Λαϊκισμός είναι η στάση και η συμπεριφορά που συναντάται στην πολιτική και χαρακτηρίζεται από υπερβολική και μη αυθεντική λαϊκότητα και κατ’ επέκταση από δημαγωγία και προπαγάνδα.

Ads

Αυτός είναι ο Λαϊκισμός. Και αυτή η στάση και  υιοθετούμενη  συμπεριφορά, μορφοποιείται σαν “ εργαλείο” και χρησιμοποιείται ευρέως, από αυτούς που θεσμοθετημένα εκφράζουν την λειτουργία της πολιτικής διαδικασίας,  τους Πολιτικούς και τα μέσα που τους προβάλουν .

Είναι ένα εργαλείο εύχρηστο , με πολύ γρήγορα αποτελέσματα, συγκρίνοντάς το με άλλα αντίστοιχα.

Για παράδειγμα απαιτεί πολύ περισσότερη δουλειά να εξηγήσεις και να πείσεις με διαλεκτική μέθοδο που βασίζετε σε επιχειρήματα, σε  στοιχεία , σε αριθμούς  σε μελέτες , από μια «αλήθεια» στρογγυλεμένη, εύληπτη ,που ακούγεται ευχάριστα στα αυτιά μας , όπως έλεγε ο Σαββόπουλος , η οποία ικανοποιεί και δικαιώνει τις προσδοκίες , μεγάλων αριθμητικά ομάδων πληθυσμού.

Ads

Βεβαίως σε αυτή την περίπτωση αποσιωπείς πλήθος παραμέτρων, που πιθανά θα άλλαζαν την αλήθεια , αλλά ποιος νοιάζεται αν κοντοπρόθεσμα γίνεται η δουλειά σου και είσαι εσύ αυτός που ακούει ο κόσμος. …

Αυτή όμως η  «διευκόλυνση» δεν είναι τόσο αθώα , όσον αφορά την επίδραση που έχει το εργαλείο αυτό, στην διαμόρφωση συγκεκριμένων χαρακτηριστικών στους αποδέκτες άτομα, προφανώς επιθυμητών από τους Πολιτικούς– Χρήστες του μέσου.

Το πολιτικό ακροατήριο και προφανώς ψηφοφόροι , με την πάροδο του χρόνου , παρουσιάζουν μια «οκνηρία» στην ίδια την λειτουργία της σκέψης . Όμως ότι παύεις να το χρησιμοποιείς σιγά σιγά σε εγκαταλείπει, ατροφεί λένε οι βιολόγοι . Σκέπτονται λιγότερο μεν, αλλά πείθονται ευκολότερα δε…Μοιραία λοιπόν η οκνηρία μετατρέπεται σε βάθος χρόνου…σε πνευματική αναπηρία..

Η επίδραση όμως του μέσου διαμορφώνει και άλλες ανθρώπινες συμπεριφορές. Οι  Πολιτικοί επικοινωνιολόγοι αντελήφθησαν ότι στην διάρκεια της Ιστορίας, η ένταξη των ανθρώπων σε ευρύτερες ομάδες, όπως πχ οι σύγχρονες ποδοσφαιρικές, σωματεία , σύνδεσμοι οπαδών, η ακόμα και άλλες όπως πχ   κοινωνικές, κοινού ενδιαφέροντος  κλπ δίνει, πολυποίκιλες διεξόδους στα άτομα .

Έτσι με έναν τρόπο περιορίζεται το αίσθημα μοναξιάς , αποκτάται μια αίσθηση ισχύος που τους εξασφαλίζει το πλήθος, ενώ επίσης οδηγούνται σε δημιουργία έντονων συναισθημάτων, χαράς, άμιλλας, έντασης , αγωνίας.

Η ομαδοποίηση αυτή όμως   μπορεί με  κατάλληλη χειραγώγηση  από επιτήδειους,  να αποτελέσει πρόσφορο έδαφος  και για παρεκτροπές όπως   επιθετικότητα , καχυποψία ( αρνητές) , μισαλλοδοξία , σοβινισμό. ..Σταδιακά  το αντικείμενο της ομαδοποίησης πχ η ποδοσφαιρική ομάδα αποκτά μια καθοριστική βαρύτητα για την ζωή των μελών της, αφού παίρνει μια ….υπαρξιακή διάσταση .

Η δε συμπύκνωση και εντατικοποίηση των συναισθημάτων αυτών,  η ανάγκη να τα προφυλάξεις, ώστε να εξασφαλίσεις την συντήρησή τους ,οδηγούν μοιραία στον φανατισμό, στοιχείο πολύ καθοριστικό για τους ενδιαφερόμενους επιτήδειους, αφού αποτελεί προϋπόθεση για την χειραγώγηση του πλήθους. λόγω της μεγάλης ,άκριτης και σταθερής δυναμικής του .

