Ο Ρόμπερτ Κόνραντ, ξεκινώντας το 1987, εισχώρησε μυστικά πάνω από 30 φορές στο προσωπικό καταφύγιο του Αδόλφου Χίτλερ στο τότε Ανατολικό Βερολίνο. Εκεί, με κίνδυνο να συλληφθεί έβγαλε φωτογραφίες μοναδικού ιστορικού ενδιαφέροντος, τις οποίες μόλις πρόσφατα έδωσε στη δημοσιότητα. Την ιστορία του Γερμανού ερασιτέχνη φωτογράφου και τις φωτογραφίες του παρουσίασε σε άρθρο του το γερμανικό Spiegel. Επιμέλεια: Νίκος Τριγάζης

Ads

Να σημειωθεί, αρχικά, ότι ο Κόνραντ γοητευόταν από την αρχιτεκτονική φωτογραφία από την εφηβεία του. Γύρισε όλη την Ανατολική Γερμανία φωτογραφίζοντας ιστορικά κτίρια, που η τότε κυβέρνηση της χώρας ετοιμαζόταν να κατεδαφίσει. Μάλιστα, ως αντίδραση έμενε παράνομα σε μερικά από αυτά, γεγονός που οδήγησε αρκετές φορές στη σύλληψη του και στην ανάκρισή του από τις αρχές της χώρας.
 
Ήταν κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου, το 1986 συγκεκριμένα, όταν η κυβέρνηση της Ανατολικής Γερμανίας αποφάσισε να κατασκευάσει ένα τεράστιο συγκρότημα διαμερίσματων στις γωνίες των οδών Vossstrasse και Otto Grotewohl Strasse. Κατά τη διάρκεια των εργασιών αποδείχτηκε ότι κάτω από τη συγκεκριμένη περιοχή κρυβόταν το προσωπικό καταφύγιο του Χίτλερ και ένα ακόμα καταφύγιο για τα στελέχη του γραφείου του Καγκελάριου και του Υπουργείου Εξωτερικών.
 
“Φυσικά δεν υπήρχε τίποτα στις εφημερίδες σχετικά με τα ναζιστικά καταφύγια. Αποτελούσε θέμα ταμπού, όπως άλλωστε οτιδήποτε σχετιζόταν με την ναζιστική περίοδο”, δηλώνει ο Κόνραντ στο Spiegel. Ο ίδιος ανακάλυψε τυχαία τι πραγματικά συνέβαινε όταν, εργαζόμενος ως οδηγός λεωφορείου, κατάφερε να δει πάνω από το φράχτη του εργοταξίου, καθώς το κάθισμά του ήταν υπερυψωμένο. Οι εργασίες είχαν φέρει στην επιφάνεια το εγκαταλελειμμένο καταφύγιο, το οποίο πλέον διακρινόταν ξεκάθαρα.
 
Ύστερα από αυτό, ο Κόνραντ έκανε τη δική του έρευνα για το τι κρυβόταν στο εργοτάξιο και συγκρίνοντας πληροφορίες που συγκέντρωσε από πολλές πηγές σιγουρεύτηκε για την ύπαρξη του καταφυγίου.
 
Τότε, ο Γερμανός πήρε τη μεγάλη απόφαση να εισχωρήσει στον χώρο των εργασιών. Αφού ανακάλυψε με ανακούφιση ότι τα μέτρα ασφαλείας δεν είναι τόσο αυστηρά όσο περίμενε, μεταμφιέστηκε σε εργάτη και με τη φωτογραφική του μηχανή κρυμμένη στην τσάντα, σκαρφαλώνοντας ένα φράχτη, βρέθηκε μέσα στο εργοτάξιο να αναζητάει την είσοδο για τα υπόγεια καταφύγια.
 
