Σε μία περίοδο που η Ελλάδα έχει λοιδορηθεί όσο καμία χώρα φιγουράροντας σε ευρωπαϊκά πρωτοσέλιδα ως μπατακτσού, τεμπέλα και ανίκανη, ποιός θα μπορούσε άραγε να αποκαταστήσει τη φήμη της που με τόσο «κόπο» γκρεμίστηκε και να πει την αληθινή της ιστορία; Υπάρχει κάποιος, λέει η εμπνεύστρια και καλλιτεχνική διευθύντρια του «Φεστιβάλ Διαρκείας Ελληνικού Θεατρικού Έργου του 21ου Αιώνα» Λεία Βιτάλη στο tvxs.gr!

Ο πολιτισμός επικοινωνεί την πραγματική Ελλάδα

Ποιός είναι αυτός; «Ο πολιτισμός μας… και ιδιαίτερα το θέατρο που μπορεί να γίνει ο καλύτερος πρεσβευτής για να επικοινωνήσουμε τους προβληματισμούς, τις ικανότητες  κι εν τέλει την την πραγματικότητα μίας χώρας που μπορεί να βιώνει οικονομική κρίση, αλλά όχι πολιτισμική», θα πει.

«Πρέπει να πάψει η Ελλάδα να είναι για τους ξένους μόνο η αρχαιότητα, το ουζάκι, το συρτάκι, το ζιγκολίκι, η ανευθυνότητα. Σκεφτείτε ότι πολλές χώρες της Ανατολής τις γνωρίσαμε και τις συμπαθήσαμε από τα βιβλία των συγγραφέων τους, τα κινηματογραφικά τους έργα, τα θεατρικά τους. Μ’ ένα καλό ελληνικό έργο να ταξιδεύει στον κόσμο είναι σα να ταξιδεύει η ελληνική ψυχή», σημειώνει η γνωστή Κυρία του Θεάτρου.

Λεφτά δεν υπάρχουν, αλλά υπάρχουν ταλέντα

Η ίδια συνασπίζει τους Έλληνες συγγραφείς στο «Φεστιβάλ Διαρκείας Ελληνικού Θεατρικού Έργου του 21ου Αιώνα», και κάνει βήματα προς την κατεύθυνση αυτή. Μπορεί λεφτά να μην υπάρχουν, αλλά δεν μπορεί να πει κανείς το ίδιο για τα μυαλά και τα ταλέντα που υπάρχουν και περισσεύουν, σε μία χώρα που δεν έχει μάθει να τα αναδεικνύει.

Στην Ελλάδα που εισάγει σχεδόν τα πάντα, ο κανόνας δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικός και για τον πολιτισμό. Το αυταπόδεικτο «θεώρημα» του Κάρολου Κουν ότι αν δεν υπάρχει ελληνικό έργο δεν υπάρχει και ελληνικό θέατρο, όμως, δεν βγήκε ποτέ από το μυαλό της κας Βιτάλη. Σε μια ευτυχή συγκυρία, η βραβευμένη θεατρική συγγραφέας έχοντας συλλάβει την ιδέα ενός Φεστιβάλ που θα αναδεικνύει Έλληνες θεατρικούς συγγραφείς, συναντήθηκε με το θέατρο «Αγγέλων Βήμα» που επιθυμούσε να πειραματιστεί και να στηρίξει την εγχώρια θεατρική δημιουργία.

Η ιδέα προέκυψε βιωματικά, καθώς τα παθήματα της ζωής, γίνονται και τα μεγαλύτερα μαθήματα. «Το 1994 είχα βραβευτεί με το Κρατικό Βραβείο Θεατρικού Έργου για Νέους Συγγραφείς για το έργο μου “Ροστμπίφ”. Τότε με έκπληξη διαπίστωσα ότι το βραβείο αυτό ήταν απλώς ένα χαρτί και κάποια χρήματα με τα οποία μπορούσα να καλύψω μια πρακτική ανάγκη μου. Όμως το έργο μου δεν είχε γραφτεί για αγοράσω ένα συνολάκι. Το έργο μου ήθελε να ανέβει στη σκηνή. Και αυτό δεν μου το εξασφάλιζε το υπουργείο Πολιτισμού που διοργάνωνε τον διαγωνισμό. Ήταν λοιπόν δώρον άδωρον», θυμάται η κα Βιτάλη. «Τα θεατρικά έργα, όπως σίγουρα θα ξέρετε, δεν γράφονται για να μένουν στο συρτάρι, ούτε για να διαβάζονται σε φιλικές συγκεντρώσεις. Τα έργα γράφονται για να επικοινωνούν με το κοινό. Και αυτό γίνεται μόνο με μια ολοκληρωμένη παράσταση μπροστά σε αληθινούς θεατές», τονίζει η συγγραφέας , που από τότε έχει τιμηθεί με ακόμη περισσότερα βραβεία -ελληνικά και διεθνή- για μυθιστορήματά και θεατρικά της έργα.

