Τα μέσα ενημέρωσης είναι οι χώροι που εργάζεται o Πέρης. Τα μπαρ και τα ρεστοράν οι χώροι που διασκεδάζει. Οι φιλενάδες του σταθερές αξίες, οι άλλες γυναίκες ποικιλία στην καθημερινότητά του. Η Σωτηρία μοιράζεται το χρόνο της μεταξύ σπιτιού και δουλειάς. Οι καθημερινές της ασχολίες είναι τι θα ψωνίσει, τι θα μαγειρέψει, οι λογαριασμοί, η υπηρεσία, οι συνάδελφοι, η εξυπηρέτηση των πολιτών, ο προϊστάμενος. Για κάποιο ανεξήγητο(;)λόγο δεν θέλει να παρουσιάζει ούτε τα παιδιά της ούτε τον άνδρα της τον Ξενοφώντα, που εκείνο το βράδυ έχει αργήσει να γυρίσει σπίτι, παρ’ ότι η υπόλοιπη παρέα,όλοι καλεσμένοι της Σωτηρίας, έχει ήδη μαζευτεί και τον περιμένει. Η μήπως όχι;

Ένας ιδιαίτερος δημοσιογράφος

«Κύριε Πέρη, έρχεστε λίγο στο ατελιέ;» Η Μαρίνα ακούστηκε παρακλητική στο τηλέφωνο και δεν του άφηνε περιθώριο να σκεφτεί αν είχε χρόνο να πάει ή αν θα έπρεπε να το αναβάλει για κάποια άλλη στιγμή. Γενικά, δεν πολυσκέφτεται αυτά που του λένε και δεν αναλώνεται σε βαθυστόχαστους συλλογισμούς και αναλύσεις των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων μιας πρότασης ή μιας επιλογής. Λειτουργεί κυρίως με το θυμικό και την παρόρμηση. Αυτά, μαζί με τη διαίσθηση θεωρεί ότι είναι αρκετά για να έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα των γεγονότων. Τα χρησιμοποιεί για να οδηγείται σε αποφάσεις που πιστεύει ότι τον αντιπροσωπεύουν. Ποτέ δεν αναφέρει την φράση «οι καλύτερες ή οι ορθότερες αποφάσεις» γιατί κατά την κοσμοθεωρία του, «το καλύτερο» ή «το ορθότερο», όταν υπεισέρχεται ο ανθρώπινος παράγοντας και η υποκειμενικότητα τού καθενός, δεν μπορούν να υπάρξουν. 

Πολυγραφότατος, αρέσκεται να ασχολείται με πολλά και διάφορα θέματα, αρκετές φορές αντιφατικά μεταξύ τους. Γράφει, σχολιάζει και αναλύει. Τα κείμενά του ακροβατούν μεταξύ ημιεπιστημονικών δοκιμίων και λογοτεχνικών παρεμβάσεων. Εξηγεί και ερμηνεύει συμβάντα που ταλανίζουν τον μέσο άνθρωπο και επηρεάζουν, κατά κόρον αρνητικά, την καθημερινότητά του. Παίρνει θέσεις, δείχνει τι ο ίδιος στηρίζει και τι όχι, αλλά δεν δίνει το κομματικό στίγμα μέσα από τα γραπτά του. 

«Ο αναγνώστης οφείλει να δώσει τη συνέχεια του κειμένου που γράφω. Να το ολοκληρώσει μόνος του. Χορτάσαμε από έτοιμες και σερβιρισμένες λύσεις. Αν ο άνθρωπος δεν αναζητεί μονάχος του την ελευθερία και την γνώση, τότε η δημοκρατία είναι καταδικασμένη. Η ελευθερία του λόγου, πηγαίνει χέρι-χέρι με την ελευθερία της σκέψης. Ο πολίτης που δεν ψάχνει να βρει την γνώση, αλλά περιμένει τους σοφούς να τού την φέρουν και να τού την εκλαϊκεύσουν, είναι ένας μοιρολάτρης και ένας λειτουργικά αμόρφωτος. Είναι εμπόδιο στην κοινωνική εξέλιξη και στήριγμα για την εκάστοτε καθεστηκυία τάξη. Οι πολιτικές εξουσίας και τα ιερατεία στηρίζονται στην αμάθεια, την ημιμάθεια και την προκάτ άποψη». 

