Οι χθεσινές κινήσεις του πρωθυπουργού έχουν προκαλέσει έντονη αβεβαιότητα, απορία και περαιτέρω αγανάκτηση, τη στιγμή που το πολιτικό σύστημα μπαίνει σε έναν νέο κύκλο εξελίξεων, με το μέλλον της χώρας να αιωρείται. Σχολιάζοντας τις πολιτικές εξελίξεις, ο πολιτικός αναλυτής Γιώργος Σεφερτζής μιλάει στο tvxs.gr και εκφράζει την έκπληξή του για τις κινήσεις Παπανδρέου και αμφιβολία του για τα σχέδια της κυβέρνησης, εκτιμώντας πως οι εκλογές αποτελούν μονόδρομο.

Ads

Φαίνεται ότι η χθεσινή κίνηση Παπανδρέου ήταν τελείως ερασιτεχνική. Πως την κρίνετε;

Πρώτα από όλα την κρίνω ως ακατανόητη. Διότι ουδείς αντελήφθη ούτε εάν υπάρχει σχέδιο, ούτε ποιο ήταν αυτό, και σε κάθε περίπτωση με ποια λογική δημιουργήθηκε η προσδοκία μιας μείζονος πολιτικής αλλαγής που τελικά ματαιώθηκε, εμφανίζοντας μια κατάσταση που περισσότερο έριχνε λάδι στη φωτιά, παρά ωφελούσε.

Γενικότερα, η εικόνα που εκπέμφθηκε εχθές, και είναι ιδιαιτέρως προβληματική, είναι ότι το πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να διαχειριστεί την κρίση. Ή ακόμα χειρότερα, την διαχειρίζεται με έναν τρόπο που την επιδεινώνει, με αποτέλεσμα να μην συζητούμε πια για το τέλος του, αλλά κυρίως για τους όρους αυτού του τέλους: Εάν θα μπορέσει να τελειώσει με αξιοπρέπεια ή με γελοιοποίηση. Αυτό είναι κάτι στο οποίο ασφαλώς συνέβαλαν και οι χειρισμοί που έκανε εχθές ο πρωθυπουργός.

Για να είμαστε όμως δίκαιοι, το μεγάλο ερωτηματικό παραμένει, με ποια λογική ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης χειρίστηκε από την πλευρά του ένα τόσο σοβαρό θέμα, με μία σχεδόν παιδιάστικη επιμονή.

Γιατί άλλαξε γνώμη ο πρωθυπουργός; Δέχτηκε πιέσεις; Ήταν υπό το κράτος πανικού;

Μπορώ να υποθέσω τρία πράγματα: Το πρώτο είναι ότι βρίσκεται σε μία ψυχολογική κατάσταση τέτοια, που δεν του επιτρέπει να δει ψύχραιμα, καθαρά και λίγο πιο μακριά τα πράγματα, άρα είναι πολύ πιο σπασμωδικός στις αντιδράσεις του.

Το δεύτερο, το οποίο δεν αποκλείω καθόλου, είναι να παρασύρθηκε από την χαλαρότητα της σχέσης του με τον κ. Σαμαρά, με τον οποίο γνωρίζουμε ότι υπάρχει προσωπικός δεσμός. Μπορεί δηλαδή να μπήκε σε μία συζήτηση η οποία ήταν άκυρη και από τις δύο πλευρές, και οδήγησε σε αυτού του είδους τις ελάχιστης σοβαρότητας εξελίξεις.

Η τρίτη υπόθεση είναι πράγματι ο ίδιος να εννοούσε και να είχε αποφασίσει τα όσα φάνηκε να δέχεται στην κουβέντα του με τον κ. Σαμαρά, και εν συνεχεία υπό την πίεση διαφορετικών σκέψεων, διαφορετικών προσώπων να αναθεώρησε, κάνοντας κάτι το οποίο δεν ήταν ακριβώς αυτό που του υπαγόρευε το ένστικτό του.

Σε κάθε όμως περίπτωση, αυτό που συγκρατώ και στο οποίο θα επέμενα περισσότερο, είναι ότι όλα αυτά αποδεικνύουν ότι δεν υπήρχε σχέδιο οργανωμένο και κατασταλαγμένο, ούτως ώστε να εξυπηρετηθεί. Δηλαδή, πολύ μεγάλης σημασίας εξελίξεις αφέθηκαν στην τύχη ψυχολογικών ή πολύ επιδερμικών αποφάσεων, αντιδράσεων και χειρισμών.

Μπορεί να υπήρξαν και διεθνείς πιέσεις, δεδομένης της επιθυμίας των πιστωτών για πολιτική συναίνεση;

Ναι, αλλά υποθέτω ότι εκείνο που είναι πρωτεύον για τους ξένους είναι η πολιτική σταθερότητα και δευτερευόντως η πολιτική συναίνεση. Δεν μπορώ λοιπόν να υποθέσω ή να θεωρήσω ελαφρυντικό, ότι υπό την πίεση των ξένων εκβιάστηκε μία ανώριμη πολιτική συναίνεση, με αποτέλεσμα να έχουμε τις εξελίξεις που είχαμε.