«Τότε λοιπόν ήταν η πρώτη φορά που ανακάλυψα ότι δεν υπάρχει θεατρική ούτε γενικότερα πολιτιστική πολιτική στην Ελλάδα. Ο πολιτισμός είναι το “νόθο” παιδί των καλλιτεχνών. Και μόνοι μας προσπαθούμε να το “αναστήσουμε”. Κάλεσα λοιπόν τους βραβευμένους συγγραφείς και τους πρότεινα να επιχειρήσουμε μια ομαδική επίσκεψη στο Υπουργείο. Κάποιοι ήταν ήδη αρνητικοί για το αποτέλεσμα. Εγώ επειδή είμαι απροσάρμοστη το επιχείρησα εξ ονόματος όλων. Φυσικά είχαν δίκιο οι άλλοι. Αλλά κάποιος απ’ όλους πρέπει να είναι ουτοπικός για να προχωρούμε», θα πει χαριτολογώντας.

Ο επιμένων νικά… ελληνικά

Και κάπως έτσι, αν και είχαν περάσει 20 χρόνια, γεννήθηκε στο μυαλό της η ιδέα… Και εγένετο το «Φεστιβάλ Διαρκείας Ελληνικού Θεατρικού Έργου του 21ου Αιώνα»! Και από εγχείρημα… έγινε θεσμός! Και αν και στην Ελλάδα δεν συνηθίζεται να είμαστε ενωμένοι, το πετύχανε! Και η επιτυχία; Αναπάντεχη!

Στόχος του Φεστιβάλ είναι η ανάδειξη και η διαρκής επαφή του σύγχρονου ελληνικού έργου με το κοινό και η τοποθέτηση της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας ισάξια δίπλα στο αντίστοιχο ξένο ρεπερτόριο. Φιλοδοξία του το να αγκαλιάσει όλους τους ενεργούς Έλληνες θεατρικούς συγγραφείς που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, αλλά και πρωτοεμφανιζόμενους με αξιόλογες προτάσεις.

Το γεγονός ότι το Φεστιβάλ δίνει βήμα σε νέους καλλιτέχνες δεν το καθιστά «ερασιτεχνικό». Αντιθέτως, πρόκειται για μία άρτια οργανωμένη υπερπαραγωγή 7 παραστάσεων, σε έναν από τους πιο όμορφους χώρους τέχνης της Αθήνας, το Αγγέλων Βήμα, που βρίσκεται κρυμμένος στην ασχήμια της Ομόνοιας. Άλλωστε ο όρος ερασιτέχνης έχει πολύ διαφορετική σημασία όταν μιλάμε για τέχνη. «Κάθε συγγραφέας που εμφανίζεται για πρώτη φορά είναι ερασιτέχνης. Η επαναληψιμότητα τον κάνει μη ερασιτέχνη. Γιατί στην πραγματικότητα ο συγγραφέας δεν είναι επαγγελματίας, τουλάχιστον στην Ελλάδα. Ελάχιστοι μπορούν να επιβιώσουν με το συγγραφιλίκι, ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή της κρίσης. Αλλά έτσι κι αλλιώς στον συγγραφέα δεν νομίζω ότι ταιριάζει η ιδιότητα του επαγγελματία με την κοινή έννοια. Όταν πάψει να είναι ερασιτέχνης παύει να είναι “ψαχνόμενος” συγγραφέας. Απλώς με τα χρόνια γράφει καλύτερα», θα πει η Λεία Βιτάλη.

«Ο Πήτερ Μπρουκ -και νομίζω οι περισσότεροι συμφωνούν μαζί του- λέει ότι στο θέατρο ο θεατής πάει για να ακούσει μια ιστορία. Αυτό είναι το σημαντικό. Να υπάρχει μια ιστορία. Και η ύπαρξη μιας ιστορίας προϋποθέτει την ύπαρξη ενός αληθινού έργου. Στο Φεστιβάλ ζητάμε έργα. Και πιστεύουμε ότι θα αποτελέσει αυτό έναυσμα για να ξαναγράψουν οι Έλληνες συγγραφείς έργα για το θέατρο. Μάλιστα μεταξύ μας το Φεστιβάλ το ονομάζαμε το Φεστιβάλ των Συγγραφέων. Δεν είναι φερέλπιδο αυτό;», αναρωτιέται.

