Παρατηρητής, μελετητής, στοχαστής και δημιουργός του κινηματογράφου, μα πάνω απ΄ όλα «ποιητής των εικόνων», ο Πιερ Πάολο Παζολίνι καθιερώθηκε δικαίως ως ένας πρωτότυπος αλλά και σημαντικός δημιουργός της Έβδομης Τέχνης. Ως σκηνοθέτης, κατάφερε να παρουσιάσει τη ζωή των ηρώων του, μέσα από κάθε περιθωριακή γωνιά της Ιταλίας, με αναφορές και κριτική ματιά, σε κάθε κοινωνική ομάδα της εποχής του. Η ρεκτροσπεκτίβα «Ο Μεγάλος Αιρετικός», θα δώσει την ευκαιρία στο κοινό, να απολαύσει στην μεγάλη οθόνη, το σύνολο της σπουδαίας φιλμογραφίας του μέσα από νέες κόπιες.

Από την Τετάρτη 12, μέχρι και την Πέμπτη 20 Σπτεμβρίου, θα πραγματοποιηθεί το μεγάλο, αναδρομικό αφιέρωμα στον Πιερ Πάολο Παζολίνι που διοργανώνει η Ταινιοθήκη της Ελλάδος μαζί με την Πρεσβεία της Ιταλίας στην Ελλάδα και το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο στην Αθήνα, με την υποστήριξη του Ιstituto Luce Cinecittà (Ρώμη) και της Cineteca di Bologna (Μπολόνια).

«Αν διάλεξα να είμαι κινηματογραφιστής και όχι μόνο συγγραφέας, είναι επειδή προτίμησα αντί να εκφράζω την πραγματικότητα με σύμβολα, όπως είναι οι λέξεις, να εκφράζω μέσω του κινηματογράφου την πραγματικότητα με την πραγματικότητα.» – Πιέρ Πάολο Παζολίνι

Η ρεκτροσπεκτίβα θα προσφέρει στο κοινό την ευκαιρία να απολαύσει τη σχεδόν πλήρη φιλμογραφία του σκηνοθέτη μέσα από νέες κόπιες των ταινιών του σε φιλμ 35mm, οι οποίες τυπώθηκαν από τη Luce Cinecittà και τη Cineteca di Bologna. Οι ταινίες θα προβληθούν με ελληνικούς και αγγλικούς υπότιτλους. Πιο συγκεκριμένα θα προβληθούν τα φιλμ:

• Ακατόνε (Accattone, 1961)
• Μάμα Ρόμα (Mamma Roma, 1962)
• Η οργή (La Rabbia, 1963)
• Το τυρί (La Ricotta, 1963)
• Ερωτικές συναντήσεις (Comizi d’ amore, 1964)
• Το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (Il Vangelo secondo Matteo, 1964)
• Όρνια και πουλάκια (Uccellacci e uccellini, 1966)
• Οιδίπους Τύραννος (Edipo re, 1967)
• Τι πράγμα είναι τα σύννεφα; (Che cosa sono le nuvole?, 1967)
• Θεώρημα (Teorema, 1968)
• Χοιροστάσιο (Porcile, 1969)
• Μήδεια (Medea, 1969)
• Σημειώσεις για μια αφρικανική Ορέστεια (Appunti per un’ Orestiade Africana, 1970)
• Το Δεκαήμερο (Il Decameron, 1971)
• Οι θρύλοι του Καντέρμπουρι (I racconti di Canterbury , 1972)
• Χίλιες και μία νύχτες (Il Fiore Delle Mille e una notte, 1974)
• Σαλό ή 120 μέρες στα Σόδομα (Salò o le centoventi giornate di Sodoma, 1975)

Διαβάστε επίσης:
Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Πιέρ Πάολο Παζολίνι: «Accattone»
Το «Θεώρημα» του Πιερ Πάολο Παζολίνι
«Το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» του Πιερ Πάολο Παζολίνι
«Μήδεια» (1969) του Πιερ Πάολο Παζολίνι

