Στην αποκάλυψη ενός σημαντικού ομαδικού τάφου που χρονολογείται από την εποχή του ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου (1936-39), στον οποίο ενδέχεται να περιέχονται οι σοροί 60 με 80 ρεπουμπλικάνων μαχητών, οι οποίοι εκτελέστηκαν από τα στρατεύματα του Φράνκο, κατέληξαν έρευνες στο Μπούργος, στα βόρεια της χώρας.

Ήδη έχουν ανασυρθεί πάνω από 20 σκελετοί από τη μήκους 30 μ. τάφρο, η οποία βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την κοινότητα Βιλιαφράνκα Μόντες ντε Όκα, κοντά στο φαράγγι της Λα Πεδράχα, σε απόσταση 50 χλμ από το Μπούργος.

Η εκταφή, την οποία πραγματοποιεί ομάδα εθελοντών, υπό τον ιατροδικαστή Φρανθίσκο Ετσεβερία, ξεκίνησε έπειτα από αίτημα των απογόνων των θυμάτων.

Ομαδικοί τάφοι ρεπουμπλικάνων μαχητών, θυμάτων της θηριωδίας των στρατευμάτων του δικτάτορα Φρανθίσκο Φράνκο εντοπίζονται συχνά από άκρου εις άκρον στην Ισπανία, χάρις στις προσπάθειες οργανώσεων των οικογενειών των «αγνοουμένων» του φρανκισμού.

Στην Ισπανία εκτιμάται πως υπάρχουν 114.000 «αγνοούμενοι», θαμμένοι σε ανώνυμους ομαδικούς τάφους σε χωράφια σε διάφορες τοποθεσίες, οι οποίες παρέμειναν άγνωστες καθ’ όλην την 40ετία που διήρκεσε το δεσποτικό καθεστώς της δικτατορίας και σήμερα είναι δύσκολο να εντοπιστούν.

Οι ενώσεις των θυμάτων καυτηριάζουν την βραδύτητα της ισπανικής κυβέρνησης να τηρήσει τις δεσμεύσεις της για την εντοπισμό των ομαδικών τάφων και την εκταφή των σορών των θυμάτων.

Παρά το νόμο για την «ιστορική μνήμη» του 2007, για την αποκατάσταση των θυμάτων, το ισπανικό κράτος έχει επιδείξει έκτοτε μαλθακότητα στην επιδίωξη των ερευνών, ενώ σχετική πρωτοβουλία του γνωστού δικαστή Μπαλτάσαρ Γκαρθόν σκόνταψε στην αντίδραση συντηρητικού εισαγγελέα, που με πρόσχημα τον νόμο περί αμνηστίας των καθεστωτικών του 1977 σταμάτησε την όλη διαδικασία.