Το νομοσχέδιο με τον καταφανώς ψευδεπίγραφο, κουτοπόνηρο και κατ’ ευφημισμό τίτλο: «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο», με το οποίο επιχειρείται η νομιμοποίηση, από την πίσω πόρτα και εκτός συνταγματικού πλαισίου, των ιδιωτικών πανεπιστημίων, αποτελεί τον ορισμό της παραπλάνησης.

Προκειμένου να επιτύχει με όσο το δυνατόν λιγότερες απώλειες τον διαχρονικό στόχο της νεοφιλελεύθερης Δεξιάς και τη σταθερή επιδίωξη των επιχειρηματικών συμφερόντων που εκπροσωπεί, την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, αποφεύγει με διάφορα επικοινωνιακά τεχνάσματα να πει τα πράγματα με το όνομά τους.

Παραπλανά την κοινή γνώμη με ψευδεπίγραφους τίτλους όπως «ελεύθερο πανεπιστήμιο», «κρατικά πανεπιστήμια», «κρατικά δεσμά», «μη κρατικά μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια» και κρύβει εντέχνως την αλήθεια με αντιπερισπασμούς περί δήθεν υποστήριξης του δημόσιου πανεπιστημίου και περί τάχα οφέλους που αυτό και η κοινωνία θα έχουν από την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων.

Κι όλα αυτά για να κρύψει τη μια και μεγάλη αλήθεια. Που είναι ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη, εδώ και 4,5 χρόνια, σκοπίμως υποβαθμίζει και αποδυναμώνει το δημόσιο πανεπιστήμιο, υποχρηματοδοτώντας και υποστελεχώνοντάς το, για να ανοίξει το δρόμο στα ιδιωτικά.

Με την Ελλάδα εκτός μνημονίων πια εδώ και 5 χρόνια, να είναι ουραγός ως προς τη δημόσια χρηματοδότηση της Παιδείας στην ΕΕ. Καθώς δίνουμε μόλις το 7,6% του προϋπολογισμού μας στη δημόσια εκπαίδευση, την ώρα που ο μέσος όρος στην Ευρώπη των 27 δίνει 9,6%. Και την ώρα που η μόνο φτωχότερη χώρα από εμάς στην Ευρώπη, η Βουλγαρία, δίνει ως δημόσια χρηματοδότηση της Παιδείας το 10,6% του προϋπολογισμού της.

Κι ακόμη, με την Ελλάδα να είναι τελευταία και ως προς τη στελέχωση των πανεπιστημίων της στην ΕΕ. Με την αναλογία φοιτητών προς καθηγητές να είναι σε εμάς 47 φοιτητές προς 1 καθηγητή, όταν στην Ευρώπη είναι 13 φοιτητές προς 1 καθηγητή. Και όταν στη Βουλγαρία είναι 11 φοιτητές προς 1 καθηγητή.

Δεν είναι όμως μόνο αυτό. 

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει επιδοθεί σε μια εργώδη προσπάθεια απαξίωσης των δημόσιων πανεπιστημίων στα μάτια της κοινής γνώμης, αποκαλώντας τα «άντρα ανομίας» και εμφανίζοντάς τα σαν κέντρα εγκληματικότητας. Και επιβάλλοντας τη διεθνή πρωτοτυπία, για δημοκρατική χώρα, της εγκατάστασης πανεπιστημιακής αστυνομίας στις πανεπιστημιουπόλεις, με μια και μοναδική επιδίωξη: 

Να κουρελιάσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στα δημόσια πανεπιστήμια για να αναδείξει τεχνητά την ανάγκη ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων. 

Η άρον άρον και εν κρυπτώ απόσυρση της πανεπιστημιακής αστυνομίας αποκαλύπτει την αλήθεια για τον επικοινωνιακό χαρακτήρα του εγχειρήματος. Γιατί αν κάλυπτε πράγματι κάποια ανάγκη δεν θα αποσύρονταν νύχτα…

Η νομιμοποίηση των ιδιωτικών πανεπιστημίων για τη Νεοφιλελεύθερη Δεξιά του κ. Μητσοτάκη είναι το ιερό δισκοπότηρο του σταθερού της οράματος για μια ταξική κοινωνία. 

