Πριν ένα περίπου χρόνο ξεκινούσε η εξέγερση που οι Ευρωπαίοι ονόμασαν «Άνοιξη» και οι Άραβες «Αξιοπρέπεια». Μια εξέγερση με πολλές αιτίες και ακόμα περισσότερες προσδοκίες. Γιατί όταν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι ενώνονται για «αλλαγή» δεν έχουν αναγκαστικά το ίδιο όραμα. Και μέχρι κοινό όραμα να γίνει η αποδοχή πως υπάρχουν διάφορα οράματα και όλα έχουν δικαιώματα περνά πολύς καιρός και πολύς πόνος. Γιατί πολύ πιο εύκολα ανατρέπονται καθεστώτα παρά νοοτροπίες.

Ads

Γι αυτό και οι επαναστάσεις συνήθως απογοητεύουν όσους περιμένουν από «άνοιξες» να καρποφορήσουν και να γίνουν «καλοκαίρια» σύμφωνα με τις ημερολογιακές εποχές. Οι επαναστατικές άνοιξες περνούν πολλά φθινόπωρα και άσχημους χειμώνες πριν φτάσουν στο καλοκαίρι.

Η «Άνοιξη» της Γαλλίας του 1789 που γέννησε στην Ευρώπη μα και στον κόσμο το «έθνος» και τον «πολίτη» πέρασε από την εποχή του τρόμου του 1793-94, στην επαναφορά της απόλυτης μοναρχίας και χρειάστηκε μια Δεύτερη, μια Τρίτη Δημοκρατία, ένα πέρασμα στο καθεστώς Βισύ, μια Τέταρτη και τέλος (;) μια Πέμπτη Δημοκρατία και να φανεί πως «καλοκαιριάζει». Παρόμοιες οι πορείες των εθνικών επαναστάσεων της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ελλάδας. Παρόμοια και με υποψία μόνο «καλοκαιριού» η πορεία της Ρωσίας, από τους Τσάρους, στο όραμα της σοσιαλιστικής ισότητας, στον αυταρχισμό του Στάλιν, στη διαφάνεια του Γκλάσνονστ και την αναδόμηση της Περεστρόικα… στη Ρωσική «δημοκρατία» του Πούτιν… Παρόμοιες οι πορείες των κοινωνικών επαναστάσεων… από το οκτάωρο στους αγανακτισμένους…

Παρόμοια και η πορεία πολλών αραβικών χωρών, από την αποικιοκρατία στα εθνικά μα συνάμα στρατιωτικά καθεστώτα. Από την καταπίεση των ξένων στην καταπίεση των ημετέρων.

Έτσι και η πορεία της περσινής «Άνοιξης» μέχρι να φτάσει στο «Καλοκαίρι». Στην Αίγυπτο ίσως περάσει πρώτα από το χειμώνα της κοσμικής στρατιωτικής δικτατορίας, στο χειμώνα του θεοκρατικού φανταμενταλισμού μέχρι το καλοκαίρι της δημοκρατίας. Στη Λιβύη, ίσως στο τραγικό πρότυπο του Ιράκ, από το χειμώνα του Γκαντάφι στο χειμώνα των φυλετικών συγκρούσεων. Και για τις γυναίκες του αραβικού κόσμου μάλλον από πολλούς ακόμα χειρότερους χειμώνες πριν το καλοκαίρι της ισότητας… καλοκαίρι με συννεφιές ακόμα και για τις γυναίκες του «προοδευμένου» και «προοδευτικού» κόσμου.

«Η Αραβική Άνοιξη, το φαινόμενο των αυθόρμητων ειρηνικών αντι-καθεστωτικών διαδηλώσεων έχει πλέον λήξει. Αντί αυτού μπαίνουμε σε μια απρόβλεπτη και πολύπλοκη φάση πολιτικών δοσοληψιών… και αιματηρών συγκρούσεων… Η Αραβική Άνοιξη δεν ήταν ο στόχος, αλλά το μέσο για την επίτευξη στόχων της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ευθύνης. Η εξέλιξη θα είναι διαφορετική από χώρα σε χώρα…», επισημαίνει σε άρθρο του με τίτλο «Πέρα από την Αραβική Άνοιξη» ο πολιτικός αναλυτής Οσάμα Αλ Σιαρίφ. Ο ίδιος βλέπει κίνδυνους να αιωρούνται πάνω από τη Συρία, την Αιγύπτου και την Υεμένη, προς πιο «ασφαλείς ακτές» να πλέουν η Τυνησία, η Αλγερία και το Μαρόκο, ενώ σε σταυροδρόμι να βρίσκεται η Ιορδανία. Οι εκτιμήσεις ως προς την κατάσταση ακριβώς της κάθε χώρας μπορεί να διαφέρουν από αναλυτή σε αναλυτή. Συγκλίνουν όμως στην εκτίμηση πως από την Άνοιξη στο Καλοκαίρι μεσολαβούν πολλές δύσκολες εποχές.

[email protected]