Είναι γνωστό ότι οι μεγάλες χώρες θεωρούν το διεθνές δίκαιο σαν τους ανθρώπους με ελαστική συνείδηση, υποχρεωμένο δηλαδή να προσαρμοστεί στις δικές του ανάγκες και απαιτήσεις.

Έτσι βλέπουμε σήμερα τις ΗΠΑ να κατακεραυνώνουν την ρωσική στρατιωτική επέμβαση στην Ουκρανία, επικαλούμενες, το, αυτονόητο, δικαίωμα του ουκρανικού λαού και της εκλεγμένης κυβέρνησής του να επιλέγουν μόνοι τους τη εξωτερική πολιτική της χώρας, ανεξάρτητα με ποιους αυτή συνορεύει και τους διεθνείς συσχετισμούς δυνάμεων. Όμως η θεώρηση αυτή είναι πολύ καλή για να είναι αληθινή, αφού τέτοιες ημέρες πριν εξήντα ένα χρόνια στην Κούβα, και όχι μόνο, οι ΗΠΑ πράττουν ακριβώς το αντίθετο. 

Τότε, μετά από την ανατροπή του φιλοαμερικανού δικτάτορα Φουλχένσιο Μπατίστα το 1959 από τον επαναστάτη Φιντέλ Κάστρο, οι Αμερικανοί αναζητούν επί δύο χρόνια τρόπο να επανακτήσουν τον έλεγχο της γειτονικής τους Κούβας, που είναι πολύτιμη στρατηγικά, αλλά επικίνδυνη ιδεολογικά γι αυτούς. Η πρώτη αντίδραση έρχεται μέσα από τους κόλπους της CIA, η οποία προτείνει στον τότε πρόεδρο Αϊζενχάουερ να οργανωθεί μια στρατιωτική μονάδα αποτελούμενη από Κουβανούς αντικαθεστωτικούς με απώτερο σκοπό μια επέμβαση στο νησί.

_{^{Χρουτσόφ και Κένεντι την περίοδο της απόβασης}}

Η υπηρεσία έχει ήδη αρκετά επιτυχημένα προηγούμενα στον τομέα ανατροπών πολιτικών ηγετών που δεν εξυπηρετούν τα αμερικανικά συμφέροντα, ιδίως στη Λατινική Αμερική. Έτσι, με τη σύμφωνη γνώμη της κυβέρνησης ξεκινά η στρατολόγηση και η εκπαίδευση της νέας αυτής μονάδας. Το όλο εγχείρημα αρχικά ονομάζεται “Επιχείρηση 40” από την αντίστοιχη ομάδα εργασίας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας. Με βάση τον σχεδιασμό της CIA, μια επιτυχής απόβαση ελπίζεται να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στο εσωτερικό του νησιού, τον λαό να στραφεί εναντίον του Κάστρο, με τελικό αποτέλεσμα τη δημιουργία νέας κυβέρνησης που θα ζητήσει επέμβαση των ΗΠΑ.

Στο επίπεδο διεθνών σχέσεων, ο Κένεντι θέλει να παρουσιάσει την επέμβαση ως αντίδραση στην αυξανόμενη σοβιετική επιρροή στο νησί. Συγκεκριμένα, σκοπός του είναι να καταγγείλει ότι η Μόσχα χρησιμοποιεί την Κούβα, μετατρέποντάς την σταδιακά σε μια ισχυρή στρατιωτική μηχανή ικανή να απειλήσει τις ΗΠΑ, κάτι που ισχύει αφού  πράγματι ο στρατός της Κούβας διαθέτει, σχεδόν αποκλειστικά, σοβιετικά όπλα, άρματα και αεροσκάφη.

Από την άλλη όμως υπάρχουν τα νομικά κωλύματα του διεθνούς δικαίου που με βάση τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ απαγορεύει την επέμβαση στο εσωτερικό άλλων κρατών. Πέραν του δικαίου όμως, υπάρχει και το ζήτημα των διμερών σχέσεων με τη Μόσχα, που περνούν σε νέα επικίνδυνη φάση με την ανάπτυξη των βαλλιστικών πυραύλων. Άρα ο Κένεντι πρέπει να είναι προσεκτικός και να αποφύγει να προκαλέσει υπερβολικά. Τουλάχιστον εξωτερικά, η επιχείρηση πρέπει να φανεί ως αποκλειστική πράξη των Κουβανών αντικαθεστωτικών χωρίς τη συμμετοχή του αμερικανικού στρατού.