Μια κοινωνία όπου οι φτωχοί θα γίνονται φτωχότεροι, στερούμενοι το δικαίωμα της ισότιμης πρόσβασης στο κοινωνικό αγαθό της Παιδείας. 

Και οι πλούσιοι θα γίνονται πλουσιότεροι απολαμβάνοντας, μόνοι αυτοί, την πρόσβαση σε ακριβή εκπαίδευση υψηλών προδιαγραφών.

Μια ακόμη διαστρέβλωση της αλήθειας από την κυβερνητική προπαγάνδα είναι και η δήθεν διαπίστωση ότι η Ελλάδα έχει τη θλιβερή μοναδικότητα να είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που δεν έχει ιδιωτικά πανεπιστήμια. Σε μια έξαρση λαϊκισμού, μάλιστα, φέρνουν σαν θετικό παράδειγμα ένα ολοκληρωτικό και ανελεύθερο κράτος, τη Βόρεια Κορέα. Η οποία, λένε, ακόμη και αυτή, έχει ιδιωτικά πανεπιστήμια.

Πίσω από την προπαγάνδα όμως κρύβουν τη μεγάλη αλήθεια. Που είναι ότι η μόνη θλιβερή μοναδικότητα της Ελλάδας είναι ότι είναι η τελευταία χώρα της πολιτισμένης Ευρώπης ως προς τη χρηματοδότηση και τη στελέχωση των πανεπιστημίων. Πίσω ακόμη και από τη φτωχότερη από εμάς Βουλγαρία.

Μια ακόμη διαστρέβλωση της αλήθειας αφορά στην επίτηδες παραπλανητική αναφορά τους σε κρατικά – μη κρατικά και μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια.

Όταν η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα και στην Ευρώπη τα πανεπιστήμια δεν είναι κρατικά, όπως συμβαίνει στη Βόρεια Κορέα, την οποία χρησιμοποιούν σαν παράδειγμα. 

Γιατί αν ήταν κρατικά, τότε οι διοικήσεις τους, οι πρυτανικές δηλαδή αρχές, οι κοσμήτορες και οι πρόεδροι των Σχολών και των Τμημάτων δεν θα εκλέγονταν από την πανεπιστημιακή κοινότητα, αλλά θα διορίζονταν από το κράτος. Ούτε και τα προγράμματα σπουδών θα αποφασίζονταν από τους διδάσκοντες, αλλά θα επιβάλλονταν από το καθεστώς. Το οποίο θα είχε και την επιπλέον ευθύνη της λογοκρισίας των διδασκόντων.

Στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας, τα πανεπιστήμια δεν είναι κρατικά, αλλά δημόσια και αυτοδιοικούμενα. 

Και συνεπώς η έννοια των μη κρατικών, εφόσον δεν υπάρχουν κρατικά, δεν υφίσταται. Υφίσταται η έννοια των δημόσιων αφενός και των ιδιωτικών και κερδοσκοπικών πανεπιστημίων αφετέρου.

Αλλά και ο επικοινωνιακός ισχυρισμός ότι δήθεν είμαστε η μόνη χώρα που δεν έχουμε ιδιωτικά πανεπιστήμια, είναι ακόμη ένα μεγάλο ψέμα. Όταν η ίδια η κυβέρνηση Μητσοτάκη, επί υπουργίας Κεραμέως, αναγνώρισε τα «πτυχία» των ιδιωτικών κολεγίων, ως προς τα επαγγελματικά τους δικαιώματα. Για να μείνει μετέωρη μόνο η ακαδημαϊκή τους ισοτίμηση.

Όσο για τον ψευδεπίγραφο όρο «μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια», αυτός αποδομείται πλήρως αν σκεφτεί κανείς, πόσο μη κερδοσκοπικό μπορεί να είναι ένα εκπαιδευτήριο που μέσω εμπορικής συμφωνίας, δηλαδή μέσω δικαιόχρησης, (franchise), λειτουργεί εδώ σαν παράρτημα ξένου πανεπιστημίου;

Όταν και δίδακτρα έχει και όταν μέρος των διδάκτρων προστίθεται στα κέρδη των επιχειρηματικών συμφερόντων που τα λειτουργούν.

Κι ύστερα, σιγά να μην έπιασε ο καημός τους επιχειρηματίες που αδημονούν να κερδοσκοπήσουν στον χώρο της Παιδείας να συμβάλουν οικονομικά για την αναβάθμιση του αγαθού της εκπαίδευσης.

