Για μια νέα σελίδα στην ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, καθώς και για χειρονομία καλής θέλησης σε μια περίοδο οικονομικής δυσπραγίας της Ελλάδας, κάνουν λόγο τα τουρκικά ΜΜΕ εν όψει της επίσκεψης του Τούρκου πρωθυπουργού Recep Tayyip Erdoğan στη χώρα.

Αξίζει, λοιπόν, να θυμηθούμε σημαντικά σημεία των σχέσεων των δυο χωρών, μέσα από τις επισκέψεις των ηγετών τους σε Ελλάδα και Τουρκία, όπως παρουσιάζονται στην ανταπόκριση του Στέλιου Μπερμπεράκη «Ιστορική συνάντηση με το γείτονα» στη Sabah.

Σημειώνεται, λοιπόν, καταρχήν ότι τα σοβαρά κατά καιρούς σκαμπανεβάσματα στις διμερείς σχέσεις περιόρισαν αρκετά και τη δυνατότητα ανταλλαγής επισκέψεων των δύο πρωθυπουργών στις αντίστοιχες πρωτεύουσες των χωρών. Δεν πρέπει, συνεπώς, να προκαλεί εντύπωση ότι μέσα σε μια περίοδο 80 ετών οι πρωθυπουργοί Ελλάδας – Τουρκίας αντάλλαξαν μόνο τρεις φορές μεταξύ τους επισκέψεις. Μάλιστα, ο κ. Erdoğan είναι και ο πρώτος Τούρκος πρωθυπουργός ο οποίος θα πραγματοποιήσει δεύτερη επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα σε μια περίοδο έξι ετών.

Δεν πρόκειται, όμως, για την μοναδική «πρωτιά» της επίσκεψης αυτής: για πρώτη φορά θα πραγματοποιηθεί η συνεδρίαση του Συμβουλίου Συνεργασίας Ανωτάτου Επιπέδου Ελλάδας-Τουρκίας, ενώ για πρώτη επίσης φορά οι δύο χώρες θα εργαστούν σε επίπεδο κοινού υπουργικού συμβουλίου, υπογράφοντας παράλληλα και συμφωνίες συνεργασίας.

Όπως υπενθυμίζει ο αρθρογράφος, ο πρώτος ο οποίος επισκέφθηκε την Αθήνα ήταν ο Σουλτάνος Φατίχ [Μωάμεθ ο Πορθητής] το 1458 μετά τη συμπερίληψη και της Ελλάδας εντός των συνόρων της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Σύμφωνα, μάλιστα, με τις παραδόσεις, ο Σουλτάνος Φατίχ, επειδή γνώριζε το ελληνικό αλφάβητο, αλλά είχε και μεγάλο ενδιαφέρον για τον ελληνικό πολιτισμό, επηρεάστηκε τόσο πολύ από την Ακρόπολη, ώστε οικοδόμησε στο εσωτερικό του περιβάλλοντος χώρου της και ένα τέμενος.

Η σημερινή ονομασία του Κολωνακίου, εξάλλου, προήλθε από την ιστορική επίσκεψη στην Αθήνα του σουλτάνου αυτού. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι, όταν ο Σουλτάνος το 1458 ανέβηκε στην κορυφή του Λυκαβηττού, την υψηλότερη κορυφή της Αθήνας, εκτόξευσε ένα βέλος και, σύμφωνα με τις παραδόσεις της εποχής εκείνης, στο σημείο όπου έπεσε αυτό στήθηκε μια μικρή κολώνα.

Μετά τη διάλυση της οθωμανικής αυτοκρατορίας και την ανεξαρτησία της Ελλάδας, καθώς και μετά την ίδρυση Τουρκικής Δημοκρατίας το 1923, ο πρώτος Τούρκος πρωθυπουργός της Τουρκίας που επισκέφθηκε επισήμως την Αθήνα το 1931 ήταν ο İsmet İnönü, συνοδεία της συζύγου του Mevhibe, αλλά και του τότε ΥΠΕΞ Aras και της ηθοποιού Bedia Muvahhit. Η τουρκική αντιπροσωπεία είχε αναχωρήσει την 1η Οκτωβρίου του έτους αυτού από Κωνσταντινούπολη προς Πειραιά με το ατμόπλοιο Ege.

Η επίσκεψη, βέβαια, του İnönü ήταν ανταποδοτική της επίσκεψης την οποία είχε πραγματοποιήσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος στην Άγκυρα το 1930. Εφημερίδα της εποχής γράφει για τη συνάντηση αυτή «Οι ηγέτες, οι οποίοι είχαν στρέψει τα όπλα ο ένας εναντίον του άλλου, έσφιξαν τα χέρια στην Αθήνα», αναφερόμενη στην πρώτη συνομιλία Βενιζέλου- Ατατούρκ στις 30 Οκτωβρίου. Σύμφωνα με την ίδια πηγή οι δύο πρωθυπουργοί είχαν γίνει φίλοι από τον καιρό που αγωνίζονταν στη Λωζάνη για την υπογραφή της ομώνυμης Συνθήκης. Όταν, λοιπόν, μετά τη συμφωνία ανταλλαγής ο Βενιζέλος ήλθε στην Άγκυρα για τετραήμερη επίσκεψη τον υποδέχθηκε στο σταθμό του τρένου ο ίδιος ο İnönü. Δεν είναι τυχαίο, συνεπώς, το ότι οι δυο αυτοί ηγέτες συχνά αποκαλούνται οι πρωτοπόροι μιας νέας προσέγγισης μεταξύ των δυο χωρών.

Η νέα αυτή ειρηνική και φιλική περίοδος συνεχίστηκε μέχρι το 1941, καθώς κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής τα τουρκικά πλοία «Κουρτουλούς» και «Ντουμλουπινάρ» μετέφεραν στην Ελλάδα τρόφιμα και άλλα είδη.