Το ζήτημα με το μαξιλάρι του Τσακαλώτου, θυμίζει την περίπτωση του Σάϋλωκ, από τον Εμπορο της Βενετίας του Σαίξπηρ ή και την περίπτωση Σκρουτζ  Μακ  Ντάκ, του Ντίσνεϋ. Και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για τη λογική του αποθησαυρισμού.

Ads

Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης  ΣΥΡΙΖΑ (Τσακαλώτος, Δραγασάκης , Σταθάκης και Κατρούγκαλος), αφού υπέγραψε το επαχθέστατο 3ο μνημόνιο, το οποίο προέβλεπε βαρύτατη φορολογία της μεσαίας τάξης και ταυτόχρονα γενικευμένες ιδιωτικοποιήσεις και μειώσεις μισθών και συντάξεων, αποφάσισε να συγκεντρώσει ένα τεράστιο απόθεμα που έφτασε εν τέλει στα 37 δις, έτσι ώστε, σύμφωνα με την επιχειρηματολογία των πρωταγωνιστών, να αποφύγει η Ελλάδα την προληπτική πιστοληπτική γραμμή με το ΔΝΤ και να επιτύχει μια «καθαρή» έξοδο από τα μνημόνια.

Η μεταφορά αυτή εισοδήματος κατά την περίοδο 2015-2019, έγινε με τις τεράστιες αυξήσεις εισφορών στους ελεύθερους επαγγελματίες και σε όσους έχουν κάνει έναρξη επαγγέλματος και εισπράτουν κόβοντας αποδείξεις. Οι εισφορές αυξήθηκαν σε τέτοιο βαθμό, που το ποσό που πήγαινε σε εφορία και ΕΦΚΑ ξεπερνούσε το 70%! Σύμφωνα με τους ίδιους του υπουργούς, από τα 37 δις που συγκεντρώθηκαν, τα 7 ήταν από φορολογία. Τα υπόλοιπα ήταν τα αποθεματικά των ταμείων και έσοδα από κρατικές επιχειρήσεις.

Η λογική όμως του αποθησαυρισμού συγκρούεται εξ αντικειμένου με την ανάγκη αύξησης των επενδύσεων και με την καμπύλη της ζήτησης:  όσο περισσότερο μειώνεται η ποσότητα του χρήματος, τόσο περισσότερο αυξάνει η τιμή του και το κόστος επομένως της επένδυσης. Το χρήμα γίνεται ακριβό, δυσεύρετο, δεν κυκλοφορεί. Το μάζεψε ο Τσακαλώτος με τον Κατρούγκαλο.

Ads

Έτσι, κατά την περίοδο αυτή, οι ιδιωτικές επενδύσεις μειώθηκαν, ενώ ο αποθησαυρισμός προκάλεσε μεγάλη πτώση της ζήτησης και φυσικά μείωση της παραγωγής και αύξηση των εισαγωγών, καθώς είχαμε ταυτόχρονα και μειώσεις μισθών και συντάξεων. Έτσι είχαμε και αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών.

Με λίγα λόγια, εξαιτίας της πολιτικής αυτής καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό η μεσαία τάξη, που είναι όμως η ραχοκοκαλιά της οικονομίας και της κοινωνίας. Αυτός ήταν και ο λόγος  που ο Αλέξης Τσίπρας τόνιζε προεκλογικά πως θα αποκαταστήσει τις αδικίες που έγιναν απέναντι στη μεσαία τάξη, αναγνωρίζοντας έτσι με σαφή τρόπο την λανθασμένη οικονομική πολιτική που είχε ακολουθήσει η κυβέρνησή του και στην οποία οφείλονταν σχεδόν αποκλειστικά η εκλογική ήττα του 2019.

Το έσχατο επιχείρημα του οικονομικού επιτελείου πως η φορολογία είναι ένα εργαλείο αναδιανομής εισοδήματος για μια αριστερή κυβέρνηση, είναι πραγματικά εκτός τόπου και χρόνου. Διότι δεν επρόκειτο απλώς για φορολογία, αλλά για  πολιτική φτωχοποίησης  μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού. Το να μειώνεις το εισόδημα της μεσαίας και της κατώτερης τάξης- η οποία επλήγη εξίσου, εφόσον η ύφεση προκαλεί πάντα μείωση εισοδήματος, ενώ είχε να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα μειώσεις  ήδη χαμηλών μισθών και συντάξεων-αυτό πράγματι σημαίνει πως κάνεις αναδιανομή εισοδήματος. Αλλά σε όφελος τίνος; Των μισθωτών, των συνταξιούχων, των αγροτών και των μικρομεσαίων; Όχι φυσικά. Η μεταφορά εισοδήματος γίνεται προς τα κρατικά ταμεία, για να εξυπηρετηθεί το δημόσιο χρέος και άλλες κρατικές ανάγκες. Αυτό, δεν λέγεται αριστερή πολιτική, λέγεται απλώς μεταφορά εισοδήματος από το λαό στο κράτος. Το ότι εξυπηρετήθηκαν οι ανασφάλιστοι δεν είναι ανάλογο της καταστροφής των λαϊκών εισοδημάτων.

Η λογική της αφαίμαξης των λαϊκών εισοδημάτων, ενόψει εξυπηρέτησης δημοσιονομικών στόχων θυμίζει έντονα την οικονομική πολιτική της σταλινικής περιόδου και εν συνεχεία την οικονομική πολιτική της Ρουμανίας επί Τσαουσέσκου. Και στις δύο περιπτώσεις, τηρουμένων των αναλογιών, οι κυβερνήσεις μετέφεραν βίαια πόρους, από τα λαϊκά εισοδήματα στα κρατικά ταμεία, με στόχο την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους και την εξυπηρέτηση των αναγκών της κεντρικής κυβέρνησης. Ήταν μια τεράστια μεταφορά εισοδήματος από τον λαό σε μια κυρίαρχη κάστα, που ασκούσε καθαρή οικονομική και κοινωνική βία, μέσω  του αποθησαυρισμού.

Βέβαια, ανάμεσα στον Τσακαλώτο και τον Τσαουσέσκου μεσολαβεί χάος, πλην όμως το χάος αυτό είναι κυρίως ποσοτικό, δηλαδή ο Τσαουσέσκου άφησε τον λαό μόνον με ένα κομμάτι ψωμί. Δέσμευσε το σύνολο του εισοδήματος. Αλλά από ποιοτική άποψη πρόκειται για την ίδια οικονομική λογική: αφαιρώ εισοδήματα από τα νοικοκυριά και τα αποθησαυρίζω στα κρατικά ταμεία.

Το ύστατο επιχείρημα του οικονομικού επιτελείου είναι πως εάν δεν γινόταν αυτό η Ελλάδα είχε ως μοναδική επιλογή την ανοιχτή πιστοληπτική γραμμή με το ΔΝΤ και την υπογραφή νέου μνημονίου, όπως πρότειναν ο Σαμαράς και ο Στουρνάρας.

Δεν είναι καθόλου προφανές τί θα γινόταν εάν αντί να φορολογήσουμε άγρια τα λαϊκά εισοδήματα είχαμε ανοίξει πιστοληπτική γραμμή. Αυτό είναι πάντα μια υποθετική περίπτωση. Το μόνο σίγουρο είναι  πως ακολουθώντας τη λογική Τσακαλώτου, μαζέψαμε 37 δις σαν τον Σκρουτζ, φτωχύναμε τη μεσαία τάξη, φρενάραμε την οικονομία και χάσαμε τις εκλογές.