Αν πράγματι είχαν τέτοιες επιδιώξεις, ιδού πεδίο δόξης λαμπρό, να ενισχύσουν τη χρηματοδότηση των δημόσιων πανεπιστημίων. Γιατί, άραγε, δεν το κάνουν και περιμένουν, σαν το μάνα εξ ουρανού, την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων;

Ιδιωτικά, συνεπώς, είναι τα εκπαιδευτήρια που επιδιώκουν να νομιμοποιήσουν στην Ελλάδα και απολύτως κερδοσκοπικά. Ούτε μη κρατικά, ούτε μη κερδοσκοπικά.

Κι ακόμη ένα ψέμα που κρύβουν είναι ότι, δήθεν, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που λειτουργούν παντού εκτός Ελλάδας, συμμετέχουν δραστήρια στην κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών και συμβάλλουν στο αγαθό της Παιδείας. 

Όταν είναι γνωστό ότι τα μικρά ιδιωτικά πανεπιστήμια που λειτουργούν στην Ευρώπη καλύπτουν ένα 15%, το πολύ, των εκεί εκπαιδευτικών αναγκών. Με τον κορμό της εκπαίδευσης να αποτελείται από δημόσια πανεπιστήμια παντού.

Αλλά, μήπως και ο τίτλος «πανεπιστήμια» που δίνουν στις εκπαιδευτικές επιχειρήσεις δεν είναι παραπλανητικός;

Καθώς είναι γνωστό στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ ότι ένα ίδρυμα για να χαρακτηριστεί πανεπιστήμιο πρέπει να παράγει και να μεταδίδει τη γνώση. Η διπλή αυτή προϋπόθεση, με την ταυτόχρονη συνύπαρξη έρευνας και εκπαίδευσης, δηλαδή, είναι αυτή που προσδίδει τον τίτλο του πανεπιστημίου σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα.

Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που επιδιώκουν να νομιμοποιήσουν, όπως και τα ιδιωτικά κολέγια που έχουν ήδη νομιμοποιήσει κατά το ήμισυ, είναι εκπαιδευτήρια, δεν είναι πανεπιστήμια.

Διότι είναι τελείως άλλης τάξης ζήτημα αν, λειτουργώντας σαν παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων, διεξάγουν έρευνα στη χώρα προέλευσής τους.

Και είναι εντελώς άλλο ζήτημα το ότι οι φοιτητές που σπουδάζουν εδώ σε αυτά, όπως άλλωστε και οι καθηγητές που διδάσκουν δεν ωφελούνται, αφού δεν συμμετέχουν στην παραγωγή νέας γνώσης, στην έρευνα δηλαδή που διεξάγεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά.

Ένα ακόμη παραπλανητικό επιχείρημα επικοινωνιακού τύπου που χρησιμοποιείται είναι ότι, δήθεν, αν λειτουργήσουν στη χώρα μας ιδιωτικά πανεπιστήμια θα επανέλθουν οι 40.000 φοιτητές που σπουδάζουν σε χώρες του εξωτερικού.

Το μέγεθος της πλάνης σε αυτό το πυροτέχνημα προδίδεται από το γεγονός ότι η ίδια η κυβέρνηση Μητσοτάκη, με το δήθεν αξιοκρατικό, στην πραγματικότητα όμως ταξικής κατεύθυνσης τέχνασμα της βαθμολογικής βάσης, έκοψε από τα δημόσια πανεπιστήμια 20.000 φοιτητές το χρόνο. Στέλνοντάς τους πελατεία στις εύκολες λύσεις των εδώ κολεγίων και των έξω ιδιωτικών πανεπιστημίων. Όχι βέβαια για να σπουδάσουν γιατροί ή δικηγόροι, αλλά για σπουδές business, computer και management.

Αν η κυβέρνηση ήθελε να επιστρέψουν οι Έλληνες φοιτητές από το εξωτερικό θα μπορούσε να ενισχύσει κτιριακά, στελεχιακά και οικονομικά τα εδώ δημόσια πανεπιστήμια, ώστε να μπορούν να δεχτούν επιπλέον φοιτητές και επιστήμονες. Επιτρέποντας στους νέους που εγκαταλείπουν την πατρίδα τους να επιστρέψουν. 

