Το ΠΑΣΟΚ γνωρίζει την θεωρία των στρατηγικών παιγνίων όσο κανείς άλλος. Δεν χρειάζεται καμία ανάλυση, το δείχνει η ιστορική του πορεία από το 1974. Ειδικότερα από το 1981, η Νέα Δημοκρατία κυρίως , αδυνατούσε να παρακολουθήσει τις μεταλλάξεις και την μεταβαλλόμενη στρατηγική του, που τόσο συγκινούσε τις μάζες.  

Ads

Θα μπορούσαμε,  αδόκιμα είναι η αλήθεια, να χαρακτηρίζαμε το ΠΑΣΟΚ ως κομματικό σχηματισμό του “κινητού μέσου όρου”, που άλλοτε μεταλλάσσεται σε ριζοσπαστικό κίνημα  και άλλοτε προσαρμόζεται στις πιο συντηρητικές αντιλήψεις, ανάλογα με την συγκυρία. Αυτό όμως είναι μια κλασικού τύπου πολιτική στρατηγική που επιδιώκει τα μέγιστα αποτελέσματα  για να αποσπάσει και να διατηρήσει την εξουσία, και ελάχιστη σχέση έχει με την παραγωγή ιδεολογίας.

Γιατί το ΠΑΣΟΚ  πριν από όλα, ήταν το κόμμα της γραφειοκρατικής εξουσίας που κατάφερε να δημιουργήσει  ένα πανίσχυρο μηχανισμό, σοβιετικού τύπου, στη καρδιά του κράτους.  Αντίθετα, σε ιδεολογικό επίπεδο  ποτέ δεν υπήρξε κόμμα με σοβαρή καλλιέργεια πολιτικής σκέψης. Εκτός βεβαίως  του  Ανδρέα Παπανδρέου που ξεχώριζε, οι διάφορες  «δεξαμενές σκέψης» που λειτούργησαν κατά καιρούς θύμιζαν περισσότερο ανέκδοτο.

Η εποχή Σημίτη ήταν η εξαίρεση στον κανόνα. Ένας κύκλος διανοουμένων (που οι περισσότεροι δεν  ήταν ΠΑΣΟΚ!) εργάστηκε στην κυβέρνηση της περιόδου Σημίτη, αλλά  ήταν  κυρίως παράγωγο της έλξης που ασκούσε ο τότε πρωθυπουργός  σε ένα τμήμα της ακαδημαϊκής κοινότητας. Μετά την αλλαγή ηγεσίας, το ΠΑΣΟΚ  επέστρεψε στη παραδοσιακή και αποτελεσματική «στρατηγική» που γνώριζε, μακριά από τον «επαχθή ελιτισμό» των διανοουμένων.

Εκεί που πάντα το ΠΑΣΟΚ έβρισκε τον εαυτό του ήταν οι εκλογές και τα συνέδρια. Στο πεδίο δηλαδή που  αναμετρώνται  οι προσωπικές φιλοδοξίες και οι συσχετισμοί.

Η απόφαση του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου  να προκηρύξει δημοψήφισμα για την νέα δανειακή σύμβαση,  ανήκει ακριβώς σε αυτή την «παλαιοκομματική» στρατηγική των εκβιαστικών διλλημάτων  που πάντα έφερνε αποτελέσματα.  Το ραντεβού όμως του ΠΑΣΟΚ με την ιστορία έχει τελειώσει εδώ και καιρό.

Η δίνη της κρίσης συμπαρασύρει τα πάντα.  Από παραδοσιακούς  πολιτικούς  σχηματισμούς και πρόσωπα, μέχρι πρότινος ανίκητες στρατηγικές. Δεν θα συμπαρασύρει μόνο τον Γ. Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ που εδώ και καιρό έχει πάψει να υφίσταται ως κομματικός μηχανισμός , αλλά και το πολιτικό σύστημα  όπως το γνωρίσαμε.

Διαισθάνομαι, ότι το δημοψήφισμα  που τόση ένταση και σύγχυση προκάλεσε τις πρώτες ώρες της ανακοίνωσης του, δεν θα διεξαχθεί ποτέ. Ο Γενάρης είναι τόσο μακρινός για το δημοψήφισμα, όσο και τα πρωτογενή πλεονάσματα για την ελληνική οικονομία.