Ο Παζολίνι, υπήρξε αντιεξουσιαστής τόσο πολιτικά όσο και ιδεολογικά και βρήκε το θάρρος σε μία εποχή πνευματικής ένδειας, να εξαπολύσει ένα δριμύ «κατηγορώ» εναντίον της αστικής κουλτούρας, με το μανιφέστο που παρουσίασε το 1965, «Ο κινηματογράφος της ποίησης». Το γεγονός ότι οι ταινίες του διαποτίζονταν από ερωτισμό και βία με έντονο το στοιχείο του λυρισμού, ωθεί τους κριτικούς να τον αποκαλούν συχνά πυκνά ως «ποιητή του υποκόσμου».

«Μου είπαν ότι έχω τρία είδωλα: τον Χριστό, τον Μαρξ και τον Φρόυντ. Αυτά είναι φόρμουλες. Το μόνο μου είδωλο είναι η πραγματικότητα…» – Πιέρ Πάολο Παζολίνι

Την προβολή της φιλμογραφίας του πολυσχιδούς Παζολίνι, θα πλαισιώσουν ειδικές προβολές και παράλληλες εκδηλώσεις όπως παρουσιάσεις, συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης με την συμμετοχή εκλεκτών προσκεκλημένων από το εξωτερικό καθώς και μία έκθεση φωτογραφίας  του Roberto Villa με τίτλο «L’Oriente di Pasolini».

Τέλος, στην ενότητα Ο Παζολίνι μέσα από τα μάτια των νέων δημιουργών σπουδαστές ελληνικών κινηματογραφικών σχολών γυρίζουν μικρού μήκους ταινίες εμπνευσμένες από το έργο του Ιταλού δημιουργού.

Η εκδήλωση συγκαταλέγεται στις δράσεις του “Εαρινού Προγράμματος” της πρωτοβουλίας Tempo Forte Italia-Grecia 2018 στόχος της οποίας είναι δοθεί μεγαλύτερη ώθηση στις πολιτιστικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.

Το αφιέρωμα στον μεγάλο Ιταλό καλλιτέχνη πραγματοποιείται στo πλαίσιο της πράξης «Η Κινηματογραφοφιλία στη Νέα Εποχή ΙΙ» που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση – Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΠΕΠ ΑΤΤΙΚΗ του ΕΣΠΑ 2014-2020). Η πρωτοβουλία πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας.

Πληροφορίες:
Ταινιοθήκη της Ελλάδος
Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136
(Μετρό Κεραμεικός) 104 35 Αθήνα
Τηλ.: (210) 36 09 695, 36 12 046

 

Πιέρ Πάολο Παζολίνι / Pier Paolo Pasolini
(5 Μαρτίου 1922 – 2 Νοεμβρίου 1975)

«Γεννήθηκα στην Μπολώνια. Είμαι σαρανταέξι χρόνων. Είμαι συγγραφέας κινηματογραφιστής. Πρωτοεμφανίστηκα με μια ποιητική συλλογή, αφού είχα τελειώσει το Πανεπιστήμιο, στα είκοσι μου χρόνια. Υπήρξα φιλόλογος. Υπήρξα διευθυντής λογοτεχνικών περιοδικών. Έγραψα βιβλία. Έκανα ταινίες και τώρα αρχίζω ένα καινούριο επάγγελμα, το επάγγελμα του δημοσιογράφου: συνεργάζομαι με μια εβδομαδιαία εφημερίδα στην οποία κρατάω μια τακτική στήλη.

