H αφορμή για αυτό το κείμενο ήταν ένα τυχαίο γεγονός. Ψάχνοντας για ένα δασικό τμήμα στο Google Maps, μετά από ερώτηση ενός φίλου από την Κεφαλονιά, ανακάλυψα ότι αυτό είχε εξαφανιστεί γιατί ήταν κοντά στο τοπικό αεροδρόμιο. 

Συνέχισα ψάχνοντας από περιέργεια άλλα αεροδρόμια των νησιών. Συνέβαινε το ίδιο, όπως και στο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Θυμόμουν ότι δεν ήταν έτσι. Άρα κάποιος είχε παρέμβει για λόγους που δεν είχαν δημοσιοποιηθεί στα δορυφορικά δεδομένα. Μετακινήθηκα στην οθόνη μου στο κέντρο της Αθήνας. Τότε  έπεσα επάνω σε μία μεγάλη περιοχή εξαφανισμένη πλήρως από τους δορυφορικούς χάρτες της Google, αυτούς που χρησιμοποιούν οι εφαρμογές των κινητών τηλεφώνων μας.

Το Μέγαρο Μαξίμου και όλα τα γύρω του οικοδομικά τετράγωνα, ο στρατώνας των Ευζώνων και ένα μεγάλο τμήμα του Εθνικού Κήπου, η Βασιλίσης Σοφίας από την Ακαδημίας ως τη Ρηγίλης και ως την Κανάρη και την πλατεία Κολωνακίου.

Συνεχίζοντας το παιχνίδι, (διότι τελικά περί παιχνιδιού για παιδιά που νομίζουν ότι παίζουν πόλεμο πρόκειται), αποκαλύφθηκε ότι λείπουν εκτός από το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», πολλά περιφερειακά αεροδρόμια, όπως και της Θεσσαλονίκης, βεβαίως το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και το Δημόσιας Τάξης, αλλά μαζί τους μεγάλο τμήμα του Νέου Ψυχικού, όλη η Κατεχάκη και όλο το πάρκο στο Γουδί μαζί με τους χώρους πολιτισμού, αθλητισμού κλπ. Αυτονόητα στη συνέχεια το λιμάνι του Πειραιά ήταν σβησμένο σε όλη του την έκταση και όλα τα γειτονικά οικοδομικά τετράγωνα μαζί του.

Αφού βαρέθηκα να ψάχνω την «απόρρητη» Ελλάδα και να πέφτω σε θολές εικόνες άρχισα τη διεθνή αναζήτηση. Ήταν η επόμενη έκπληξη. Τα προεδρικά και κυβερνητικά μέγαρα, τα αεροδρόμια και τα λιμάνια παντού στον κόσμο, ακόμη και στα πιο αυταρχικά καθεστώτα είναι ορατά με πλήρεις λεπτομέρειες- μέχρι και της Πιον Γιάνγκ στη Βόρεια Κορέα! Αλλά και Λευκός Οίκος, το Καπιτώλιο και το Πεντάγωνο των ΗΠΑ παρότι έχουν δεχθεί τις πιο τρομακτικές τρομοκρατικές επιθέσεις.

Το ίδιο και η Ντάουνινγκ Στρητ και όλα τα βρετανικά υπουργεία. Επίσης οι Βερσαλλίες, προεδρική και κυβερνητική έδρα στο Παρίσι και όλο το συγκρότημα των υπουργείων του Βερολίνου γύρω από το Ράιχσταγκ. Τα βλέπεις, τα αποθηκεύεις, τα κατεβάζεις τρισδιάστατα στον υπολογιστή σου, κάνεις αν θέλεις βόλτες για να δεις τις λεπτομέρειες στους δρόμους τους, με το ποντίκι και την οθόνη σου. Τέλος όσα αεροδρόμια έψαξα, το Κένεντυ, το Ορλύ, το Σερεμέτιεβο της Μόσχας, το διεθνές του Πεκίνου είναι ορατά στις δορυφορικές εικόνες.

Οι προσβάσιμες ανοικτές δορυφορικές πλατφόρμες όπως αυτή της Google Earth έχουν ιστορικό λήψεων. Εκεί λοιπόν αποτυπώνεται η στιγμή που κάποιοι αποφάσισαν να «θολώσουν» το μισό αθηναϊκό κέντρο, τις συνοικίες που στεγάζουν υπουργεία, τα αεροδρόμια και τα λιμάνια. Από το 2002 που έχουμε για πρώτη φορά τέτοιες δορυφορικές εικόνες στο διαδίκτυο, μόλις τον Απρίλιο του 2020 «σβήνει» από τις οθόνες το Μέγαρο Μαξίμου και τα γύρω οικοδομικά τετράγωνα και στη συνέχεια η μόλυνση επεκτείνεται καλύπτοντας τεράστιες ζώνες. Επομένως η «απόρρητη» Αθήνα, η «απόρρητη» Ελλάδα εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις μέρες μας τότε.

Όπως καταλαβαίνουμε, οι εταιρείες δορυφορικών εικόνων προφανώς δεν έχουν τρελαθεί ώστε να έχουν σε κοινή θέα το Πεντάγωνο των ΗΠΑ ή το Κρεμλίνο και να κρύβουν για λόγους ασφαλείας τους τσολιάδες της πλατείας Συντάγματος, ή τις πολυκατοικίες του Κολωνακίου επειδή βλέπουν το παράθυρο ή το μπαλκόνι του πρωθυπουργού ή κάποιων υπουργών λίγο πιό πάνω. Μόνο με κυβερνητικές εντολές γίνονται αυτά τα πράγματα.