Η πολιτική της τέχνης και η τέχνη της πολιτικής

Σε μία ιστορική συγκυρία κατάρρευσης του προσωπικού κόσμου μας όπως τον ζήσαμε επί χρόνια, κάτι καινούριο που γεννιέται στον καιρό της κρίσης κι ενώνει αντί να διχάζει, δεν θα μπορούσε παρά να είναι ελπιδοφόρο.

Η τέχνη άλλωστε ήταν πάντα παρούσα στις μεγάλες κρίσεις, συμμετέχοντας και δείχνοντας τον δρόμο. Οι συγγραφείς της Κατοχής, οι ποιητές της Εξορίας, οι συνθέτες της Δικτατορίας έχουν αφήσει άσβεστη την μνήμη τους στην ιστορική πορεία αυτής της χώρας. Από την ιστορική εποχή που ζούμε όμως στο παρόν, θα έχουν κάποιον να θυμούνται και να αντλούν έμπνευση οι επόμενες γενιές; Υπάρχει σήμερα πολιτικά (κι όχι κομματικα) στρατευμένη τέχνη;

«Ας θυμηθούμε πότε κάνουν την εμφάνισή τους και εδραιώνονται τα πολιτικά έργα στο θέατρο. Ας θυμηθούμε τον Μπρεχτ. Αν ο συγγραφέας αφήσει ελεύθερο τον εαυτό του και δεν αυτολογοκρίνεται από φόβο, αυτομάτως θα γράψει πολιτικό θέατρο σε τέτοιες εποχές. Γιατί ο αληθινός συγγραφέας από τη φύση του είναι υποστηρικτής της δικαιοσύνης και της επαναστατικότητας. Το πολιτικό θέατρο ξεκινά από το πολιτικό έργο. Και το πολιτικό έργο θέλει τόλμη», θα παρατηρήσει η Κα Βιτάλη.

«Στην Ελλάδα δεχόμαστε σαν θεατές να δούμε ακόμη και ακραία ξένα πολιτικά έργα αλλά δείχνουμε κουμπωμένοι σε έργα που θίγουν το Ελληνικό πρόβλημα. Δεν έχουμε ακόμη αποκτήσει την κουλτούρα να μη φοβόμαστε το είδωλό μας στον καθρέφτη. Αλλά θα γίνει και αυτό. Το πρόβλημα ωστόσο δεν είναι η πολιτική θεματολογία και η συγγραφή ενός πολιτικοποιημένου έργου», θα πει. «Το πρόβλημα είναι αν με έργα αιχμηρά  -όπως είναι τα πολιτικά- θα βρίσκει ο συγγραφέας εύκολα θεατρική σκηνή να δεχτεί να τα ανεβάσει. Νομίζω ότι το πρόβλημα δεν είναι τα έργα αλλά οι σκηνές. Το Φεστιβάλ μας στο ΑΓΓΕΛΩΝ ΒΗΜΑ άνοιξε ήδη πέρσι τις πύλες του παρουσιάζοντας και πολιτικά έργα».

Όσον αφορά το που είναι οι άνθρωποι των τεχνών και των Γραμμάτων, η εμπνευσμένη θεατρική συγγραφέας δεν φοβάται να κοιτάξει στον καθρέφτη. «Νομίζω ότι το θέμα δεν είναι απλό για να απαντηθεί με μια γρήγορη ατάκα. Είναι βαθύτερο. Συνήθως ο καλλιτεχνικός και ο πνευματικός κόσμος κλίνει προς τα αριστερά. Η Αριστερά σήμερα δεν έχει ακόμη βρει τον εαυτό της. Και σίγουρα δεν είναι καρποφόρες κάποιες μεμονωμένες κραυγές πνευματικών ανθρώπων που τις εκμεταλλεύονται διάφοροι για δικούς τους λόγους. Η Αριστερά δεν μπορεί να μιλήσει αυτή τη στιγμή γιατί δεν έχει ακόμη τι να πει. Δεν έχει εναλλακτική λύση να προτείνει. Είναι μουδιασμένη. Αβέβαιη. Προβληματισμένη. Ψάχνεται. Και δεν μιλάω μόνο για την Ελλάδα. Μιλάω για όλο τον κόσμο».

«Είμαστε μια χύτρα ταχύτητας εν βρασμώ. Αν δεν χαμηλώσει κάποιος τη φωτιά θα γίνει έκρηξη αργά η γρήγορα. Τότε αναγκαστικά θα υπάρχει κάτι να πει κανείς. Αλλά μέχρι τότε, οι συγγραφείς τουλάχιστον, μιλάνε μέσα από τα έργα τους. Ας είμαστε κοντά τους να αφουγκραζόμαστε τον βρασμό», θα προτείνει η Λεία Βιτάλη.