Αυτές οι θέσεις που έχει, σε συνδυασμό με τα θέματα που επιλέγει να αναλύσει, κάνουν από την μια πλευρά, ιδιαίτερη και μοναδική την γραφή του – μια μοναχική γραφή- αλλά από την άλλη, τού έχουν προσδώσει τον χαρακτηρισμό του «εκλεκτικισμού» και του «αστικού ελιτισμού». 

«Χαζομάρες είναι όλα αυτά που λέγονται, Πέρη. Μην τα λαμβάνεις υπόψη σου. Άστους παράμερα και κάνε αυτό που ξέρεις εσύ καλύτερα.» Ο Ιάκωβος Ράμογλου, διευθυντής εφημερίδας, με δικό του ιστολόγιο και πολύπειρος επαγγελματίας του χώρου, δεν σταματάει να ενθαρρύνει τον φίλο και συνεργάτη του, επενεργώντας σαν κυματοθραύστης στις αρνητικές κριτικές και τα ειρωνικά σχόλια για τα κείμενά του. Ο λόγος που αντιδράει μ’ αυτό τον τρόπο ο Ιάκωβος είναι απλός. Ο Πέρης έχει μεταπτώσεις στη συμπεριφορά και τις διαθέσεις του. Είναι «μια πάνω και μια κάτω». Όταν βρίσκεται σε πνευματική ανάταση, μεγαλουργεί και κανείς δεν τον επηρεάζει. Ή τουλάχιστον δεν επηρεάζεται σε τέτοιο βαθμό που να πισωγυρίζει και να αναστέλλει τις συγγραφικές του δραστηριότητες. Αν όμως διανύει την «κακή» του εποχή, τότε θέλει στήριξη και συνεχή ενθάρρυνση. Οτιδήποτε ελάσσονα αρνητικό έχει κορυφαία επίδραση πάνω του. Σταματάει να γράφει, κλείνεται στον εαυτό του, όπως το στρείδι. «Στερεύει» από δημιουργικότητα. 

Αρνητική προσαύξηση όταν βρίσκεται σε μια τέτοια χρονική περίοδο, έχει η διαρκής και ασυνείδητη σεξουαλική «αμφιβολία» του. Ποιός είναι; Τι τελικά του αρέσει; Γιατί δεν στεριώνει με μια γυναίκα; Γιατί τις διώχνει μετά από ένα μικρό διάστημα; Είναι πρόβλημα που θαυμάζει το ανδρικό σώμα; Είναι «ανώμαλο» να βρίσκει ομορφότερο και τελειότερο το ανδρικό από το γυναικείο σώμα; 

«Τόσοι και τόσοι μεγάλοι καλλιτέχνες, από την εποχή ακόμα της κλασικής αρχαιότητας, ύμνησαν την ανδρική ρώμη και κοίταζαν εκστασιασμένοι την ανδρική γύμνια. Η θεοποίηση της γυναικείας ομορφιάς είναι μεταγενέστερες επιλογές και σίγουρα επηρεασμένες από τον Χριστιανισμό, τον καθοριστικό ρόλο του Απόστολου Παύλου, τον Καθολικισμό και υστερότερα από την Προτεσταντική ηθική και τον Λουθηρανισμό. Σ’ όλα αυτά, η Ελλάδα, η Εγγύς Ανατολή και οι Ασιατικές και οι Αφρικανικές επιρροές ήταν απούσες». Αυτά τα λέει εδώ και χρόνια στις φιλενάδες του και εκείνες τον ακούνε χωρίς σχολιασμό και αντίρρηση. Ο Πέρης είναι τόσο καλός μαζί τους και πάντοτε στο πλάι τους, που δεν βάζουν στο μυαλό τους «δεύτερες σκέψεις» ή διερωτούνται για τις «κρυφές» του ανησυχίες.  Εξάλλου αυτά δεν είναι ευκόλως κοινοποιήσιμα. 

