Η έννοια της ασφάλειας, βρίσκεται όλο και συχνότερα στο κέντρο των αναλύσεων και των ενημερώσεων. Αναφερόμαστε στην ασφάλεια που δεν νιώθουμε λόγω των επικείμενων (πραγματικών ή φαντασιακών) τρομοκρατικών απειλών, στην ανασφάλεια που ζούμε εξαιτίας των μεταναστών και των προσφύγων που εισέρχονται βιαίως στην κανονικότητά μας (διαταράσσοντας μια επίπλαστη καθημερινότητα και ανθρώπινες σχέσεις που έχουν δομηθεί σε σαθρά αξιώματα περί φυλής, γένους, χρώματος), στην απουσία της ασφάλειας στην εργασία μας, καθώς αυτή βρίσκεται είτε υπό διωγμό, είτε είναι σε απαξίωση, αλλά και στην ασφάλεια που απολύεται λόγω της κρίσης στην οικογένεια, στους θεσμούς και στις αξίες, καθώς και στην ανασφάλεια που – ως γενική έννοια – μας κρατάει καθηλωμένους στην πολυθρόνα και μας απαγορεύει να βγούμε έξω από τους ασφαλείς τέσσερις τοίχους που αυτοεγκλωβιστήκαμε.

Ads

Κάποιοι θεωρούν ότι η ασφάλεια που νιώθουν, περνάει μέσα από το πορτοφόλι τους και από τη θέση στην κοινωνία που είτε οι ίδιοι έχουν τοποθετήσει τον εαυτό τους, είτε τους έχουν βάλει εκεί οι κόλακες και οι αυλικοί που τους περιτειχίζουν, αναμένοντας ωφελήματα για την πάμπτωχη αφεντιά τους. Αυτοί οι κατ’ επίφαση ασφαλείς, έχουν πιστέψει ότι η δόξα, η φήμη και η διασημότητα είναι το διαβατήριο για την προστασία τους και το μέσον για να σιγουρέψουν τα, εν πολλοίς, έκνομα κεκτημένα τους. Είναι όμως τόσο πτωχοί τω πνεύματι, που δε βλέπουν ότι αυτό που πιστεύουν ότι έχουν κατακτήσει είναι εφήμερο και παροδικό. Όπως είπε ο Επίκουρος, «μερικοί άνθρωποι θέλησαν να γίνουν ένδοξοι και διάσημοι, νομίζοντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα προστατευτούν από τους άλλους ανθρώπους. Στην περίπτωση αυτή, αν η ζωή τους είναι ασφαλής, απέκτησαν το φυσικό αγαθό • αν όμως δεν είναι ασφαλής, τότε δεν έχουν αυτό που για χάρη του κοπίασαν από την αρχή, ακολουθώντας ό,τι είναι οικείο στη φύση» (Κύριαι Δόξαι: I. Ηθική, VII, 141).

Άραγε πόσοι είναι σήμερα εκείνοι που θεωρούν ότι ικανοποιούν την παραπάνω θέση; Γιατί η ασφάλεια που νοείται στον Επίκουρο είναι συνυφασμένη με την ευημερία και την ευπορία. Με μια ζωή όπου ο άνθρωπος βρίσκεται σε απόλυτη ισορροπία με τη φύση. Και καθώς οι ηγέτες του κόσμου «πασχίζουν» για τη δική μας ασφάλεια, είτε συνάπτοντας συμφωνίες για να καταπολεμηθεί το εκάστοτε κακό (βλέπε σήμερα ISIS), είτε για να αποτραπεί η διαφαινόμενη κατάληξη της ζωής στη γη (βλέπε Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα), αυτή η ισορροπία έχει προ πολλού διαταραχθεί κι έχει επέλθει ο αποτρόπαιος βιασμός της ανθρώπινης ηθικής και λογικής. Ακόμα και ο Επίκουρος είχε αναγνωρίσει ότι η ευημερία και η ευπορία επιτυγχάνουν μέχρι ένα βαθμό την ασφάλεια, καθώς αυτή «απόλυτη γίνεται όταν προέρχεται από μιαν ήσυχη ζωή και την απομάκρυνση από τους άλλους» (Κύριαι Δόξαι: I. Ηθική, XIV, 144).

Οπότε όσοι πιστεύουν ότι έχουν βρει την απόλυτη ασφάλεια, σφάλουν, καθώς αυτή μπορούν να τη βρουν μέσα από τον αναχωρητισμό και την απομόνωση από τα εγκόσμια. Αυτή όμως η επιλογή ζωής αφορά ελάχιστους εξ ημών, καθώς οι περισσότεροι παραμένουμε μοχθώντας βιοποριζόμενοι στο μάταιο τούτου κόσμο. Ως εκ τούτου, η ασφάλεια παραμένει μια σχετική έννοια, που ερμηνεύεται ανάλογα με τις εποχές, τις καταστάσεις και τα υποκείμενα που αποφασίζουν πως αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αναπτύσσει συναισθήματα άγχους και φόβου και να αποτρέπει τους ανθρώπους από ενέργειες που θα έθεταν σε κίνδυνο τις κρατούσες εξουσίες και αντιλήψεις. Ασφάλεια υπάρχει όσο οι πολλοί νιώθουν ανασφαλείς, την ώρα που οι ελάχιστοι κυριαρχούν με ασφάλεια.  

Ads