Σπουδαίο μυθιστόρημα οι «Άθλιοι» του Βίκτωρος Ουγκό! Ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Όλοι συμφωνούν ότι το έργο έχει διαχρονική αξία. Αυτό άλλωστε αποδεικνύεται από τις χιλιάδες επανεκδόσεις κι από τις τόσες φορές που έχει μεταφερθεί στον κινηματογράφο και το θέατρο.

Οι Άθλιοι έχουν γυριστεί σε ταινία ουκ ολίγες φορές, έχουν διασκευαστεί σε μιούζικαλ, έχουν γνωρίζει αμέτρητες επανεκτελέσεις. Προχτές, μάλιστα, ένα μικρό μονόπρακτο εμπνευσμένο από τον κεντρικό ήρωα, παίχτηκε κι εδώ, στην Ελλάδα! Όχι σε θέατρο, σε super market! Η διανομή παρουσίασε μια πρωτοτυπία: Τον ρόλο του Γιάννη Αγιάννη, κράτησε μια 70χρονη γυναίκα. Γιαγιάννης Αγιάννης! Φοβερό;

Η ιστορία έχει ως εξής: η γυναίκα μπήκε σε super market κι έκλεψε ένα κομμάτι κρέας κι ένα κομμάτι τυρί. Την έπιασαν όμως με τα κλεμμένα στην τσάντα. Παρόλο που οι πελάτες του super market που είδαν το σκηνικό, επέμειναν να πληρώσουν για τα προϊόντα που πήρε η γυναίκα, η διοίκηση της επιχείρησης αρνήθηκε κατηγορηματικά. Ανένδοτος ο υπεύθυνος του καταστήματος εξήγησε ότι «οι εντολές που έχει είναι πολύ αυστηρές για αυτή την περίπτωση». Οι αστυνομικοί πιέστηκαν να εκκινήσουν τη διαδικασία της μήνυσης σε βάρος της ηλικιωμένης γυναίκας. «Η πολιτική της εταιρίας είναι να μην αποσύρει αυτού του είδους τις μηνύσεις» επέμεινε ο [πολύ] υπεύθυνος. Τώρα θα μιλήσει ο Νόμος.

Για να δούμε λοιπόν, τι θα πει ο Νόμος για μια απελπισμένη 70χρονη που προσπαθώντας με κάθε τρόπο να συντηρήσει τη ζωή που της απομένει, αναγκάζεται να απλώσει το χέρι της, γιατί η πενιχρή της σύνταξη δεν της αρκεί για να εξασφαλίσει τον επιούσιο. Γιατί δεν έχει άλλους πόρους. Γιατί από τα παιδιά της ο ένας είναι άνεργος κι ο άλλος πολύτεκνος, πατέρας τεσσάρων παιδιών, με μισθό 950 ευρώ και τώρα προτιμά να πεθάνει παρά να το μάθουν οι γιοι της ότι την έπιασαν να κλέβει.

Ενδιαφέρουσα απόδοση του έργου, δεν βρίσκετε;

Ο ίδιος ο Β. Ουγκώ έγραψε για το έργο του: “Οι Άθλιοι γράφτηκαν για όλα τα έθνη. Δεν ξέρω αν θα διαβαστούν από όλους, όμως εγώ για όλους το έγραψα. Όπου ο άνθρωπος ζει αμόρφωτος κι απελπισμένος, όπου η γυναίκα πουλάει το κορμί της για μια μπουκιά ψωμί, όπου το παιδί υποφέρει από αγραμματοσύνη κι έλλειψη παιδείας, το βιβλίο αυτό χτυπά στην πόρτα της καρδιάς τους. Στο σκοτεινό σημείο όπου βρίσκεται ο σημερινός πολιτισμός, ο άθλιος ονομάζεται άνθρωπος, που αγωνιά κάτω από όλα τα κλίματα και τα καθεστώτα, που στενάζει σε όλες τις γλώσσες.”

Πώς το γνώριζε ο συγγραφέας ότι εκατόν εξήντα χρόνια αργότερα, οι άνθρωποι ακόμη θα πεινούσαν, ηλικιωμένες θα άπλωναν το χέρι τους να πάρουν κάτι από ένδεια; διοικήσεις εταιριών θα έδειχναν αναλγησία μπροστά στην ανάγκη; υπάλληλοι θα εφάρμοζαν με ζήλο τις εντολές των αφεντικών τους για να υπερασπιστούν τα συμφέροντα της εταιρίας; σύγχρονες και πολιτισμένες κοινωνίες δεν θα είχαν καταφέρει να λύσουν ούτε τα στοιχειώδη: να μπορείς στα 70 σου να καλύπτεις τις βασικές σου ανάγκες δίχως να χάνεις την αξιοπρέπειά σου. Πώς το γνώριζε εκ των προτέρων ότι θα υπήρχαν άθλιοι, τόσο άθλιοι, το 2022;