Συνεχίζοντας λίγο με την προϊστορία, οι παλιοί μηχανικοί θυμούνται ότι από τον Εμφύλιο ως το τέλος του 20ου αιώνα η μισή Ελλάδα ήταν «απόρρητη». Για να αποκτήσεις χαρτογραφικό υπόβαθρο ακριβείας να κάνεις τη δουλειά σου ή αεροφωτογραφία για ένα οικόπεδο στη Κάλυμνο ή στο Ζαγόρι χρειαζόσουν ειδική άδεια του Γενικού Επιτελείου Στρατού και υπεύθυνη δήλωση ότι δεν είσαι κατάσκοπος.

Θυμάμαι σκουριασμένους στρατιωτικούς στη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού τη δεκαετία να αρνούνται να δώσουν ιστορικές αεροφωτογραφίες του λιμανιού του Πειραιά γιατί αποτελούσε ”πολεμικό στόχο». Την ίδια περίοδο οι αμερικανικές και βρετανικές στρατιωτικές αεροφωτογραφίες και χάρτες του ίδιου λιμανιού όλων των εποχών κυκλοφορούσαν ελεύθερα στις δημόσιες βιβλιοθήκες στο Λονδίνο και στη Νέα Υόρκη.

Αυτό το καλαμπούρι κράτησε ώς τις αρχές του 21ου αιώνα. Άπειρες ψηφιακές πλατφόρμες, ελεύθερες ανέβασαν σταδιακά στο διαδίκτυο όλο τον πλανήτη. Οι αρχαϊκότητες των ελληνικών κυβερνήσεων και του στρατού ως μοναδικού διαχειριστή των εικόνων από αέρα κατέρρευσαν εκ των πραγμάτων.

Ώσπου είκοσι χρόνια μετά, μία κυβέρνηση με κουλτούρα εμφυλίου πολέμου, κατέστησε μεγάλα τμήματα των πόλεων και των υποδομών αθέατα και «απόρρητα». Και είναι σαφές ότι πρόκειται για εντολή του Μεγάρου Μαξίμου διότι εν μέσω αυτού του αθέατου θολού χάρτη, η Βουλή και το Προεδρικό Μέγαρο δεν έχουν σβηστεί-καθώς υποθέτουμε πως αυτό μπορούσε να γίνει με πρωτοβουλία του Προεδρείου της Βουλής ή της Προεδρίας της Δημοκρατίας κάτι που ως φαίνεται δεν συνέβη.

Γιατί μας ενδιαφέρει όλο αυτό; Θα σας εξηγήσω κάτι που το καταλαβαίνουμε όλοι και όλες.

Στις επιστήμες του χώρου, στη γεωγραφία, στην πολεοδομία και χωροταξία, στην αρχιτεκτονική, στην τοπογραφία, σε όλες τις επιστήμες μηχανικού αυτά τα υπόβαθρα είναι χρήσιμα και απαραίτητα εργαλεία. Όμως οι ειδικοί το υλικό αυτό το βρίσκουν, όσο κι αν μία ομάδα αμόρφωτων και φοβικών κυβερνητικών επιχειρήσει να το κρύψει από τη δημόσια πρόσβαση. Οι πλατφόρμες όπως είπαμε είναι άπειρες και η ελεύθερη πρόσβαση επίσης, ή αλλιώς ο κόσμος δεν είναι μόνο τα δεδομένα της Google.

Εκεί που υπάρχει πραγματικό πρόβλημα είναι οι χιλιάδες άνθρωποι, μη ειδικοί, που με το κινητό τους αναζητούν διευθύνσεις, κατοικίες, εστιατόρια, θέατρα, δρόμους, το πάρκινγκ του αεροδρομίου, την πύλη του λιμανιού και το πλοίο τους. Σε ένα από τις πολυσύχναστες από τουρίστες πόλεις το κόσμου, την Αθήνα, σε μία πόλη όπου ο μισός πληθυσμός πλέον και ίσως περισσότερος χρησιμοποιεί αυτές τις εφαρμογές για να βρει αυτό που ψάχνει∙ τη δουλειά του, το ταξίδι του, τη διασκέδαση του, τον τόπο μίας συνάντησης, τη βόλτα του ή τα ψώνια του στα μαγαζιά.

Η γεωγραφική πλήροφορία είναι δημόσιο αγαθό. Το οποίο  εποπτεύεται μεν όπως όλα τα αγαθά, αλλά δεν καταργείται για οποιονδήποτε λόγο. Ακόμη και οι δικτατορίες έχουν ξεπεράσει αυτά τα κόμπλεξ. Το μόνο που φέρνει ως αποτέλεσμα η απόκρυψη είναι η ταλαιπωρία των ανθρώπων, όσων δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν ένα απαραίτητο ψηφιακό εργαλείο της εποχής μας. Φέρνει βέβαια ταυτόχρονα τη γελοιοποίηση όποιου είχε τη φαεινή “ψεκασμένη” ιδέα να σβήσει το Κολωνάκι και όλα τα υπόλοιπα από την Google για λόγους εθνικής ασφάλειας.

* Από την προσωπική σελίδα του στο facebook