Σαν ιδιώνυμο έγκλημα ορίζεται η πράξη ή οποία έχει δεν έχει μεν χαρακτηριστικά εγκλήματος αλλά τιμωρείται κατ’ εξαίρεση με δυσανάλογα μεγάλη ποινή επειδή θεωρείται σαν πράξη προπαρασκευαστική εγκλήματος. Ποιος κρίνει το τελευταίο το αφήνω στη φαντασία σας.

Η τελευταία κυβέρνηση Ελευθέριου Βενιζέλου κυβέρνησε από τον Ιούλιο του 1928 μέχρι το Νοέμβρη του 1932. Οι συνέπειες του χρηματιστηριακού κραχ το καλοκαίρι του 1929 οξύνανε την προϋπάρχουσα καπιταλιστική κρίση με καταστροφικά αποτελέσματα για το κόσμο της εργασίας. Εργάτες, εργατοϋπάλληλοι, αγρότες, επαγγελματοβιοτέχνες απαιτούσαν με μαζικές απεργίες, μαχητικές διαδηλώσεις και συλλαλητήρια καλύτερες συνθήκες δουλειάς. Η απάντηση της κυβέρνησης Βενιζέλου ήταν η ψήφιση του ιδιώνυμου τον Ιούλιο του 1929 που έθετε εκτός νόμου κομμουνιστές και αριστερούς με πρόσχημα την «ασφάλεια του κοινωνικού καθεστώτος και την ελευθερία των πολιτών».

Ορισμένοι φιλελεύθεροι αστοί και διανοούμενοι αντέδρασαν χωρίς βέβαια αποτέλεσμα. Αλέξανδρος Παπαναστασίου και Γεώργιος Παπανδρέου ζήτησαν να συμπεριληφθούν στο ιδιώνυμο και οι φασίστες. Ο Βενιζέλος αρνήθηκε. Καθόλου περίεργο καθώς ή ολιγαρχία και το μεγαλύτερο μέρος της αστικής τάξης, την περίοδο του Μεσοπολέμου στην Ευρώπη, προτίμησε τους φασίστες από το να παραχωρήσει στον κόσμο της εργασίας περισσότερα δικαιώματα και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Σε Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία το μοτίβο ήταν παρόμοιο.

Το αποτέλεσμα αυτού του νόμου ήταν διώξεις, φυλακίσεις, δολοφονίες και βίαιη διάλυση κάθε απεργιακής κινητοποίησης. Η ΓΣΕΕ και η ΕΒΕ (Εργατική Βοήθεια Ελλάδας) τέθηκαν εκτός νόμου με δικαστική απόφαση. Η φασιστική δικτατορία του Μεταξά (Αύγουστος 1936) αυστηροποίησε αυτόν το νόμο για να εντείνει τις διώξεις και να συντρίψει το εργατικό και το κομμουνιστικό κίνημα. Οι μεταπολεμικές διώξεις, οι εκτελέσεις και τα ξερονήσια είχαν σαν νομική κάλυψη αυτό το ιδιώνυμο, το οποίο καταργήθηκε σε μια από τις πρώτες πράξεις της Μεταπολίτευσης το Σεπτέμβρη του 1974, σχεδόν μισό αιώνα μετά.