Όλα αυτά με το να ανήκεις απλά κάπου , γιατί είσαι Ολυμπιακός η Παναθηναϊκός , Πράσινος η Βένετος στο Βυζαντινό παρελθόν, η στο σήμερα μπορεί μόνο να μοιράζεσαι  τις ίδιες μουσικές προτιμήσεις  (fan club)  αλλά σταδιακά είναι εύκολο να οδηγηθείς τους ίδιους ενδοιασμούς, φοβίες, επιφυλάξεις, προκαταλήψεις….

Με τον χρόνο, τα άτομα μετατρέπονται πλέων…. σε οπαδούς , fan, army ( στρατιωτάκια) , σύνολα δηλαδή , που διακρίνονται για την φανατισμένη προσήλωση στην ομάδα και ότι αυτή αντιπροσωπεύει, με στοιχεία θρησκευτικού φανταμενταλισμού.

Συμπερασματικά οι ομάδες  γίνονται οι εύκολοι πληθυσμοί — στόχοι ,τα ανοιχτά αυτιά , για το πολιτικό, μιντιακό και οικονομικό σύστημα.

Και πλέον μένει ένα τρίτο επίπεδο .

Πώς θα διαχειριστείς ένα σύνολο αρχών και αξιών, που ευτυχώς καλλιεργούνται και προβάλλονται ακόμα και διαμορφώνουν το κάθε άτομο ξεχωριστά ,αλλά και ευρύτερα την κοινωνία και πιθανά θα προβάλουν αντιστάσεις. Αρχές όπως η αγάπη στην Ελευθερία, η πίστη στην Δικαιοσύνη, η αλληλεγγύη για τους άλλους, η διάθεση προσφοράς στο σύνολο.

Και εδώ πλέον επιστρατεύεται ο φόβος και η απειλή.

Με την υπέρ προβολή των δύο αυτών στοιχείων, σε συνδυασμό με τις συνθήκες πνευματικής αναπηρίας που ήδη αναφέραμε ,αφού έχει ατροφήσει η σκέψη, είναι εύκολο να κατευθύνεις τον κόσμο.

Η απειλή και ο φόβος ομαδοποιούν και εξατομικεύουν ταυτόχρονα . Συσπειρώνουν ενάντια στον δυνητικό εχθρό, με την αίσθηση της ισχύος του όχλου και ταυτόχρονα αποθεώνουν την ατομικότητα , με κυρίαρχο το εγώ ,η το εμείς της ομάδας του εγώ , του οποίου η περιφρούρηση και ικανοποίηση αποτελεί το απόλυτο ζητούμενο.

Και έτσι το μίσος βγαίνει στην επιφάνεια , στραμμένο σε ότι μπορεί να απειλήσει την κατάσταση αφασίας στην οποία έχουν περιέλθει,, που έχει σαν απόκοτα   τον κομφορμισμό , την ακινησία, την αδράνεια ,την αδιαφορία. Όλοι αυτοί που διαφέρουν από εμάς, από το πιο απλό ,που ανοίκουν σε μια άλλη ποδοσφαιρική ομάδα, έως αυτοί που διαφέρουν κατάνάγκη, λόγω συνθηκών, πρόσφυγες, μετανάστες, η έχουν έναν διαφορετικό ερωτικό προσανατολισμό , μορφοποιούνται σε έναν κοινό εχθρό.

Και πλέον αυτό το αρχικά υποτιμημένο χαρακτηριστικό ,η λαϊκότητα που δυνητικά μπορούσε να έχει και θετικό αποτύπωμα, σε έναν υπερθετικό βαθμό , μολύνει σαν βακτήριο την αρτηρίες της υγιούς πολιτικής διεργασίας προκαλώντας όλα όσα αναφέραμε.

Και το χειρότερο είναι ότι αυτό το υπερόπλο τελικά , είναι γνωστό σε όλους τους παίχτες της σκακιέρας και η αλόγιστη χρήση του , σαν όλα τα μεγάλα όπλα, δημιουργεί αβεβαιότητα για το μέλλον, με συνέπειες που την έκτασή τους κανένας δεν μπορεί να προβλέψει……

Για το παρών πάντως , κάπως έτσι ερμηνεύεται το οδοιπορικό της βίας  που παρακολουθούμε στην επικαιρότητα .

Ίσως λοιπόν είναι μια καλή ευκαιρία όλοι να αναλογισθούν τις πραγματικές ευθύνες που τους αναλογούν και να μην αρκεσθούν μόνο στην ποινική εξέλιξη της υπόθεσης.