Ήταν 30 Ιανουαρίου του 1972, στο Derry, της Βόρειας Ιρλανδίας, όταν Βρετανοί αλεξιπτωτιστές του 1ου τάγματος επιτέθηκαν στους συγκεντρωμένους Ιρλανδούς διαδηλωτές, οι οποίοι διαμαρτύρονταν για την καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Βόρεια Ιρλανδία. Δεκατέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και δεκατρείς τραυματίστηκαν από τα πυρά του Βρετανικού στρατού και η ημέρα της δολοφονικής επίθεση θα μείνει στην ιστορία ως «Ματωμένη Κυριακή».

Τριάντα οκτώ χρόνια αργότερα, ο βρετανός πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Κάμερον, βασιζόμενος στο πόρισμα σχετικής έκθεσης, ανακοίνωσε ότι η επίθεση του στρατού ήταν αδικαιολόγητη και λανθασμένη, καθώς όπως σημειώνεται στην έκθεση «όλοι οι νεκροί ήταν αθώοι». Οι χιλιάδες άνθρωποι που είχαν συγκεντρωθεί έξω από το ιστορικό Guildhall, αναμένοντας το τελικό πόρισμα, ξέσπασαν σε χειροκροτήματα.

Στην έκθεση αναφέρεται ότι οι στρατιώτες πυροβόλησαν πρώτοι, χωρίς να έχουν προκληθεί. Σύμφωνα με το πόρισμα, ο στρατός πυροβόλησε χωρίς προειδοποίηση, ενώ σημειώνεται ότι δεν υφίσταται η άποψη ότι τα βρετανικά πυρά ήρθαν ως απάντηση στην επίθεση των διαδηλωτών με μολότοφ και πέτρες.

Επιπλέον, επισημαίνεται ότι ορισμένοι από αυτούς που σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν επιχειρούσαν να φύγουν ή να βοηθήσουν τους τραυματισμένους συνανθρώπους τους.

Η επιτροπή για την διερεύνηση της «Ματωμένης Κυριακής» δημιουργήθηκε το 1998, με εντολή του τότε πρωθυπουργού της Βρετανίας, Τόνι Μπλερ. Επικεφαλής της έρευνας ήταν ο πρώην δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου, λόρδος Saville.

Το πόρισμα της εξεταστικής, η οποία ήταν και η μακροβιότερη και πιο δαπανηρή (195 εκατ. λίρες) στην βρετανική ιστορία, βασίστηκε στις καταθέσεις εκατοντάδων μαρτύρων.

Ο πολιτικός συντάκτης του BBC, Mark Devenport, σημείωσε ότι μπορεί να μην ήταν η πιο αιματηρή μέρα στην ιστορία των Ιρλανδοβρετανικών συγκρούσεων ωστόσο «η σημασία της Ματωμένης Κυριακής στις εξελίξεις είναι πάρα πολύ μεγάλη».

Οι συγγενείς των νεκρών ζητούν πλέον να εξεταστεί ο ρόλος των ανώτατων αξιωματούχων του στρατού και της κυβέρνησης, του 1972, στην δολοφονική επιχείρηση στο Derry.