Πριν δεκαοκτώ χρόνια έφθασα στην Ρώμη, και η κατάσταση μου με ανάγκασε να ζήσω στις φτωχές συνοικίες της πρωτεύουσας. Τραυματισμένος από τη ζωή σ’ αυτά τα προάστια, έγραψα τα πρώτα μου δύο μυθιστορήματα πάνω σ ‘αυτό το θέμα. Μου ζήτησαν μετά να συνεργαστώ σε σενάρια ταινιών που είχαν για φόντο αυτές τις άθλιες συνοικίες – ιδιαίτερα ο Φελίνι στις Νύχτες της Καμπίριας.

Το 1961, γύρισα την πρώτη μου ταινία, το Accattone με άγνωστους ηθοποιούς. Στην προβολή της ταινίας στη Ρώμη, φασίστες θεατές ρίξανε στην οθόνη κλούβια αυγά και μελανοδοχεία. Γύρισα κατόπιν με την Άννα Μανιάνι και τον Φράνκο Τσίτι το Mamma Roma. Κατά την διάρκεια του Φεστιβάλ Βενετίας, όπου η ταινία αντιπροσώπευε επίσημα την Ιταλία προσπάθησαν να την κατάσχουν, κάνοντας αγωγή.

Γύρισα το La Ricotta, ένα σκετς της ταινίας ROGOPAGI, εναντίον του οποίου κατατέθηκε αγωγή, στην Ρώμη, που στηριζόταν σε ένα άρθρο του φασιστικού κώδικα και η ταινία κατασχέθηκε. Καταδικάστηκα σε τέσσερις μήνες φυλακή με αναστολή. Στην έφεση ο εισαγγελέας απέσυρε τη μήνυση και εξέδωσε απαλλακτικό βούλευμα.

Θα πρέπει να πω ότι στο μεταξύ είχα γυρίσει το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο/ Il vangelo secondo Matteo που είχε επιλεγεί να αντιπροσωπεύσει την Ιταλία στο Φεστιβάλ της Βενετίας, όπου και πήρε το Μεγάλο Βραβείο της Διεθνούς Επιτροπής Κινηματογράφου. Το 1966, στις Κάννες, αντιπροσωπεύοντας και πάλι επίσημα την Ιταλία, παρουσίασα το Uccellacci e Uccellini με τον Τοτο και τον Νινετο Νταβολι, που είναι η ταινία που αγαπώ περισσότερο, γιατί είναι η πιο αγνή και η πιο φτωχή.

Τον επόμενο χρόνο παρουσίασα σ’ αυτό το αιώνιο Φεστιβάλ της Βενετίας τον Οιδίποδα Τύραννο / Edipo Re, που η επιτυχία που συνάντησε σε κριτικούς και κοινό με κάνει ευτυχισμένο. Η τελευταία μου ταινία το Θεώρημα / Teorema, πάλι στη Βενετία, πήρε το Μεγάλο Βραβείο της Καθολικής Εκκλησίας. Αλλά ούτε το βραβείο, ούτε η θερμή και καθησυχαστική υποδοχή της διεθνούς και ιδιαίτερα της γαλλικής κριτικής (αν εξαιρέσουμε τη φασιστική κριτική) δεν εμπόδισαν τις δικαστικές αγωγές που έγιναν με το πρόσχημα του άσεμνου.

Δικάστηκα στην Βενετία. Κινδύνεψα να πάω φυλακή για πολλούς μήνες. Τελικά απαλλάχτηκα. Μού είπαν ότι έχω τρία είδωλα:τον Χριστό, τον Μάρξ και τον Φρόυντ. Αυτά είναι φόρμουλες. Το μόνο μου είδωλο είναι η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. Αν διάλεξα να είμαι κινηματογραφιστής και όχι μόνο συγγραφέας, είναι επειδή προτίμησα, αντί να εκφράζω την πραγματικότητα με σύμβολα, όπως οι λέξεις, να εκφράζω μέσω του κινηματογράφου την ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ με την ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ.»

(Το κείμενο αυτοπαρουσίασης είναι από την ειδική έκδοση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσ/νίκης, για τον σκηνοθέτη)