^{_{Ο Φιντέλ Κάστρο τίθεται  επικεφαλής σε όλα τα πολεμικά συμβούλιο εκείνων των ημερών}}

Η εκπαίδευση των αντικαστρικών, που οι Κουβανοί τους αποκαλούν ‘σκουλήκια’, γίνεται σε διάφορα σημεία που επιλέγει η CIA μετά από συνεννόηση με τους τοπικούς φιλοαμερικανικούς ηγέτες. Στη Γουατεμάλα, ο πρόεδρος Ιντιγκόρας παραχωρεί μια φυτεία καφέ που διαθέτει και πισίνα. Εκεί καταφθάνουν αρχικά 32 εκπαιδευόμενοι μαζί με πράκτορες της CIA και ξένους ‘συμβασιούχους’ για να μάθουν πως να διεξάγουν υποβρύχιες επιχειρήσεις, σαμποτάζ, πτώση με αλεξίπτωτο και τον χειρισμό διαφόρων τύπων εξοπλισμού.

Το δίκτυο που δημιουργείται λειτουργεί ως εξής: Στις ΗΠΑ στρατολογούνται διαρκώς νέα μέλη τα οποία δοκιμάζονται σε στρατόπεδα της υπηρεσίας επί αμερικανικού εδάφους, και στη συνέχεια προωθούνται σε Γουατεμάλα και αλλού, για την τελική φάση της εκπαίδευσής τους. Όλοι μεταφέρονται εκεί με πολιτικά αεροπλάνα για να μην κινήσουν υποψίες, με τον τελικό αριθμό των συγκεντρωμένων να πλησιάζει τους 2.000.
Αξίζει να αναφερθούμε και στο γεγονός ότι την χρηματοδότηση της επιχείρησης αναλαμβάνουν εκτός της κυβέρνησης και ιδιώτες με ‘ακροδεξιά’ αισθήματα, μεταξύ των οποίων είναι και ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος…

^{_{Η αποτυχημένη απόβαση εν εξελίξει}}

Με βάση αποχαρακτηρισμένο έγγραφο του Αρχείου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, ο σχεδιασμός της CIA, όσον αφορά τη λαϊκή κινητοποίηση και τον επικοινωνιακό χειρισμό, προβλέπει τα εξής: “Οι δύο κύριοι μηχανισμοί προπαγάνδας στη διάρκεια των επιχειρήσεων θα είναι το ραδιόφωνο και η διαμοίραση φυλλαδίων. Όμως, έχουν γίνει προετοιμασίες και για την χρησιμοποίηση καταληφθέντων μέσων όπως οι εφημερίδες”.

Οι στρατηγικοί σκοποί της προπαγάνδας απαριθμούνται αναλυτικά:

1. Να διατηρηθεί το ηθικό των αντικαστρικών δυνάμεων.
2. Να καθοδηγηθούν και να διευκολυνθούν οι πατριωτικές δυνάμεις.
3. Να εκφοβιστούν οι ένοπλες δυνάμεις του Κάστρο.
4. Να παρουCIAστεί (…) η επιχείρηση στο εξωτερικό με τον επιθυμητό τρόπο.
5. Να αναιρεθεί η Σινο-Σοβιετική προπαγάνδα.

^{_{Η πρώτη επίθεση των αντικαθεστωτικών γίνεται στην κουβανική αεράμυνα}}

Αρχικά ο τόπος της απόβασης προορίζεται να είναι στο Τρινιδάδ, κοντά στα βουνά Εσκαμπράι, όπου μια ισχυρή οργάνωση αντιφρονούντων διεξάγει αγώνα ενάντια στον Κάστρο. Σκοπός της CIA είναι να ενωθούν οι εξόριστοι μαζί με τους συγκεκριμένους αντιφρονούντες ώστε να επεκτείνουν τον αγώνα τους προς την Αβάνα. Επιπλέον, στη συγκεκριμένη περιοχή υπάρχουν αρκετοί αντικαστρικοί πολίτες που θεωρείται πως θα βοηθούσαν, ενώ το λιμάνι προσφέρεται για ανεφοδιασμό. Όμως ο Κένεντι παρακάμπτοντας τις αντιρρήσεις της CIA, αποφασίζει την αλλαγή του σημείου απόβασης μεταφέροντάς την στον Κόλπο των Χοίρων ώστε να μπορεί ευκολότερα να νίψει τας χείρας του σε περίπτωση αποτυχίας. Με την απόφαση αυτή, καθώς και με την διακοπή των βομβαρδισμών που επίσης αποφασίζεται στη συνέχεια, η μοίρα της επιχείρησης είναι προδιαγεγραμμένη. 