Οι κοινωνικές συμβάσεις και οι προσωπικές αναστολές ήταν αρκετές για να μην αναδεικνύει τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες του. Του φτάνει που αναλύει και ερμηνεύει τις ανησυχίες των άλλωνˑ δίνει εξηγήσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο μέσος άνθρωπος. Τα γραπτά του είναι για πολλούς «φάρος γνώσης» και «αχτίδα φωτός» στο «μεσαιωνικό τούνελ» που έχει εγκλωβιστεί η κοινωνία από τα τέλη του 20ου αιώνα. Ο Πέρης Γλυκομάτης πιστεύει ότι μέσα από την γραφίδα του καταφέρνει να δώσει πρόσωπο και λόγο στον φόβο του. 

Νοικοκυρά και δημόσιος υπάλληλος

Η Σωτηρία ήταν η πιο προβλέψιμη για την πορεία της από όλες τις συμμαθήτριες του λυκείου. Ως καλή μαθήτρια πέρασε στη Νομική Αθηνών. Τελείωσε με καθυστέρηση μόνο ενός εξαμήνου, πήρε το Προφίσενσι στα Αγγλικά και το Ντελφ στα Γαλλικά και λίγο μετά γνώρισε τον Ξενοφώντα. Ταξίδια, έρωτες, διακοπές, άνετη ζωή, αφού ο –περίπου- συνομήλικός της είχε δουλειά, αυτοκίνητο και ωραίες ιδέες. 

Στην αρχή, δούλεψε σ’ ένα δικηγορικό γραφείο στην Θεσσαλονίκη, καθώς η Αθήνα της φάνηκε ανυπόφορη, αφιλόξενη και μακριά από τον αγαπημένο της. Στα μέσα της δεκαετίας του ’90 -μετά από τη δημιουργία του ΑΣΕΠ- έδωσε εξετάσεις και μπήκε στο Δημόσιο. Δικηγόρος στη Νομαρχία Θεσσαλονίκης, αλλά μέσα σε λίγο καιρό ανακάλυψε ότι «έβαζε χαρτιά στη σειρά». Ο διορισμός ήταν μια τέλεια λύση στα πιθανά αδιέξοδα που μπορούσαν να δημιουργηθούν με την εργασιακή ανασφάλεια και τα απρόβλεπτα της προσωπικής ζωής. 

Μιλούσε με αγάπη και αγαλλίαση για τον Ξενοφώντα, όπως και συνέχεια ανέφερε και περηφανεύονταν για τον Παύλο και την Ευγενούλα. «Τα παιδιά μου, τα αστέρια μου!». Και τα δύο είχαν τα ονόματα των γονιών της. «Ο Ξενοφώντας είναι πολύ καλός άνθρωπος. Μόνος του μού είπε να δώσουμε στα παιδιά τα ονόματα των δικών μου!» Αυτά έλεγε στις συναδέλφισσές της στη δουλειά. «Δεν θα τα φέρεις τα αγγελούδια σου κάποια μέρα από εδώ να τα δούμε;», της έλεγε η κυρία Παπαδοπούλου που ήταν καμιά δεκαετία μεγαλύτερή της και ετοιμάζονταν να βγει στη σύνταξη. «Αχ, κυρία Ελένη… θα τα έφερνα, αλλά πιστεύω ότι στην υπηρεσία δεν πρέπει να έρχονται τα παιδιά. Εδώ δεν είναι χώρος για βόλτες και για τα οικογενειακά!» Έτσι ξεμπέρδευε και δεν έδινε συνέχεια στις «αναζητήσεις» της κυρίας Παπαδοπούλου. 

Για τον άνδρα της μιλούσε ακόμη λιγότερο. «Ο καλός μου, έχει δική του δουλειά, τα καταφέρνει πολύ καλά, δεν με ενοχλεί με τις σκοτούρες του. Φέρνει αυτά που πρέπει στο σπίτι, είναι καλός ως πατέρας και δεν ακούγονται παράξενα και πικάντικα για τη ζωή του. Έχω λόγους να ζητάω κάτι παραπάνω;» Η ερώτησή της ήταν πάντοτε αφοπλιστική και δεν άφηνε περιθώρια παρερμηνειών ή άλλων τινών. 