Και όχι να τους δίνει τη φάκα με το τυράκι των ιδιωτικών πανεπιστημίων, προκειμένου οι οικογένειές τους και πάλι να πληρώνουν δίδακτρα. Με μόνη τη διαφορά ότι τα χρήματα θα μπαίνουν τώρα στις τσέπες των ελληνικών οικονομικών συμφερόντων που εκπροσωπεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Όμως και το επιχείρημα ότι, δήθεν, δίνεται με το νομοσχέδιο η δυνατότητα σε ξένα πανεπιστήμια να συνεργάζονται με ελληνικά, είναι και αυτό ψευδές και παραπλανητικό. Όταν αυτό συμβαίνει ήδη εδώ και δεκαετίες στα ελληνικά πανεπιστήμια. Μόνο το ΑΠΘ έχει 200 περίπου συμφωνίες συνεργασίας με διεθνή πανεπιστήμια. Και μόνο με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Έρασμος, χιλιάδες φοιτητές μας κάθε χρόνο εκτελούν μέρος των σπουδών τους σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.

Και τέλος το επικοινωνιακό επιχείρημα που επαναφέρουν κάθε φορά που θέλουν να απαξιώσουν τα δημόσια πανεπιστήμια, ότι δήθεν δεν είναι διασυνδεδεμένα με την κοινωνία και με την αγορά, απευθύνεται μόνο στους άσχετους και σε όσους επίτηδες κρατούν σε άγνοια.

Δεν είναι διασύνδεση με την κοινωνία και την οικονομία οι πανεπιστημιακές κλινικές της Ιατρικής, της Οδοντιατρικής και της Κτηνιατρικής Σχολής, που παρέχουν κοινωνικό έργο νοσηλεύοντας ασθενείς κάτω από τις εξειδικευμένες επιστημονικές γνώσεις των καθηγητών των Ιατρικών Σχολών;

Και δεν είναι διασύνδεση με την οικονομία τα εκατομμύρια ευρώ που φέρνουν στα πανεπιστήμια από τον ιδιωτικό τομέα τα ελληνικά Πολυτεχνεία, οι Νομικές Σχολές και οι Σχολές Γεωπονικών, Θετικών και Γεωτεχνικών Επιστημών, μέσω ερευνητικών προγραμμάτων;

Όταν στα χρόνια των μνημονίων, τα έσοδα των πανεπιστημίων από τα ερευνητικά έργα ήταν 4 και 5 φορές περισσότερα από τα δημόσια έσοδα που τότε είχαν καταρρεύσει, στηρίζοντας έτσι μέρος της λειτουργίας τους;

Η εργώδης προσπάθεια της κυβέρνησης να διαστρεβλώσει και να κρύψει την αλήθεια, προδίδει την ενοχή της.

Πίσω από τα ωραία λόγια για δήθεν «ελεύθερα» πανεπιστήμια, που όμως οι φοιτητές θα πρέπει να πληρώνουν δίδακτρα σε αυτά  για το τίμημα της «ελευθερίας» τους, όπως και πίσω από ψευδεπίγραφες διακηρύξεις για δήθεν «κρατικά» πανεπιστήμια που λειτουργούν κάτω από κρατικά δεσμά και τάχα «μη κρατικά» και γι’ αυτό ελεύθερα πανεπιστήμια, κρύβεται η επιδίωξη της κυβέρνησης για επαναφορά σε μια ταξική κοινωνία. Μια κοινωνία που θα αναπαράγει την άρχουσα τάξη της. Με τους φτωχούς στη γωνία, να παραμένουν μακριά από το κοινωνικό αγαθό της επιστημονικής γνώσης.

Δεν είναι ούτε μεταρρύθμιση, ούτε εκσυγχρονισμός αυτό το νομοσχέδιο. Είναι αναχρονισμός και οπισθοδρόμηση.

Γιατί δεν ωφελεί τους πολλούς, αλλά τους λίγους και εκλεκτούς μιας ολιγαρχίας του πλούτου, για την οποία εργάζεται η κυβέρνηση Μητσοτάκη.

• Ο Γιάννης Μυλόπουλος είναι Καθηγητής ΑΠΘ, πρώην Πρύτανης