Ο Χρήστος Ανδριανόπουλος απέσπασε το βραβείο «Οδυσσέας» στο «9ο Beyond Borders: Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελόριζου» πριν λίγες μέρες, για την ταινία του «Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα», ένα συγκινητικό ντοκιμαντέρ με ήρωες τον παππού και τη γιαγιά του.

Όταν βγήκε μέσω ζουμ να μιλήσει στο κοινό κατά τη διάρκεια της τελετής λήξης, έκλεισε την ομιλία του με τη φράση «Free Palestine». Είχε γίνει ήδη γνωστό από τους «Κινηματογραφιστές για την Παλαιστίνη» πως το Φεστιβάλ τελούσε υπό την Αιγίδα της Ισραηλινής Πρεσβείας και τη στήριξη του πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ. Σημειώνουμε πως στην περσινή διοργάνωση, το tvxs είχε αναδείξει πως το φεστιβάλ αρνήθηκε να συμπαρασταθεί σε 49 πρόσφυγες από την Παλαιστίνη και το Κονγκό που ήταν αφημένοι άστεγοι και χωρίς φαγητό στο νησί.

«Πιστεύω ότι ένας από τους λόγους που  δημιουργούμε, είναι για να ανοίγουν πολιτικές συζητήσεις» σχολίασε ο σκηνοθέτης ο οποίος έκανε μια ουσιαστική και σεμνή πολιτική τοποθέτηση στην τελετή λήξης. «Το φεστιβάλ δείχνει ότι θέλει να μιλήσει πολιτικά, έχει επιλέξει δυνατά ντοκιμαντέρ. Δεν υπήρχε όμως ούτε μία ταινία Παλαιστίνιου σκηνοθέτη εν μέσω γενοκτονίας και ύστερα από 76 χρόνια κατοχής. Πως θα μιλήσουμε πολιτικά και ειλικρινά κάτω από την ομπρέλα του Ισραήλ, όταν πραγματοποιείται γενοκτονία την ώρα αυτή;» διερωτάται μιλώντας στο tvxs ο σκηνοθέτης.

Η διευθύντρια του Φεστιβάλ Ειρήνη Σαρίογλου αφού εξέφρασε την ευγνωμοσύνη στους χορηγούς και τις πρεσβείες, επιχείρησε να απαντήσει στον σκηνοθέτη ο οποίος έθεσε αυτόν τον προβληματισμό δημόσια, με ένα ποίημα του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου «Πιστεύω στο Θεό προσκυνώ την ελευθερία ονειρεύομαι τον άνθρωπο», εξηγώντας πως ακριβώς  σε αυτό το τρίπτυχο κινήθηκε το Φεστιβάλ. «Το φεστιβάλ δίνει βήμα στους σκηνοθέτες που προάγουν την ελευθερία και ονειρεύονται τον άνθρωπο.  Δεν είναι αυτονόητο ότι άλλα φεστιβαλ δίνουν βημα σε ταινίες όπως το  «I shall not hate» που δείχνει την μεγάλη τραγωδία του παλαισίνιου γιατρού που ξεγεννούσε παιδιά εβραίων ενώ σφαγιάστηκε η οικογένεια  περνώντας μήνυμα ειρήνης. Δεν μπόρεσε να προβληθεί στην Αμερική και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, προβλήθηκε εδώ» τόνισε.

Η ταινία αυτή (η οποία απέσπασε το πρώτο βραβείο) υπογράφεται από την γαλλοαμερικανίδα Tal Barda που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ισραήλ και είναι μέλος της Ισραηλινής Εταιρείας Κινηματογραφιστών. Περιγράφει πως η απάντηση του ανθρώπου του οποίου ο ισραηλινός στρατός σκότωσε τις τρεις κόρες ήταν η απόφαση να μη μισήσει.

«Όταν ρωτάς το φεστιβάλ γιατί δεν έχεις καλέσει παλαιστίνιο σκηνοθέτη και σου απαντά πως είχαμε παλαιστίνιο ήρωα σε ταινία ισραηλινής, δεν μπορεί να γίνει κουβέντα. Ο ήρωας της είναι ένας Παλαιστίνιος που χάνει τα πάντα. Όμως σήμερα, εδώ και τώρα, έχουμε ανθρώπους που σκοτώνονται και χάνουν τα σπίτια τους, γίνεται μια γενοκτονία. Δεν γίνεται να μιλάμε για συγχώρεση, είναι προσβλητικό. Οκ, ας συμπεριληφθεί η  ταινία της συγχώρεσης. Αλλά φέρε και μια άλλη φωνή. Εκείνη που θα εκφράσει τους ανθρώπους που τους ανάγκασαν να μισούν τόσα χρόνια. Δεν ήθελαν να μισήσουν, αλλά δεν τους άφησαν κανένα περιθώριο.

Ταράζομαι γιατί το να βλέπεις παιδιά να δολοφονούνται και το τι έχουν περάσει τόσα χρόνια και να μην είναι αυτονόητο ότι πρέπει να ελευθερωθούν αυτοί οι άνθρωποι, με ζορίζει. Δεν γίνεται να καταδικάζουμε τους Παλαιστινίους που έχουν μίσος. Πεθαίνουν κάθε μέρα πεθαίνουν χρόνια. Ποιος είμαι εγώ ο λευκός που μένει στην Αθήνα να πως εμείς θέλουμε Ειρήνη. Και ποιος είμαι εγώ, ο λευκός Χρήστος, που θα έρθω να τους πω: συγχωρήστε;».

Μπλεγμένοι στη μηχανή που σκοτώνει κόσμο, φοβόμαστε να πάρουμε θέση

Οι «Κινηματογραφιστές για την Παλαιστίνη» στην ανακοίνωση τους γράφουν πως «Το Φεστιβάλ προβάλει ισραηλινές ταινίες που είναι συνένοχες στο ξέπλυμα της γενοκτονίας του Ισραήλ και του καθεστώτος του απαρτχάιντ». Την ώρα που είναι δεκάδες οι έλληνες καλλιτέχνες οι οποίοι δηλώνουν αλληλέγγυοι στον λαό της Παλαιστίνης, στους θεσμούς, δεν συμβαίνει το ίδιο, αντιθέτως.

Ρωτάω τον Χρήστο Ανδριανόπουλο τι άποψη έχει για αυτό.

«Δεν παίρνει κανείς θέση. Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία το φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης έκανε ολόκληρο αφιέρωμα. Δεν έκανε το ίδιο με την Παλαιστίνη. Είμαστε όλοι ευρωπαίοι και μπλεγμένοι στη μηχανή που σκοτώνει κόσμο και φοβόμαστε να πάρουμε θέση. Είμαστε φοβερά μπλεγμένοι. Και το ισραήλ έχει επιβάλει τη γραμμή ότι όποιος υπερασπιστεί την Παλαιστίνη, ξεκινάει διάλογο μίσους ή είναι τρομοκράτης. Μας τοποθετούν σε ένα άκρο ώστε να μην ακούσει κανείς τι θα πεις.»

Παρακολουθώντας το ντοκιμαντέρ του Χρήστου, παρατηρώ πόσες φορές η γιαγιά του Νότα αλλά και ο παππούς του Ηλίας κάνουν αναφορά στην περίοδο της γερμανικής κατοχής και τον ρόλο τους στην αντίσταση. Η γιαγιά του μάλιστα αποκαλεί τους ναζί «κτήνη». Κι έχει κι αυτό την αξία του.

Ούτε ο εγγονός τους έμεινε σιωπηλός απέναντι στη σφαγή του παλαιστινιακού λαού από το κράτος του Ισραήλ.