Διότι πρόκειται για εξελίξεις που επιφέρουν την πολιτική αποσταθεροποίηση, και ως εκ τούτου δεν μπορούν να εξυπηρετούν καθόλου τις προϋποθέσεις, που υποθέτω ότι οι ξένοι επιθυμούν, προκειμένου να δουν πως μπορεί να πορευτεί αυτή η χώρα.

Αυτή ήταν η τελευταία ευκαιρία του κ. Παπανδρέου να φύγει ομαλά από την πρωθυπουργία;

Για μένα είναι προφανή δύο πράγματα: Το ένα είναι ότι η φύση της κατάστασης προ της οποίας βρίσκεται η χώρα, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί από μία μονοκομματική κυβέρνηση, με τις αδυναμίες που εμφάνισε η σημερινή εδώ και πάρα πολλούς μήνες.

Το δεύτερο είναι ότι δεν μπορεί ένα πολιτικό σύστημα που προφανώς πνέει τα λοίσθια, να παραγάγει εύκολα τις λύσεις που το υπερβαίνουν. Άρα, το μεγάλο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί από το σύνολο των πολιτικών χώρων και όχι μόνο, είναι ποιος, με ποιους όρους, ποιες προσωπικότητες, ποιο σχέδιο και ποια στρατηγική θα αναλάβει την οργάνωση της δύσκολης μεταβατικής περιόδου, προ της οποίας βρίσκεται η χώρα.

Το παλιό σύστημα δεν μπορεί να παραγάγει καινούργιες λύσεις. Οι καινούργιες λύσεις όμως δεν μπορούν να παραχθούν μέσα σε ένα κενό εξουσίας. Αυτό το κενό λοιπόν θα πρέπει να συμπληρωθεί, αλλά με τη λογική της μετάβασης σε μια μετά την κρίση εποχή.

Προβλέπετε ότι θα γίνουν άμεσα εκλογές;

Εκεί που έχουν οδηγηθεί τα πράγματα, δύσκολα μπορώ να φανταστώ οποιαδήποτε άλλη λύση λυτρωτική, εκτός από τις εκλογές. Πλην μίας: εκείνης που μπορεί να προέλθει από μία ενδεχόμενη πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας, που θα οδηγήσει στην συναπόφαση για το σχηματισμό ενός μεταβατικού σχήματος, περίπου σαν αυτό που περιέγραψα προηγουμένως.

Όσον αφορά τον επικείμενο ανασχηματισμό, μπορεί να δώσει κάποια περιθώρια στην κυβέρνηση;

Το θεωρώ ιδιαιτέρως δύσκολο, ειδικά υπό το κράτος των εντυπώσεων που έχουν δημιουργηθεί και με τις τελευταίες εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ. Ήδη, δύσκολα θα μπορούσα να φανταστώ προσωπικότητες και εγνωσμένου κύρους και τεχνοκρατικής αποτελεσματικότητας, που θα αναλάμβαναν να διαχειριστούν μία κατάσταση σαν αυτή που έχει διαμορφωθεί.

Μπορώ να φανταστώ ακόμα λιγότερο τέτοιες προσωπικότητες να μπαίνουν υπό αυτές τις συνθήκες, σε μια κυβέρνηση, για την οποία υπάρχει προφανώς αμφιβολία ως προς τη διάρκειά της.

Εάν λοιπόν ήταν πολύ δύσκολος ένας επιθυμητός ανασχηματισμός με προδιαγραφές που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα άλλο κλίμα εχθές, το βλέπω πολύ πιο δύσκολο σήμερα. Ως αποτέλεσμα, θεωρώ πολύ πιθανότερο έναν εκ των ενόντων ανασχηματισμό, με προβληματικές ισορροπίες, ο οποίος θα κληθεί να καλύψει τη μεταβατική περίοδο μέχρι τη διακήρυξη εκλογών, εάν δεν έχουμε και σήμερα ίσως την προκήρυξη τους.

Όπως εξελίσσονται τα πράγματα πάντως, τη μικρότερη σημασία έχει πια ο ανασχηματισμός. Έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία, το αν θα μπορέσει το ΠΑΣΟΚ, και όχι μόνο, να ξαναβρεί τη συνοχή του.

Είναι πολύ δύσκολο να βρει τη συνοχή της, οποιαδήποτε πολιτική δύναμη βρίσκεται σε μία κοινωνία με έναν εσωτερικό διχασμό, μεταξύ αυτών που διαθέτουν τον στοιχειώδη ορθολογισμό που επιβάλλουν οι περιστάσεις και αυτών που οδηγούνται ή σύρονται σε έναν ανορθολογισμό, αρκετά ανοιχτό σε επικίνδυνες εξελίξεις, ή καλύτερα μεταπλάσεις.

Τι εννοείτε με αυτό;

Όταν ένα πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να παραγάγει ανταγωνισμούς που διεξάγονται σε ένα ορθολογικό πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον, ο παραλογισμός -είτε υπό μορφή πληγωμένου εθνικισμού, είτε υπό μορφή τυφλού λαϊκισμού, είτε υπό μορφή ξέχειλης άγνοιας ή «ξετσίπωτης» προστασίας κεκτημένων που χάνονται- προσφέρεται για φασίζουσες, και όχι μόνο, παρεκτροπές της κοινωνικής διαμαρτυρίας.