Απ’ την πρώτη κιόλας φορά στάθηκε τυχερός και βρέθηκε στο δεύτερο καταφύγιο . Εκεί τράβηξε τις πρώτες φωτογραφίες του. Φωτογράφιζε τα πάντα, βιαστικά και άτσαλα, όπως παραδέχεται ο ίδιος, από φόβο μην τον ανακαλύψουν. “Ο μεγαλύτερος φόβος μου ήταν μήπως νόμιζαν ότι προσπαθούσα να αποδράσω”, δηλώνει ο Κόνραντ, καθώς το εργοτάξιο βρισκόταν πολύ κοντά στα σύνορα με το Δυτικό Βερολίνο.
 
Αυτός ο φόβος δεν τον εμπόδισε να ξαναπάει για παραπάνω από 30 φορές. Μπορεί να πέρναγαν μέρες, εβδομάδες ακόμα και μήνες αλλά πάντα επέστρεφε στο υπόγειο καταφύγιο, το οποίο τον είχε “μαγέψει”. “Ήταν το αίσθημα ότι ταξίδευες πίσω στο χρόνο που με ενθουσίαζε τόσο”, εξηγεί ο Κόνραντ στο Spiegel.
 
Ύστερα από μερικές επισκέψεις ανακάλυψε και την είσοδο για το περίφημο υπόγειο καταφύγιο, στο οποίο ο Αδόλφος Χίτλερ τον Απρίλη του 1945 αυτοκτόνησε. Το κτίσμα αποτελούνταν από δύο τμήματα. Το πρώτο χτίστηκε το 1935, ενώ το δεύτερο και πιο ενισχυμένο τμήμα, το προσωπικό καταφύγιο του Χίτλερ χτίστηκε το 1944. Ο Κόνραντ απογοητευμένος ανακάλυψε ότι τα περισσότερα αντικείμενα έλειπαν, καθώς Συμμαχικοί στρατιώτες και περίεργοι Βερολινέζοι είχαν φθάσει πρώτοι στο καταφύγιο.
 
Ειδικά το προσωπικό καταφύγιο του Χίτλερ ήταν σε άθλια κατάσταση, καθώς είχε μετατραπεί πλέον σε ένα μεγάλο δωμάτιο, λόγω των σοβιετικών βομβαρδισμών που έκαναν τους εσωτερικούς τοίχους να καταρρεύσουν. Για καλή του τύχη το αρχικό καταφύγιο διατηρούσε τον αρχικό του χαρακτήρα και μάλιστα ο Γερμανός φωτογράφος πιστεύει ότι ανακάλυψε το δωμάτιο, στο οποίο η Μάγδα Γκέμπελς δηλητηρίασε την ίδια και τα παιδιά της, λίγο πριν το τέλος του πολέμου.
 
Ήταν ύστερα από αυτή την επίσκεψη που ο Κόνραντ συνελλήφθη για πρώτη φορά. Τον έψαξαν εξονυχιστικά και ανακάλυψαν τη φωτογραφική μηχανή και το φιλμ που έκρυβε στην κάλτσα του. Όλως περιέργως η αστυνομία ήταν επιεικής μαζί του.  Κυρίως γιατί δεν καταλάβαιναν τι ακριβώς έκανε εκεί, όπως σχολιάζει ο ίδιος. Κατέσχεσαν το φιλμ και απλά τον προειδοποίησαν να μην ξαναπάει στο εργοτάξιο. Ο Κόνραντ δεν πτοήθηκε. Συνελλήφθη άλλες 4 φορές.
 
Το 1989 όλα τελείωσαν. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν και το καταφύγιο του Χίτλερ καλύφθηκε ολοκληρωτικά. Μετά από λίγους μήνες ήρθε η πτώση του τείχους του Βερολίνου, κάνοντας εφικτό το όνειρο του Κόνραντ να σπουδάσει αρχιτεκτονική. Ποτέ, όμως, δεν εγκατέλειψε το πάθος του, τη φωτογραφία. Ευτυχώς, χωρίς να χρειάζεται να μεταμφιεστεί σε εργατή και να φοβάται κάθε στιγμή για την ελευθερία του.
 
Περισσότερες φωτογραφίες του Ρόμπερτ Κόνραντ μπορείτε να θαυμάσετε στο https://bunker-neue-reichskanzlei.lumabytes.com/

Πηγή: Spiegel