Το «Φεστιβάλ Διαρκείας Ελληνικού Θεατρικού Έργου του 21ου Αιώνα»

Στη νέα θεατρική περίοδο (2015-2016) θα παρουσιαστούν λόγω επιτυχίας δύο επαναλήψεις έργων από το περσινό Φεστιβάλ («Πόρτες» της Χρύσας Σπηλιώτη και «Άγριες Νότες» της Νίνας Ράπη) και 5 νέα έργα γραμμένα από δύο καθιερωμένους συγγραφείς (Μαρία Λαινά, Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη) και από τέσσερις νέους συγγραφείς (Δημήτρη Ζουγκό, Ελένη Κοσμά, Κορίνα Κονταξάκη, Αρτέμιδα Μουστακλίδου).

Επαναλήψεις:

• «Πόρτες» της Χρύσας Σπηλιώτη σε σκηνοθεσία Αυγουστίνου Ρεμούνδου
    Δευτέρα 8 μμ και Τρίτη 9 μμ από 5/10 έως 10/11/2015
• «Άγριες Νότες» της Νίνας Ράπη σε σκηνοθεσία Χρύσας Καψούλη
    Τετάρτη 8 μμ και Πέμπτη 9 μμ από 7/10 έως 12/11/2015

Νέα έργα (Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 19:30) :

1.«Όταν ο λύκος δεν είναι εδώ» της Μαρίας Λαϊνά σε σκηνοθεσία Μαρίας Κατσανδρή από 16/11 έως 22/12/2015
2.«Τα 4 τετραγωνικά» της Άρτεμης Μουστακλίδου σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Λάσκαρη από 28/12/2015 έως 2/2/2016
3.«Πεταλούδα σε πηγάδι» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη σε σκηνοθεσία Στηβ Κρικρή από 8/2 έως 15/3/2016
4.«Μήδεια» του Δημήτρη Ζουγκού σε σκηνοθεσία Αυγουστίνου Ρεμούνδου από 21/3 έως 26/4/2016
5.«Ποιο σώμα;» της Ελένης Κοσμά και Κορίνας Κονταξάκη σε σκηνοθεσία Μενέλαου Καραντζά από 9/5 έως 14/6/2016

Χώρος: Αγγέλων Βήμα / Σατωβριάνδου 36 (ΜΕΤΡΟ Ομόνοια) / Τηλ: 210 5242211

_{Ποια είναι η κυρία Λεία Βιτάλη}

Η Λεία Βιτάλη γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Νομικά, Ψυχολογία και Δημοσιογραφία ενώ παρακολούθησε σεμινάρια Σκηνοθεσίας, Δημιουργικής Γραφής και Μάρκετινγκ. Σαν συγγραφέας έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία, ελληνικά και διεθνή, για μυθιστορήματά της και θεατρικά της έργα. Έχει τιμηθεί επίσης με βραβεία για τη δουλειά της στη Διαφήμιση. Θεατρικά έργα της έχουν ανέβει στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στην Κύπρο και στο Λονδίνο («Το Γεύμα», «Το Μεγάλο Παιχνίδι», «Ροστμπίφ», «Addio Del Passato», «Rock Story», «Ένατος Γάμος», «Ζεϊμπέκικο», «Νύχτα στην Εθνική»).

Τα «Άπαντα Θεατρικά» της κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Αιγόκερως. Έχουν εκδοθεί επίσης τα μυθιστορήματα της: «Άννα Χ.»,«Η Κοιλιά της Μεταφράστριας», «Η Τρομοκρατία της Μνήμης», «Το Παραμύθι του Μεγάλου Φόβου», «Ιερή Παγίδα» και συλλογές διηγημάτων: «Η Μυρωδιά του Μαύρου», «Σκοτεινές Μητέρες».  Έχει γράψει πολλά σενάρια για την Τηλεόραση (Καταδίωξη, Άννα Χ., Ματωμένα Χώματα, κ.α.), τον Κινηματογράφο (Ελεύθερη Κατάδυση», κ.α.), όπως και για το Ραδιόφωνο. Έχει πάρει μέρος σε πολλά Ελληνικά και Διεθνή Συνέδρια Θεάτρου. Διδάσκει Δημιουργική Βιωματική Γραφή.

Φέτος κλείνει 30 χρόνια δημιουργικής πορείας στον χώρο. (1985-2015).