Κερδίζοντας χρόνο και εξοικονομώντας πόρους για την ευζωία με επάρκεια!

Ads

Πώς μπορούμε να λύσουμε τα πιεστικά προβλήματα του σήμερα, χωρίς να περικόψουμε την «ευημερία» μας; Μήπως αληθινή ευημερία θα ήταν «να ζούμε καλύτερα με λιγότερη δουλειά»;

Μήπως μπορούμε να πετύχουμε μια καλύτερη συνολικά ζωή (ευζωία, buen vivir) εξασφαλίζοντας περισσότερο χρόνο(θεωρούμενος ο χρόνος σαν φυσικός πόρος που έτσι είναι πραγματικά), αυξημένη αυτάρκεια, πιο έντονες κοινωνικές σχέσεις( θεωρούμενες ως σχεσιακά αγαθά); Μήπως η μείωση του εργάσιμου χρόνου είναι ένα μέσο για τους αναγκαίους κοινωνικούς και ατομικούς μετασχηματισμούς;

Έτσι δε μπορούμε να πετύχουμε τη μείωση της γρήγορης κατανάλωσης προϊόντων της μαζικής παραγωγής, τα οποία προϊόντα παράγονται με καταστροφικό για το περιβάλλον τρόπο και μεγάλο οικολογικό αποτύπωμα και ταυτόχρονα να επιδιώξουμε μια αυτεξούσια συνολικά καλή ζωή που δεν θα στηρίζεται στην υπερκατανάλωση πόρων αλλά στην εγκρατή και επαρκή τους χρήση; 

Ads

Η επικρατούσα τάση της οικονομικής επιστήμης κόντρα στη Γαία

Για να αναπτύξουμε την επιχειρηματολογία μας για τους αναγκαίους μετασχηματισμούς που οραματιζόμαστε και για ένα σχέδιο με το οποίο θα πετύχουμε την ευζωία με επάρκεια, θα χρειασθεί να αρχίσουμε με ένα ευρύ περίγραμμα των παγκόσμιων διλημμάτων που δημιουργούνται από ένα οικονομικό σύστημα, το οποίο δεν λαμβάνει υπόψη τις φυσικές του βάσεις και τους πεπερασμένους οικονομικούς πόρους.

Όχι μόνο δεν τους σκέφτεται, αλλά βασικά θέλει να τους αγνοεί. Η Οικονομική κρίση, η κλιματική αλλαγή και οι κοινωνικές ανισότητες είναι τα συμπτώματα αυτής της τύφλωσης των οικονομιών της επικρατούσας τάσης, η οποία οδήγησε σε σημαντικά εσφαλμένη εκτίμηση της σχέσης μεταξύ της περιβαλλοντικής προστασίας και της οικονομικής μεγέθυνσης-ανάπτυξης.

Οι αγορές δεν είναι σε θέση να αποτρέψουν την αύξηση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και την αύξηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η διαπίστωση αυτή δεν μπορεί να είναι νέα για το κίνημα της αποανάπτυξης. Ωστόσο, αξίζει να αναφερθεί, επειδή και το ίδιο έχει αντιληφθεί ότι η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών υπήρξε μια ευκαιρία –όχι ακόμα χαμένη για να παρέμβει πολιτικά και να αποδομήσει τα παλιά πρότυπα σκέψης και στην πολιτική και στην κοινωνία. Να κάνει γνωστές και κατανοητές τις πλούσιες αναλύσεις του για τη σύνδεση ανάμεσα στο περιβάλλον και την οικονομία σε ένα ευρύτερο ακροατήριο. Να συζητήσει με τους «από κάτω» των κοινωνιών σχετικά με τις αναγκαίες αλλαγές και να απαιτήσει τον πολιτικοοικονομικό μετασχηματισμό του συστήματος.

Τα κριτήρια που αναφέραμε υπό τύπον ερωτημάτων στην αρχή, δηλαδή ο περισσότερος προσωπικός χρόνος, ο λιγότερος εργασιακός χρόνος, η αυξημένη αυτάρκεια και οι έντονες κοινωνικές και διανθρώπινες σχέσεις, είναι και ένας προσωπικός οδηγός για το πώς ο καθένας/καθεμία  από μας μπορεί να ακολουθήσει το δικό του/της δρόμο για την προσωπική και συλλογική αλλαγή. Αλλά πώς μπορούμε να χαράξουμε και να ακολουθήσουμε αυτόν τον δρόμο, ο οποίος μειώνει το οικολογικό μας αποτύπωμα, αλλά καθιστά συγχρόνως δυνατό να ζούμε μια καλή ζωή με επάρκεια αγαθών και μέσων;

Κανόνες για μια ολιστικά καλή ζωή με επάρκεια

Η ευζωία μας μπορεί να βασισθεί σε τέσσερις αρχές-πυλώνες που διαμορφώνουν το κοντσέπτ της επάρκειας:

• Πρώτος πυλώνας: η μείωση του χρόνου εργασίας αποτελεί τον βασικότερο πυλώνα. Με λιγότερη εργασία απελευθερώνονται χρονικοί πόροι, οι οποίοι καθιστούν δυνατή τη φροντίδα για την ανάπτυξη και διατήρηση διαπροσωπικών σχέσεων ή για την αυτοπαραγωγή προϊόντων και χρηστικών αντικειμένων.

