Η διαγραφή μελών από ένα κόμμα αποτελεί την σοβαρότερη πειθαρχική ποινή ανάλογη με την εκτέλεση ενός πολιτικού αντιπάλου από μία κυβέρνηση. Η πειθαρχική και η ποινική διαδικασία γίνονται με θεσμικούς τρόπους, όπως προβλέπει το καταστατικό του κόμματος και το σύνταγμα του κράτους. Δίνουμε χρόνια την μάχη για την άμεση δημοκρατία στην χώρα.

Εισάγαμε στην αναθεώρηση του Συντάγματος το 2018 την δυνατότητα δημοψηφισμάτων, λαϊκής νομοθετικής πρότασης και δυνατότητας ανάκλησης νόμων και βουλευτών στο Σύνταγμα. Δυστυχώς η δεύτερη Βουλή με πλειοψηφία της ΝΔ τα κατάργησε όλα. Υποστήριξα επίσης την άμεση δημοκρατία στο κόμμα. Η πρόβλεψη δημοψηφισμάτων στο καταστατικό ήταν και αποτέλεσμα της δημόσιας και συνεχούς υποστήριξης μου. Σύμφωνα με αρ.24 σοβαρά του καταστατικού σοβαρά ζητήματα ‘λειτουργίας και της πολιτικής’ του κόμματος μπορούν, και πρέπει συμπληρώνω, να αντιμετωπιστούν με δημοψήφισμα.

Πιστεύω ότι με δημοψηφίσματα μπορεί να απαφασιστούν πολιτικές, συμφωνίες, αρχές και να καταδικαστούν άλλες. Αλλά η πειθαρχική/ποινική διαδικασία που επιβάλλει ποινές σε πρόσωπα, μεταξύ αυτών την έσχατη της αποβολής, διεξάγεται σε προσωποποιημένες και τυπικές διαδικασίες στις οποίες επιτρέπεται στον κατηγορούμενο/εναγόμενο να υπερασπιστεί τον εαυτό του.

Αλλά δεν είναι μόνο αντικαταστατικό να γίνει διαγραφή χωρίς να ακολουθούνται οι τυπικά ορθές διαδικασίες. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι η ποινική διαδικασία και η εσχάτη των ποινών δεν είναι θέμα ψηφοφορίας των μελών ενός κόμματος ή των πολιτών ενός κράτους. Κάτι τέτοιο μοιάζει με λυντσάρισμα. Σε κανένα καθεστώς ή οργανισμό δεν είναι δυνατό να επιβληθεί τέτοια ποινή με δημοψήφισμα.

Διαφώνησα επανειλημμένα και δημόσια με τις απαξιωτικές δηλώσεις κάποιων συντρόφων. Αλλά το αδίκημα κάποιων δεν μπορεί να τιμωρηθεί με ψηφοφορίες μελών αλλά με την πιο τυπικά και σχολαστικά σωστή πειθαρχική διαδικασία. Και αυτό δεν ισχύει επειδή το λέει το καταστατικό ή το σύνταγμα μόνο αλλά γιατί είναι η αρχή στην οποία στηρίζεται η δικαιοσύνη σε όλη την ανθρώπινη ιστορία.

Μπορεί ένα δημοψήφισμα να καταδικάσει απόψεις, τάσεις, πολιτικές και στρατηγικές. ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΟΜΩΣ ΝΑ ΤΙΜΩΡΗΣΕΙ ΑΤΟΜΑ ΧΩΡΙΣ ΑΤΟΜΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ. Ο κ Κασσελάκης πρέπει να αποσύρει την πρόταση του. Δεν υπάρχουν νομικοί ή απλά συνετοί άνθρωποι μεταξύ των συμβούλων του;

*Ο Κώστας Δουζίνας είναι καθηγητής Νομικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Κολέγιο Birkbeck του Πανεπιστημίου του Λονδίνου