Η ιστορία της διαφθοράς στην Ελλάδα είναι ένα ζήτημα που πάει πολύ πίσω στο χρόνο. Από τα χρόνια του σχεδίου Μάρσαλ έως και σήμερα οι ρεμούλες, οι αρπαχτές κάθε είδους απασχολούν την επικαιρότητα σχεδόν σε καθημερινή βάση.  Τα τελευταία 30 χρόνια όμως, περίοδος όπου έρευσαν άφθονα –και δανεικά– χρήματα από την Ε.Ε. το πρόβλημα της διαφθοράς γιγαντώθηκε. Τα ψηφιακά του Κόκκαλη, η Siemens, το χρηματιστήριο του Σημίτη, το καρτέλ στα δημόσια έργα, οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί, τα φάρμακα και ο ιατρικός εξοπλισμός έγιναν προνομιακό πεδίο για τα «τρωκτικά» κάθε είδους. Θεωρητικά, όλα τα προηγούμενα ανήκουν στην ίδια κατηγορία: σκάνδαλα που έχουν να κάνουν με χρηματισμούς δημόσιων λειτουργών. Υπάρχει όμως κάτι που διαφοροποιεί το σκάνδαλο της Novartis από τα υπόλοιπα. Κάτι που, κατά την ταπεινή μου άποψη, κάνει το συγκεκριμένο σκάνδαλο πιο απεχθές από όλα τα υπόλοιπα.

Είναι προφανές ότι η Novartis, καθώς και άλλες φαρμακευτικές εταιρείες, χρημάτιζαν πολιτικά πρόσωπα και γιατρούς πολύ πριν έρθει στην επιφάνεια το σκάνδαλο. Είναι σχεδόν δεδομένο ότι οι συντριπτικά περισσότερες ξένες εταιρείες που έρχονται στην Ελλάδα και έχουν δοσοληψίες με το δημόσιο, γνωρίζουν ότι ο χρηματισμός είναι βασική προϋπόθεση επιτυχίας. Έτσι λειτουργεί το σύστημα…

Αυτό που είναι εντυπωσιακό και διαφοροποιεί το σκάνδαλο Novartis από τα υπόλοιπα είναι ότι η εταιρεία, μολονότι η Ελλάδα διένυε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο ούσα χρεοκοπημένη, δεν άλλαξε τακτική. Εν μέρει, λογικό. Οι εταιρείες, και δη αυτού του μεγέθους, δεν έχουν ευαισθησίες. Όλα τα μετράνε σε χρήμα. Το θλιβερό στην περίπτωσή μας είναι ότι την ίδια ακριβώς στάση κράτησε και το πολιτικό προσωπικό της χώρας. Όσοι, δηλαδή, -φέρονται- να χρηματίστηκαν. Για τους ανθρώπους αυτούς, δεν άλλαξε απολύτως τίποτα. Συνέχισαν, μολονότι η χώρα βρισκόταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης, να κάνουν… business as usual.

Δεν τους ενόχλησε το γεγονός ότι την ίδια ώρα που αυτοί έπαιρναν μίζες, κάποιοι συνάνθρωποί τους καταστρέφονταν. Δεν τους ενόχλησαν οι στρατιές των άνεργων, τα χιλιάδες κλειστά καταστήματα, οι άνθρωποι που έχαναν τα σπίτια τους,  οι ηλικιωμένοι που περίμεναν το τέλος της λαϊκής για να μαζέψουν τα πεταμένα φρούτα και ζαρζαβατικά. Με δυο λόγια, όλη αυτή η καταστροφή δεν τους άγγιξε. Συνέχισαν να πορεύονται στον ίδιο ακριβώς δρόμο και με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Κι αυτό δείχνει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι εντελώς ανάλγητοι και πωρωμένοι εγκληματίες. Το μόνο που μπορεί να τους διεγείρει συναισθηματικά είναι το χρήμα και η εξουσία. Όλα τα υπόλοιπα, παρά τα όσα λένε δημόσια, τους είναι αδιάφορα.

