είσαι τρελή” που επιμένεις για το κούρεμα», συμπλήρωσε.

Η πρώτη συνάντηση με Αλέξη Τσίπρα

Η πρώτη φορά «που συνάντησα τον Αλέξη Τσίπρα δεν ήταν τόσο εντυπωσιακή γιατί τον είδα στις Βρυξέλλες. Μετά συναντηθήκαμε στο Βερολίνο. Ήμουν μπροστά στην καγκελαρία και τον περίμενα, κι αντί να έρθει πήγε και είδε κάτι διαδηλωτές πίσω από την καγκελαρία. Ακουσε τη Διεθνή μαζί τους. Εγώ περίμενα με τους συμβούλους μου και τους φωτογράφους», περιέγραψε η Μέρκελ.

Οταν ήρθε, «τον ρώτησα τι ακριβώς έκανε και με χαμόγελο μου είπε: Πρέπει κανείς να ασχοληθεί και με τους οπαδούς του. Είπα, δεν έχει άδικο. Ηρθαμε κοντά σταδιακά, εγώ ας πούμε είμαι από ένα κόμμα που είναι υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων, αυτός είναι από ένα κόμμα που θεωρεί τις ιδιωτικοποιήσεις του διαβόλου», πρόσθεσε.

Η τέχνη στην πολιτική είναι «να έχεις δύο θέσεις και να ξέρεις ότι δεν θα συγκεραστούν πότε, άρα η τέχνη ήταν να διαμορφώσεις μια κοινή θέση», τόνισε.

Είναι σημαντικό «να ακούς τον άλλο, και θεωρώ σημαντικό ότι ο Τσίπρας ήταν ειλικρινής, δεν προσπάθησε να με παραπλανήσει. Στην πρώτη συνάντηση συμφωνήσαμε για τη διαδικασία, πώς θα κινηθούμε στην πορεία», είπε αναφερόμενη στον τότε Έλληνα πρωθυπουργό.

Όπως εξήγησε, «και οι δύο είχαμε τη βούληση να δουλέψουμε πάνω στη δύσκολη υπόθεση, εγώ δεν ήθελα να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ, κι αυτός δεν ήθελε μνημόνιο.»

Όσον αφορά στο δημοψήφισμα του 2015, η Μέρκελ δήλωσε πως «ήταν το πιο αιφνιδιαστικό τηλεφώνημα της πολιτικής μου καριέρας – η κλήση με την οποία ενημερώθηκα για το δημοψήφισμα.»

Περιέγραψε και τη συνάντηση στο συμβούλιο αρχηγών πριν την απόφαση του δημοψηφίσματος. Και τότε ο Τσίπρας ήταν σιωπηλός, όπως είπε, κι έτσι αποφάσισαν να μιλήσουν τηλεφωνικά. Σε αυτή την κλήση την ενημέρωσε για το δημοψήφισμα. Όταν τον ρώτησα ποια θα είναι η σύστασή σας, είπε «όχι». Εκεί έχασα τη φωνή μου. Κι ο Ολάντ με ρώτησε: «Και τώρα;»

Αν ήταν «όχι», είπαμε ότι αυτό σημαίνει έξοδος από το ευρώ, η Ελλάδα δεν συμφώνησε και εμείς είπαμε ότι μια δημοκρατία δεν μπορεί να αποφασίσει για όλους τους άλλους, είπε χαρακτηριστικά η Μέρκελ.

Επανέλαβε ότι η πολιτική είναι η τέχνη του συμβιβασμού. «Η σχέση μου με τον Τσίπρα το απέδειξε. Δεν συμφωνούσαμε, αλλά ακούγαμε ο ένας τον άλλο. Και αυτό έκανε τη διαφορά».

Προσφυγικό: «Η κατάσταση στην Ελλάδα ήταν δραματική»

Για το ζήτημα της έκρηξης των μεταναστευτικών ροών που άρχισαν το 2014, η Μέρκελ είπε πως γνώριζε πως «ότι κάτι πρέπει να κάνω με το προσφυγικό, ήξερα ότι έπρεπε να μιλήσουμε με τους γείτονες της Ευρώπης.»

Έτσι, τάχθηκε υπέρ της συμφωνίας με την Τουρκία για το προσφυγικό, όπως εξήγησε, υπογραμμίζοντας όμως ότι «η κατάσταση στην Ελλάδα ήταν δραματική. Eπρεπε να επιστραφούν οι παράνομοι μετανάστες. Η Τουρκία ως αντάλλαγμα πήρε χρήματα. Η πολιτική χρειάζεται ρεαλισμό, έπρεπε να μιλήσω με τον Ερντογάν και δεν μετανιώνω για αυτό.»

«Όσοι δεν έχουν λάβει άσυλο πρέπει να επιστραφούν. Όσοι έχουν παραβεί τον νόμο ή είναι τρομοκράτες, πρέπει να απελαθούν», συμπλήρωσε, τονίζοντας όμως ότι «πάντα πρέπει να συνομιλούμε με τους γείτονές μας. Χρειαζόμαστε συμφωνίες με τα γειτονικά κράτη. Κάποιοι μετανάστες έχουν καταφέρει ιστορίες επιτυχίας κι αυτό είναι εντυπωσιακό.»