Η απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ, συνιστά για τη χώρα μας, η οποία και τη συνυπογράφει, απόλυτα δυσμενή εξέλιξη. Η κατ’αρχήν  συμφωνία στο Συμβούλιο στέλνει στην επόμενη φάση μιας μακράς διαδικασίας διαπραγμάτευσης εντός των θεσμικών οργάνων της ΕΕ δύο κεντρικά νομοθετήματα, δύο κρίσιμους φακέλους αυτού που έχει καθιερωθεί από την αρχή να αποκαλείται «Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο», έναν από τους πυλώνες της πολιτικής της τρέχουσας Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό την Προεδρία της κας Φον Ντερ Λάιεν.

Συγκεκριμένα, ο Κανονισμός για τη διαδικασία ασύλου εγκαθιδρύει κοινή διαδικασία σε ολόκληρη την ΕΕ που όλα τα κράτη μέλη οφείλουν να ακολουθούν κάθε φορά που άνθρωποι ζητούν διεθνή προστασία. Ο Κανονισμός για τη διαχείριση του Ασύλου και της Μετανάστευσης φιλοδοξεί να αντικαταστήσει τον ισχύοντα Κανονισμό του Δουβλίνου, και αντικείμενό του είναι να καθορίζει ποιο κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου. Εδώ περιέχεται και ο διαβόητος «μηχανισμός αλληλεγγύης», που υποτίθεται πως σκοπεύει να εξασφαλίζει μια δικαιότερη μεταξύ των κρατών μελών κατανομή των εισερχόμενων στην ΕΕ.

Στην πραγματικότητα η συμφωνία αυτή ανοίγει την «Κερκόπορτα» της μετατροπής της Ελλάδας (και όχι μόνο) σε οιονεί «φυλακή» προσφύγων-μεταναστών για τους οποίους δημιουργεί συνθήκες μόνιμου εγκλωβισμού στη χώρα μας.

Το πολυδιαφημισμένο Σύμφωνο της ΕΕ για τη Μετανάστευση και το Άσυλο που εισηγούνται Φον Ντερ Λάιεν – Σχοινάς πλασαρίστηκε από την αρχή ως η διαδικασία που θα απαλλάξει τις χώρες πρώτης υποδοχής από τον εγκλωβισμό που θεσμοθέτησε ο Κανονισμός του Δουβλίνου, ένας κανονισμός που ρίχνει το βάρος της διαχείρισης σε κράτη μέλη όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία. Στις χώρες δηλαδή που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες ροές προσφύγων και μεταναστών προς την ΕΕ.

Ο απεγκλωβισμός θα γινόταν μέσω του μηχανισμού που βαφτίστηκε παραπλανητικά «υποχρεωτική αλληλεγγύη». Από την πρώτη στιγμή καταγγείλαμε τον μηχανισμό αυτό ως προσχηματικό καθώς προέβλεπε την δυνατότητα επιλογής: αν κάποιο κράτος – μέλος επιθυμούσε αντί μετεγκαταστάσεων προσφύγων θα μπορούσε να «συμβάλει» καταβάλλοντας χρηματικά ποσά στις χώρες υποδοχής. Στην πράξη, η δυνατότητα αυτή καταργεί το δεσμευτικό χαρακτήρα του μηχανισμού μετεγκαταστάσεων, πρόκεται δηλαδή για μια υποχρεωτικότητα μονο στα λόγια.

Αυτή ακριβώς η δυνατότητα επιλογής είναι που ακυρώνει στην πράξη την έννοια της πραγματικής Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης.

Το σχέδιο της ευρωπαικής συμφωνίας για τη μετανάστευση και το άσυλο έχει πολλά κενά και δεν παρέχει τις εγγυήσεις που χρειάζεται η Ελλάδα προκειμένου να μην αποτελεί το «δεσμοφύλακα της Ευρώπης». Δεν εξασφαλίζεται ένας εγγυημένος αριθμός θέσεων στις χώρες της ΕΕ, ούτε για μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο από την Ελλάδα, ούτε για επανεγκατάσταση προσφύγων από την Τουρκία. Αντιθέτως, νομιμοποιείται η πρακτική κάθε κράτος-μέλος που δεν θέλει πρόσφυγες, απλά να καταβάλει ένα αντίτιμο σε ένα κοινό Ταμείο υπό τη διαχείριση της Κομισιόν, μέσω του οποίου τα χρήματα αυτά θα κατανέμονται στην Ελλάδα ή σε άλλες χώρες υποδοχής.

Παράλληλα, το σχέδιο συμφωνίας δεν εξασφαλίζει έναν ισχυρό ευρωπαικό μηχανισμό επιστροφών, αφήνοντας τα κράτη υποδοχής να αγωνίζονται σε διμερές επίπεδο για την επιστροφή όσων δεν δικαιούνται άσυλο στις χώρες προέλευσης και διέλευσης.

Θα παρακολουθήσουμε με πολλή προσοχή τη συνέχεια της διαπραγμάτευσης και θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε όχι μόνο ισχυρές εγγυήσεις για την ανθρωπιστική αντιμετώπιση όσων φτάνουν στα σύνορα της ΕΕ, αλλά κι ένα πλαίσιο που θα εγγυάται πραγματικά πως χώρες όπως η Ελλάδα δεν θα αφεθούν να διαχειριστούν δυσανάλογο βάρος για λογαριασμό της ΕΕ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα αγωνιστεί προκειμένου να εξασφαλιστεί ένα πραγματικά ολιστικό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου που να κατανέμει δίκαια και υποχρεωτικά τους αιτούντες άσυλο στην υπόλοιπη Ευρώπη, να ανοίγει νόμιμες οδούς από χώρες προέλευσης και διέλευσης και να ενισχύει τον ρόλο της FRONTEX στην προστασία συνόρων με σεβασμό στο διεθνές και ευρωπαικό δίκαιο

Οι ασύμμετρα μεγάλες δομές που σταθερά επιδιώκει εδώ και χρόνια να δημιουργήσει στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου η Κυβέρνηση Μητσοτάκη αλλά και οι πανηγυρισμοί που συνοδεύουν την απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας. Φαίνεται πως κάποιοι έχουν επιλέξει να συμβιβαστούν με την ψευδεπίγραφη Αλληλεγγύη και τα οικονομικά ανταλλάγματα για τη χώρα μας. Κάποιοι έχουν επιλέξει να συμβιβαστούν με τη διαιώνιση της σημερινής κατάστασης και τον κίνδυνο μόνιμου εγκλωβισμού χιλιάδων ανθρώπων στις χώρες πρώτης υποδοχής κατεβάζοντας υπερβολικά τον πήχη των προσδοκιών για τη χώρα μας.

Εμείς θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε πραγματική αλληλεγγύη με υποχρεωτικό μηχανισμό μετεγκαταστάσεων, χωρίς αστερίσκους και παραθυράκια, τη μόνη Ευρωπαϊκή λύση που υπηρετεί πλήρως τα συμφέροντα της Ελλάδας. Έστω και μέσα στο περιοριστικό πλαίσιο που διαμόρφωσε η πολιτική Μητσοτάκη.

*Ο Κώστςς Αρβανίτης είναι Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ / The Left, μέλος της Επιτροπής LIBE (Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
;