Το πρωί της 15ης Απριλίου, αμερικανικά βομβαρδιστικά Β-26Β μεταμφιεσμένα με διακριτικά της κουβανικής αεροπορίας βομβαρδίζουν τα αεροδρόμια του Σαν Αντόνιο και του Αντόνιο Μακέο δίνοντας το σύνθημα έναρξης της επιχείρησης. Είναι μια προβοκατόρικη ενέργεια που σαν σκοπό έχει να πείσει τους Κουβανούς πολίτες ότι ο ίδιος ο στρατός τους έχει πάρει το μέρος των αντικαθεστωτικών δυνάμεων. Επίσης, τα μεταμφιεσμένα αεροπλάνα προσφέρουν άλλοθι στην ‘αθώα’ αμερικανική ηγεσία.

^{_{Αντικαθεστωτικοί συλλαμβάνονται και οδηγούνται σε δημόσια δίκη παρουσία του Φιντέλ Κάστρο}}

Στις 17 Απριλίου το μεσημέρι οι βομβαρδισμοί έχουν πλέον σταματήσει, αλλά βρίσκεται σε εξέλιξη η απόβαση στον Κόλπο των Χοίρων, με τον Κάστρο να εκφωνεί ανακοίνωση λαϊκής συσπείρωσης έναντι της απόβασης: “Οι αντεπαναστατικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν σ’ ένα σημείο του εδάφους μας και ο λαός αγωνίζεται μ’ ενθουσιασμό κατά των εισβολέων… Ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει ότι όλοι οι εργάτες, οι φοιτητές, οι διανοούμενοι της Αμερικής είναι με το μέρος της κουβανέζικης επανάστασης και εναντίον του ιμπεριαλισμού των γιάνκηδων. Αυτός είναι ο αγώνας του λαού… Ο αγώνας μας είναι ο αγώνας όλων σας. Η Κούβα ανακράζει: Πατρίδα ή Θάνατος! Η Κούβα θα νικήσει”.

Η επίθεση γίνεται με 6 πλοία που αποβιβάζουν 1511 στρατιώτες, τους οποίους όμως ο προνοητικός Κάστρο έχει κάνει όλες τις απαραίτητες προετοιμασίες να τους περιμένει: Τις προηγούμενες ημέρες εντείνει την πίεση ενάντια στους αντιφρονούντες  του Εσκαμπράι, ενώ εκτελεί πολλούς υπόπτους μέσα στην δική του παράταξη. Έτσι, σύντομα φαίνεται ότι η αντιεπαναστατική ενέργεια δεν θα διαδοθεί, ούτε το Εσκαμπράι θα μπορεί να βοηθήσει παρέχοντας αντιπερισπασμό. Επίσης, οι βομβαρδισμοί έχουν  σταματήσει δίνοντας το δικαίωμα στην κουβανική αεροπορία χρησιμοποίησης των λίγων  αεροπλάνων που της έχουν απομείνει.

Αντικαθεστωτικοί συλλαμβάνονται και οδηγούνται σε δημόσια δίκη παρουσία του Φιντέλ Κάστρο

Πολύ γρήγορα ο Κένεντι αντιλαμβανόμενος την έκβαση των πραγμάτων,  αποφασίζει την ακύρωση οποιαδήποτε περαιτέρω υποστήριξης των αντικαθεστωτικών, που αφήνονται στην τύχη τους, με αποτέλεσμα η κουβανική πολιτοφυλακή τους νικήσει,   αιχμαλωτίσει 1209 από αυτούς, καταδικάζοντας  τους σε 30 χρόνια φυλάκιση. Αργότερα ο Κάστρο τους επιστρέφει στις ΗΠΑ με αντάλλαγμα 53 εκατομμύρια δολάρια σε τρόφιμα και φάρμακα.  

Η αποτυχημένη επέμβαση παίζει καθοριστικό ρόλο σε όσα ακολουθούν δύο χρόνια αργότερα, στην πυραυλική κρίση της Κούβας του 1963. Το δίδαγμα του ’61 παραμένει  στο μυαλό του Κένεντι, αποτελώντας βασικό παράγοντα στη διαμόρφωση της στρατηγικής του στην κρίση, γι’ αυτό άλλωστε επιλέγει να προβεί σε ναυτικό αποκλεισμό του νησιού και όχι σε ένοπλη σύγκρουση, φοβούμενος φυσικά την κλιμάκωση της έντασης με την Σοβιετική Ένωση. Το ουσιαστικό αποτέλεσμα της επέμβασης συνοψίζεται στο αιχμηρό μήνυμα που στέλνει ο Τσε Γκεβάρα στον Κένεντι στα πλαίσια διεθνούς συνδιάσκεψης :“Ευχαριστούμε για τον Κόλπο των Χοίρων. Πριν από την εισβολή η επανάσταση ήταν αδύναμη. Τώρα είναι πιο δυνατή από ποτέ”.