Σε όλο τον κόσμο, όλοι σαπουνίζουν, απολυμαίνουν και ψεκάζουν επιφάνειες για την καταπολέμηση του κοροναϊού. Αλλά οι επιστήμονες λένε όλο και περισσότερο ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι μολυσμένες επιφάνειες μπορούν να μεταδώσουν τον ιό.

Σε εσωτερικούς χώρους, στους οποίους συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός ανθρώπων, όπως αεροδρόμια, εμπορικά κέντρα και γραφεία, ο ιός που εκπνέεται από άτομα που έχουν προσβληθεί και παραμένει στον αέρα, είναι μία πολύ μεγαλύτερη απειλή.

Το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό για 20 δευτερόλεπτα – ή απολυμαντικό απουσία σαπουνιού – εξακολουθεί να παραμένει ένας τρόπος για να σταματήσει την εξάπλωση του ιού. Ωστόσο, ο καθαρισμός επιφανειών δεν έχει σχεδόν κανένα αποτέλεσμα ως προς την μετάδοση του ιού σε κλειστούς χώρους και οι ειδικοί τονίζουν ότι οι αξιωματούχοι υγείας θα πρέπει να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στη βελτίωση του εξαερισμού και το φιλτράρισμα του αέρα των εσωτερικών χώρων..

«Κατά τη γνώμη μου, η σπατάλη χρόνου, ενέργειας και χρημάτων για την απολύμανση επιφανειών όχι απλώς δεν έχει αποτέλεσμα, αλλά αποσπά την προσοχή μας και τις δυνάμεις μας από την πρόληψη της μετάδοσης μέσω του αέρα», τονίζει στους New York Times ο Δρ. Κέβιν Π. Φένελι, ειδικός στις μολύνσεις του αναπνευστικού και συνεργάτης του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των ΗΠΑ.

Μια σειρά αναπνευστικών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένου του κοινού κρυολογήματος και της γρίπης, προκαλούνται από μικρόβια που μπορούν να εξαπλωθούν από μολυσμένες επιφάνειες. Έτσι, όταν το ξέσπασμα του κοροναϊού εμφανίστηκε τον περασμένο χειμώνα στην ηπειρωτική Κίνα, φάνηκε λογικό να υποθέσουμε ότι ήταν ένα βασικό μέσο για την εξάπλωση του ιού.

Μελέτες διαπίστωσαν ότι ο ιός φάνηκε να επιβιώνει σε ορισμένες επιφάνειες, συμπεριλαμβανομένου του πλαστικού και του χάλυβα, για έως και τρεις ημέρες. Στη συνέχεια όμως έδειξαν ότι μεγάλο μέρος αυτού είναι πιθανότατα νεκρά «θραύσματα» του ιού που δεν είναι μολυσματικά. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, από την πλευρά του, έδωσε έμφαση στη μετάδοση μέσω επιφανειών και υποστήριξε ότι η διάδοση μέσω του αέρα γίνεται μόνον όταν οι εργαζόμενοι στην Υγεία ασχολούνται με ειδικές διαδικασίες που παράγουν αερολύματα.

Ωστόσο, όσο συνεχίζονται οι έρευνες, τόσο πιο εμφανές γίνεται το γεγονός ότι ο ιός διατηρείται ζωντανός επί ώρες στον αέρα που παραμένει στάσιμος σε κλειστούς χώρους, μολύνοντας ανθρώπους ενώ αναπνέουν, ειδικά σε χώρους με πολύ κόσμο και ανεπαρκή αερισμό.

Τον Ιούλιο, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό  The Lancet, ορισμένοι επιστήμονες υπερέβαλαν σχετικά με τον κίνδυνο της μετάδοσης του κορονοϊού μέσω των επιφανειών, χωρίς να λάβουν υπ′ όψιν τους τα στοιχεία των ερευνών για τους στενούς ”συγγενείς” του, μεταξύ των οποίων και ο SARS-CoV, που έφερε την επιδημία του 2002-03.

«Υπάρχουν ισχυρότατες ενδείξεις ότι για τον αρχικό ιό SARS, η μετάδοση μέσω επιφανειών είναι σχεδόν μηδενική” υποστηρίζει ο συγγραφέας της έρευνας, μικροβιολόγος του Πανεπιστημίου Rutgers, Δρ. Εμανουέλ Γκόλντμαν. «Δεν υπάρχει κανένας λόγος για να περιμένουμε ότι ο στενός συγγενής του, SARS-CoV-2, θα είχε διαφορετική συμπεριφορά».

Λίγες μέρες αφότου εμφανίστηκε η έρευνα του Dr. Goldman Lancet, περισσότεροι από 200 επιστήμονες έκαναν έκκληση στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να αναγνωρίσει το γεγονός ότι ο κορονοϊός μπορεί να μεταδοθεί μέσω του αέρα, σε οποιοδήποτε κλειστό χώρο. Υποχωρώντας στην τεράστια πίεση της κοινής γνώμης, ο Οργανισμός παραδέχτηκε ότι η μετάδοση μέσω αέρα μπορεί να οδηγήσει σε ομαδικές μολύνσεις σε κλειστούς χώρους με ανεπαρκή αερισμό, όπως εστιατόρια, κλαμπ και χώρους θρησκευτικής λατρείας.

Τον Οκτώβριο, το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών, το οποίο επέμενε από τον περασμένο Μάιο ότι οι επιφάνειες δεν είναι ο κύριος τρόπος μετάδοσης του ιού, ανακοίνωσε ότι ο κορονοϊός μεταδίδεται κυρίως μέσω αναπνευστικών αερολυμάτων.

Σε όλο τον κόσμο, καθαριστές με ειδικές στολές συνεχίζουν να ψεκάζουν δημόσιους χώρους, παρά τις προειδοποιήσεις του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας ότι η ζημιά που προκαλούν τα χημικά, είναι πολύ μεγαλύτερη από τα οφέλη. Ολο και περισσότεροι ειδικοί προειδοποιούν ότι τα σταγονίδια κορονοϊού μεταδίδονται μέσω των συστημάτων αερισμού των γραφείων και υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη εφαρμογής της τηλεργασίας σε ευρύτατη κλίμακα.

«Οι εργαζόμενοι βγάζουν τις μάσκες τους όταν τρώνε ή όταν επιστρέφουν στα γραφεία τους, νομίζοντας ότι βρίσκονται σε ιδιωτικό χώρο” λέει ο Γιουνκγ Κινγκ-Ιούν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Χονγκ-Κονγκ. ”Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο αέρας που αναπνέουμε σε τέτοιους χώρους, είναι κοινόχρηστος…».