Κατά την εκτίμησή μου, χρηματίστηκαν όλα τα πολιτικά πρόσωπα που ανέφεραν οι προστατευόμενοι μάρτυρες. Απλώς, επειδή τα χρήματα μεταφέρθηκαν σε βαλίτσες και σακούλες και τώρα αναπαύονται σε κάποιον εξωτικό παράδεισο, είναι δύσκολο να αποδειχθεί. Το σενάριο ότι κάποιοι άνθρωποι πήγαν στην Αμερική και κατήγγειλαν όσα κατήγγειλαν για να βλάψουν συγκεκριμένους πολιτικούς είναι αστείο. Κακόγουστο αστείο. Άλλωστε, για την Ελλάδα μιλάμε, τη χώρα που σε όλους τους δείκτες της διαφθοράς κατέχει δεσπόζουσα θέση, τη χώρα που, ο διοικητής της ΤτΕ, Στουρνάρας, απειλούσε τον Μανιαδάκη ότι, όταν πάρουν την εξουσία, θα «πηδήξουν» τους εισαγγελείς και τους μάρτυρες… 

Είναι δεδομένο ότι το «σύστημα» έπαιξε τα ρέστα του με το σκάνδαλο Novartis. Προσπάθησε να το μετατρέψει σε σκευωρία, αλλά τελικά δεν του βγήκε. Κατάφερε, βέβαια, να αθωώσει σχεδόν όλους τους εμπλεκόμενους πολιτικούς. Αλλά κι αυτό δεν είναι οριστικό. Θες η πίεση του κόσμου, θες ότι κάποιοι δικαστικοί αρνήθηκαν να εξευτελιστούν εντελώς, το σκάνδαλο παρέμεινε ζωντανό και θα συνεχίσει να μας απασχολεί για καιρό ακόμη.

Πλέον, η απόδοση ευθυνών σε όλους όσοι χρηματίστηκαν είναι επιτακτική ανάγκη. Κάποιοι, επιτέλους, πρέπει να οδηγηθούν στη φυλακή. Όχι για να ικανοποιηθεί το περί δικαίου αίσθημα ή για λόγους εκδίκησης. Πρέπει να φυλακιστούν διότι αυτοί οι άνθρωποι είναι επικίνδυνοι. Σίγουρα πολύ πιο επικίνδυνοι από τον απεργό πείνας Μιχαηλίδη, ο οποίος εξακολουθεί να είναι κρατούμενος κι ας έχει εκτίσει το απαιτούμενο από το νόμο μέρος της ποινής του. Και είναι σχεδόν βέβαιο ότι, εάν συνεχίσουν να κατέχουν δημόσια αξιώματα, δεν πρόκειται να αλλάξουν τακτική. Διότι είναι τόσο πωρωμένοι, τόσο νεκροί συναισθηματικά και τόσο αμετανόητοι που, με την πρώτη ευκαιρία, θα βάλουν ξανά, όχι το δάχτυλο, αλλά ολόκληρο το χέρι στο βάζο με το μέλι.

Το σκάνδαλο Novartis μας δίνει μια μοναδική ευκαιρία: Να δώσουμε ένα χτύπημα-μήνυμα στη διαφθορά. Είναι η πρώτη φορά που αφενός, το σκάνδαλο έχει ήδη κριθεί σε άλλη χώρα, τις ΗΠΑ, αφετέρου υπάρχουν πλήθος στοιχείων τα οποία οφείλουμε να εκμεταλλευτούμε και να οδηγήσουμε τους υπαίτιους στη φυλακή. Ίσως, έτσι, την επόμενη φορά τόσο οι επίδοξοι μιμητές των μιζαδόρων υπουργών, όσο και οι εταιρείες που χρηματίζουν με περισσή ευκολία, να το σκεφτούν πιο… ψύχραιμα. Μερικά χρόνια φυλακή και κάμποσα εκατομμύρια πρόστιμο είναι σοβαροί λόγοι για να αναθεωρήσει κάποιος. Είτε είναι φυσικό πρόσωπο είτε εταιρεία.