Στις φιλενάδες της, όταν εκείνες συζητούσαν για τα προβλήματα που είχαν με τους συζύγους τους και γκρίνιαζαν για το ένα ή για το άλλο, η Σωτηρία παρενέβαινε πυροσβεστικά και «έκλεινε» χωρίς πολυλογίες και παραφιλολογίες την κουβέντα. «Καλές μου, ο Ξενοφώντας είναι πολύ καλός. Αν ψάχνετε τον τέλειο άνδρα, θα τον βρείτε μόνο στα ρομάντζα. Στην αληθινή ζωή αυτός δεν υπάρχει και οφείλουμε να συμβιβαστούμε. Μας έλαχε στη ζωή μας ένας καλός και τον κρατάμε. Δεν τον αφήνουμε…» Τις μιλούσε με μεγάλη σιγουριά και βεβαιότητα κι εκείνες δεν μπορούσαν να πουν κάτι διαφορετικό.

Αυτό που έκαναν ήταν να μην αρχίζουν κάποια αντιπαράθεση ή ανούσια συζήτηση, που η κατάληξή της μπορούσε να είναι απρόβλεπτη. Αρκετά είχαν στο κεφάλι τους, δεν υπήρχε λόγος να μαλώνουν με τη Σωτηρία ή να την βάζουν σε σκέψεις και διλήμματα. 

Η Σωτηρία είναι μια επιμελής και μεθοδική δημόσιος υπάλληλος, ακριβής στην προσέλευση και στην αναχώρηση από τη δουλειά μακριά από συνδικαλιστικά και πολιτικά μπλεξίματα, χωρίς να σχολιάζει και να κουτσομπολεύει άλλους και άλλες. «Εγώ έρχομαι στην υπηρεσία για να κάνω τη δουλειά μου και δεν με απασχολεί τίποτα άλλο. Αυτοί που συζητούν το διπλανό τους και τους νοιάζει τι πράττει αυτός εκτός υπηρεσίας – που δεν θα’ πρεπε – δεν κάνουν άλλο παρά να ζουν τις ζωές τους μέσα από τις ζωές εκείνων. Εγώ έχω δική μου ζωή και δόξα τω Θεώ, είναι γεμάτη, πλούσια και μου αρέσει!» 

Λέγοντας αυτά, ξεμπέρδευε από τις βλαβερές και εκνευριστικές συζητήσεις και ερωτήσεις που γινόταν στο γραφείοˑ επέστρεφε στα χαρτιά της και μόλις έφτανε η ώρα για σχόλασμα – χωρίς άλλη καθυστέρηση – μάζευε την τσάντα της και έφευγε. Αραιά και που, πήγαινε για κανένα καφέ με τις φιλενάδες της, αλλά κατά βάση ήταν «σπιτόγατα». Μια δημόσιος υπάλληλος με υψηλό αίσθημα καθήκοντος και φροντίδας του οίκου της. 

Είχε ένα γενικό μέλημα για όλους και για όλα κι αυτό, την ικανοποιούσε. Δεν έμπαινε σε λεπτομέρειες, ούτε έδειχνε ότι την ενδιέφεραν θέματα που δεν ήταν άμεσα με τη δουλειά της ή το σπιτικό της. Δεν την άκουγες να παραπονιέται, να συζητάει τα προσωπικά της και να εκφράζει έντονους προβληματισμούς και ανησυχίες.

Η οικονομική κατάσταση, οι μειώσεις στους μισθούς, οι απολύσεις και η διαθεσιμότητα στο Δημόσιο, καθώς και οι κυοφορούμενες εξελίξεις στους υπαλλήλους της Αυτοδιοίκησης, ήταν θέματα που την δυσκόλευαν, την προβλημάτιζαν, αλλά μέσα της μονολογούσε: «έχει ο Θεός, δεν θα μας αφήσει να πεινάσουμε.» Η Σωτηρία Αμβροσίδου το μόνο που φοβόταν είναι ό,τι και οι περισσότεροιˑ την επόμενη μέρα και το σκοτάδι της νύκτας.