Fast forward στο 2023, ακόμα ένα μισό του αιώνα αργότερα. Η δραματική χρηματοοικονομική κρίση του 2018 έχει ρίξει το καπιταλισμό σε κρίση διαρκείας. Η απάντηση του κατεστημένου είναι η εντατικοποίηση της εργασίας, η περικοπή των δικαιωμάτων των πολιτών και δραματικά διευρυνόμενες ανισότητες. Ειδικά στην Ελλάδα, οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας είναι είδος προς εξαφάνιση, πολλοί εργαζόμενοι θεωρούνται πάροχοι υπηρεσιών ώστε να τους στερούν τα εργασιακά τους δικαιώματα, οι επί πληρωμή υπερωρίες έχουν καταργηθεί και τώρα μιλάμε για συμβάσεις μηδενικών ωρών εργασίας και δεκατρείς ώρες εργασίας. Υγεία και Παιδεία ποιότητας θεωρούνται πιά προνόμιο και όχι δικαίωμα. Με την κατανόηση και τη κάλυψη της κυβέρνησης και των εφοπλιστικών ΜΜΕ, στοχοποιούνται οι Ρομά, οι πρόσφυγες, οι μετανάστες, οι διαφορετικοί άλλοι (δολοφονία Ζακ Κωστόπουλου) και τώρα οι `δικοί` μας που `έχουν πρόβλημα` (δολοφονία Αντώνη Καρυώτη) παραπέμποντας ευθέως στη ναζιστική ιδεολογία. Ελπίσαμε ότι η Χρυσή Αυγή ήταν παρελθόν αλλά ο εκφασισμός της κοινωνίας βρήκε ξανά σημαντική πολιτική έκφραση στις τελευταίες εκλογές. Οι ομοιότητες με την εποχή του Μεσοπολέμου είναι κάτι παραπάνω από εμφανείς και τρομακτικές για να τις αγνοήσουμε.

Γιατί τα γράφω τώρα όλα αυτά ? Γιατί ένας από τους διεκδικητές της Προεδρίας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ξεκίνησε την καμπάνια του από τον τάφο του Βενιζέλου. Ηταν η πράξη κάποιου που ύψωσε αριστερή σημαία ευκαιρίας και ο οποίος αγνοεί τα βασικά της πολιτικής του τόπου και δη της Αριστεράς ? Η ήταν εκλεπτυσμένη ειρωνεία και συνειδητός πολιτικός συμβολισμός με πολλαπλούς αποδέκτες ? Θα έπρεπε να είναι αδιάφορο. Όμως πρέπει να αναλογιστούμε ότι τα τελευταία πενήντα χρόνια η χώρα έχει ταλαιπωρηθεί από αυτοανακηρυγμένους Μεσσίες, ενώ λεηλατείται από την οικονομική ολιγαρχία που, με μικρά διαλείμματα, κυβερνά από το παρασκήνιο. Πρώτα ήταν ο εθνάρχης, μετά ο λαοπρόβλητος ηγέτης, στην συνέχεια ο αναβαπτισμένος αποστάτης, ακολούθησε ο εκσυγχρονιστής και τέλος ο επανιδρυτής του κράτους.

Τα κατάφεραν τόσο καλά όλοι αυτοί που η κρίση του 2008 διέλυσε τη χώρα και έφερε τα μνημόνια. Κλήθηκε η Αριστερά να κάνει οδυνηρούς συμβιβασμούς με τον αξιακό της κώδικα προκειμένου να σώσει τη χώρα. Μόλις η αποστολή τελείωσε προωθήθηκε ο επιτελικός εκσυγχρονιστής. Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε και τα ζούμε. Τώρα ένα φρέσκο μέλος της εφοπλιστικής ολιγαρχίας, η οποία ελέγχει σχεδόν καθ‘ ολοκληρία τα ΜΜΕ, αυτοπροβάλλεται περίπου σαν Μεσσίας που θα μεταρρυθμίσει τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

Οι λαοί που αγνοούν την Ιστορία τους είναι καταδικασμένοι να την επαναλαμβάνουν στο διηνεκές. Είναι στο χέρι μας την Κυριακή που έρχεται να διασφαλίσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν θα μετατραπεί σε ψευδεπίγραφο και άλλοθι. Ώστε η ελπίδα ότι θα σπάσει ο φαύλος κύκλος της Ιστορίας, που έχει παρασύρει την χώρα σε ένα ατέρμονο στρόβιλο παρακμής, να μείνει ζωντανή.

*Ο Αντώνης Γαβαλάς είναι Καθηγητής, Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Δρέσδης, Ερευνητικό Κέντρο Helmholtz Μονάχου