Αφού πέρασα μια εβδομάδα στη Λέρο τον Σεπτέμβριο και μια εβδομάδα στη Χίο τον Οκτώβριο, έχω κατανοήσει καλύτερα τα πλεονεκτήματα της θάλασσας, των ακτών και των νησιών.

Οι Τούρκοι, που προέρχονταν από τις στέπες της Κεντρικής Ασίας, ήταν φυλές ταξιδιωτών. Είχαν συναντήσει τη θάλασσα για πρώτη φορά στη ζωή τους στις ακτές του Μαρμαρά λίγο πριν από το 1071. Ο Τουρκομάνος ιππότης κοίταζε τη θάλασσα από την κορυφή ενός βουνού. Και όταν είδε τα μεγάλα κύματα του Δεκεμβρίου, τράβηξε ενστικτωδώς το σπαθί του. Δεν γνώριζε τη θάλασσα, οπότε θα μπορούσε να είναι ένας εχθρός για να την σκοτώσει!

Σύμφωνα με τον μύθο, αυτός ο ιππότης ονομαζόταν Τζάκα Μπέης και αργότερα αναγνωρίστηκε επίσημα ως ο πρώτος ναύαρχος του τουρκικού στόλου! Σήμερα, υπάρχει ένα μεγάλο πλοίο που φέρει το όνομά του.

Το βάρος της ξηράς είναι τόσο μεγάλο στην τουρκική κουλτούρα και γλώσσα που ακόμη και ορισμένες ναυτικές λέξεις και έννοιες εξακολουθούν να προφέρονται με χερσαίους όρους. Για παράδειγμα, τα κύματα ονομάζονται «Koyun» (πρόβατα) και τα ψάρια «Derya kuzusu» (θαλασσινό αρνί).

Ο τουρκικός πληθυσμός που ζει στις ακτές του Αιγαίου και της Μεσογείου διαφέρει από τον αγροτικό πληθυσμό που ζει στην Κεντρική Ανατολία και στις κουρδικές ορεινές περιοχές. Οι πρώτοι τρώνε αρκετό ψάρι και θαλασσινά καθώς και λαχανικά, ενώ οι δεύτεροι τρώνε πολύ κρέας και ψωμί. Οι Τούρκοι της Θάλασσας και όσοι προέρχονται από άλλες χώρες είναι γενικά ευχάριστοι, ελεύθεροι και χαμογελαστοί άνθρωποι που ξέρουν πώς να απολαμβάνουν τη ζωή: ρακί, ούζο, τραγούδια, χοροί, μεγάλες συζητήσεις και κουτσομπολιά…

Οι άνθρωποι των στεπών και των βουνών, οι περισσότεροι από τους οποίους ασχολούνται με τη γεωργία ή την κτηνοτροφία, είναι γενικά σκληροτράχηλοι, κάπως στενόμυαλοι, θρησκευόμενοι, μονόχνωτοι και συντηρητικοί.

Οι κάτοικοι των νησιών δέχονται πολλούς ξένους, με αποτέλεσμα να γίνονται πλουσιότεροι στη γλώσσα, την κουζίνα και την κουλτούρα, γενικότερα. Λίγοι ξένοι επισκέπτονται τους ανθρώπους των στεπών και των βουνών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι κάτοικοι της υπαίθρου και των βουνών μοιάζουν μεταξύ τους, ενώ οι κάτοικοι των νησιών και των θαλάσσιων ακτών είναι πολύ πιο διαφορετικοί τόσο από φυσική άποψη όσο και από άποψη ανθρώπινου χαρακτήρα.

Στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας (Karadeniz ή Πόντος), τα παράθυρα ή οι βεράντες των σπιτιών των αγροτών δεν βλέπουν στη θάλασσα αλλά στα βουνά.

Στην περιοχή του Αιγαίου, οι πατέρες έδιναν στις κόρες τους (παιδιά δεύτερης κατηγορίας) γη δίπλα στη θάλασσα, ενώ τα αγόρια κληρονομούσαν γη και πορτοκαλεώνες μακριά από την ακτή.

Επιπλέον, λόγω του εθνικισμού, το τουρκικό κράτος γιορτάζει κάθε χρόνο την περίφημη νίκη της Πρέβεζας (28 Σεπτεμβρίου 1538), ενώ τα βιβλία ιστορίας παραλείπουν να αναφέρουν την ήττα του Inebahti (Ναύπακτος ή Lepanto) στις 7 Οκτωβρίου 1571.

Στην Κωνσταντινούπολη, για παράδειγμα, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που ζουν σε παραγκουπόλεις μακριά από το κέντρο και έχουν δει τη θάλασσα μόνο στις οθόνες της τηλεόρασης. Ενώ το 70% του πληθυσμού της Τουρκίας ζει σε πόλεις ή χωριά στην παραλία, μόνο το 6% των πολιτών ξέρει να κολυμπάει, σύμφωνα με έρευνα που δημοσίευσε η δημοφιλής εφημερίδα Posta.

Ο αστακός ονομάζεται «İnsecte» στη λαϊκή γλώσσα, η οποία έχει υποτιμητική χροιά, ακόμη και μεταξύ των κατοίκων των τουρκικών νησιών του Αιγαίου. Είναι πολύ ακριβός και καταναλώνεται ελάχιστα.

Ο ιδρυτής της σύγχρονης Δημοκρατίας (1923), Κεμάλ Ατατούρκ, για παράδειγμα, δήλωσε ότι «το μέλλον βρίσκεται στους ουρανούς» για να δείξει τη σημασία της πολεμικής αεροπορίας. Χρησιμοποίησε επίσης φράσεις για να εξηγήσει την αξία ενός ισχυρού στόλου. Στον ίδιο του άρεσε να κολυμπά και να κωπηλατεί. Αλλά η συντριπτική πλειοψηφία των Τούρκων δεν έχει καμία σχέση αγάπης με τη θάλασσα. Για παράδειγμα, υπάρχουν ελάχιστες παροιμίες ή ιδιωματικές εκφράσεις στα τουρκικά για τη θάλασσα:

* Πάντα υπάρχουν κύματα δίπλα στη θάλασσα.

* Δεν ξέρεις την τιμή του ψαριού που είναι ακόμα στη θάλασσα.

* Αν πέσεις στο νερό, ζήτα βοήθεια από το φίδι!

Τέλος, το Αιγαίο είναι μια μεγάλη λίμνη, η Μεσόγειος μια μεγάλη θάλασσα και ο ωκεανός ένας παράδεισος για όσους ξέρουν να απολαμβάνουν τα πλεονεκτήματα και την ευτυχία του νερού και των νησιών.