• Σαν δεύτερο πυλώνα, που είναι συνέπεια του πρώτου, θεωρούμε την αυτάρκεια που μπορεί να εξελιχθεί σε ένα σημαντικό οικονομικό κίνημα. Όποιος μπορεί να φροντίζει σε κάποιο βαθμό μόνος του τον εαυτό του, να καλλιεργεί ή να κατασκευάζει, χρειάζεται να κερδίζει λιγότερα χρήματα και έτσι ταυτόχρονα φροντίζει και για τη διατήρηση των πόρων. Έτσι, μπορεί να διαφοροποιηθεί και η “business as usual”  και η αγορά.

• Τρίτος πυλώνας: η προσεκτική κατανάλωση και μια επιπλέον φιλική προς το περιβάλλον στάση, οδηγεί στο να αγοράζονται βιώσιμα πράγματα πιο συνειδητά και για μεγάλης διάρκειας χρήση.

• Τέταρτος: οι διαπροσωπικές σχέσεις και η επένδυση χρόνου στην κοινότητα (σε μια κοινότητα 50 προσώπων μπορούν να δημιουργηθούν 1225 διαφορετικές διαπροσωπικές σχέσεις). Αυτός ο επανα-ανακαλυφθής πλούτος του «κοινωνικού κεφαλαίου»-καλύτερα των σχεσιακών αγαθών- οδηγεί στην αμοιβαία υποστήριξη και σε περισσότερες ευκαιρίες για ανταλλαγή ή δανεισμό. Αυτή η λογική της αλληλεγγύης-συνέργειας και της ευχάριστης συνύπαρξης υποστηρίζεται από φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες, από ανοικτού κώδικα ανταλλαγή γνώσεων, από μοντέλα μοιράσματος και από τις μικροεπιχειρήσεις.

Όρια και δυνατότητες υλοποίησης

Οι παραπάνω αρχές επάρκειας αποτελούν επίσης τη βάση για κατάλληλες πρακτικές όσον αφορά στην πολιτική του χρόνου εργασίας και στην κοινωνική πολιτική. Η μείωση του χρόνου εργασίας έχει και μακροοικονομικές επιπτώσεις, επειδή  μπορούν να κατανεμηθούν πιο ομοιόμορφα και σε περισσότερους οι θέσεις εργασίας και έτσι θα μπορούν να δημιουργηθούν ευνοϊκότερες συνθήκες ύπαρξης.

Πρέπει να τονισθεί ιδιαίτερα η δυνατότητα μείωσης της ανισότητας και της φτώχειας από τις κυβερνήσεις, με το να διανέμουν για παράδειγμα, ένα μερίδιο του εισοδήματος στους φτωχούς. Επίσης να τονισθεί ότι η πολιτική αυτή δεν μπορεί να είναι ακόμα επαρκής: Ο στόχος της πληρότητας-επάρκειας εστιάζεται αρχικά στις πλούσιες χώρες και στους πλούσιους κατοίκους τους, για τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα, η μείωση του χρόνου εργασίας, δεν είναι συχνά δυνατή. Λαμβάνει υπόψη εν μέρει μόνο τις παγκόσμιες αδικίες ή τα διαρθρωτικά προβλήματα σε μια κοινωνία. Έτσι, η επάρκεια παραμένει μια ιδέα που πρέπει να μπορεί να την υλοποιήσει κανείς. Ομοίως, υπάρχει έλλειψη επιχειρημάτων για να μπορούν να πεισθούν από την ιδέα της επάρκειας οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ιδιαίτερα , αλλά και οι πολίτες.

Η επάρκεια μπορεί συνεπώς να θεωρηθεί ως σημείο εκκίνησης και αναφοράς και ως οδηγός για δράση, αλλά η ίδια εξαρτάται από σημαντικές αλλαγές στην πολιτική για να μπορέσει να δώσει λύσεις στις παγκόσμιες προκλήσεις. Παρ ‘όλα αυτά προσφέρει ένα συνεκτικό σκεπτικό γιατί είναι αναγκαίο να πάμε σε πέρα και ανεξάρτητες από την ανάπτυξη οικονομίες και ταυτόχρονα δίνει και μια αναλυτικά επεξεργασμένη εναλλακτική λύση.

https://www.topikopoiisi.eu/