Ο «Κανόνας του Παιχνιδιού» είναι ένα φιλμ που πυροδότησε τις καριέρες των περισσότερων σκηνοθετών, είχε πει ο Φρανσουά Τρυφώ, με τον Όρσον Γουέλς να προσθέτει ότι ο Ζαν Ρενουάρ είναι «ο σημαντικότερος όλων των σκηνοθετών»! Γίνεται λοιπόν εύκολα κατανοητό γιατί το 62ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης επιλέγει αυτή την ταινία, ως σημείο αναφοράς της φετινής διοργάνωσης.

Μία από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, εμπνέει φέτος το 62ο ΦΚΘ το οποίο θα διεξαχθεί από την Πέμπτη 4, μέχρι και την Κυριακή 14 Νοεμβρίου. Με άξονα την διαχρονική δημιουργία του Ζαν Ρενουάρ, η διοργάνωση μας καλεί να ξανασκεφτούμε τα κολοσσιαία θέματα που θέτει: πολιτικά, κοινωνικά, αισθητικά και κινηματογραφικά.

Ειδικότερα, η ταινία θα λειτουργήσει ως πυξίδα και πρώτη ύλη για την κεντρική, πρωτότυπη έκθεση της 62ης διοργάνωσης, η οποία τα τελευταία τέσσερα χρόνια βασιζόταν στις ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού. Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί σε συνδιοργάνωση με το MOMus – Πειραματικό Κέντρο Τεχνών και θα εγκαινιαστεί στις 6 Νοεμβρίου στον πρώην Βρεφονηπιακό Σταθμό (Προβλήτα Α΄, Λιμάνι Θεσσαλονίκης). Δέκα εικαστικοί αντλούν ελεύθερη έμπνευση από την αλησμόνητη καυστική σάτιρα του Ζαν Ρενουάρ και φιλοτεχνούν ισάριθμα έργα, ενώ η ταινία θα προβληθεί στο πλαίσιο του Φεστιβάλ.

«Αδιαπραγμάτευτα διαχρονικό, ιδίως στη μεταιχμιακή εποχή του σήμερα, όπου ετοιμαζόμαστε να υποδεχτούμε έναν μετα-κόσμο που βρίσκεται στα σπάργανα, το διαμάντι του Ζαν Ρενουάρ μάς προετοιμάζει για την αναγκαία και αναπόφευκτη μετάβαση σε μία νέα εποχή. Μια ταινία που μάς υπενθυμίζει πόσο γρήγορα μπορούν να αλλάξουν από στιγμή σε στιγμή οι κανόνες του παιχνιδιού και πόσο σημαντικό είναι να τους ορίσουμε και πάλι από την αρχή», σημειώνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης.

Ο «Κανόνας του Παιχνιδιού», είναι μία ταινία – ορόσημο για το Παγκόσμιο Σινεμά. Ένα προφητικό έργο, το οποίο κυκλοφόρησε στις Κινηματογραφικές Αίθουσες ακριβώς πριν το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και προκαλεί σάλο, καθώς προϊδεάζει τους θεατές για τον όλεθρο που ετοιμάζεται να πλήξει την Ευρώπη, αλλά και ολόκληρο τον πλανήτη.

Ο Ρενουάρ, ο οποίος βρισκόταν στο απόγειο της καριέρας του εκείνη την περίοδο, δεν διστάζει να απεικονίσει με τον πλέον γλαφυρό τρόπο τον ξεπεσμό και την ηθική χρεοκοπία όλων των κοινωνικών τάξεων, προαναγγέλλοντας την επώδυνη ανατολή μιας νέας εποχής.

Η γαλλική κοινωνία, αδυνατώντας να αντικρίσει το παραμορφωμένο της είδωλο στον καθρέφτη, επιλέγει να στρέψει το βλέμμα αλλού: η ταινία λογοκρίνεται από τα 113 στα 85 λεπτά, σημειώνει παταγώδη εισπρακτική αποτυχία και καταλήγει να απαγορευτεί από την γαλλική κυβέρνηση, με τη δικαιολογία ότι «ασκεί ανεπιθύμητη επιρροή στη νεολαία της χώρας».

Δύο χρόνια πριν κυκλοφορήσει ο «Πολίτης Κέιν» (1941) του Όρσον Γουέλς, ο Ρενουάρ προβαίνει σε αδιανόητες σκηνοθετικές καινοτομίες. Με κάμερα αεικίνητη και φρενήρες μοντάζ, τεμαχίζει το κάδρο, διαστέλλει τον φιλμικό χωροχρόνο και πλάθει ένα δαιδαλώδες ψηφιδωτό από χαρακτήρες, καταστάσεις και συγκυρίες, ισορροπώντας ανάμεσα στο ιλαρό και στο τραγικό.

Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης συνεχίζει να προτείνει έναν ανατρεπτικό τρόπο προσέγγισης του Σινεμά και συνδιαλλαγής του με τις άλλες μορφές τέχνης. Η ταινία αποτελεί πηγή έμπνευσης για δέκα εικαστικούς, οι οποίοι δημιουργούν ένα πρωτότυπο έργο. Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση είναι οι:

• Μαρίνα Βελησιώτη
• Νικόλας Βεντουράκης
• Ξένια Βήτου
• Κυριακή Γονή
• Στάθης-Αλέξανδρος Ζούλιας
• Αλέξανδρος Μαγκανιώτης
• Σοφία Στέβη
• Διαμαντής Σωτηρόπουλος
• Δημήτρης Τατάρης
• Ντορέιτα Τζόγκου

Μετά την ολοκλήρωσή της στη Θεσσαλονίκη, η έκθεση θα φιλοξενηθεί και στην Αθήνα στο The Project Gallery (Νορμανού 3, Μοναστηράκι). Τα εγκαίνια της έκθεσης στην Αθήνα θα πραγματοποιηθούν στις 17 Δεκεμβρίου.

«Ο «Κανόνας του Παιχνιδιού» είναι το σύμβολο της πίστεως για κάθε σινεφίλ, η ταινία των ταινιών, το φιλμ που περιφρονήθηκε περισσότερο από κάθε άλλο στην πρώτη προβολή του κι αυτό που γνώρισε την καταξίωση με την τρίτη επανέκδοσή του στην πλήρη, χωρίς περικοπές εκδοχή του. Σε αυτή την «δραματική κωμωδία» ο Ρενουάρ εκφράζει πολλές γενικότερες ή πιο συγκεκριμένες ιδέες του, χωρίς εμμονές και πιο πολύ εκφράζει την μεγάλη του αγάπη για τις γυναίκες. Ο «Κανόνας του Παιχνιδιού» μαζί με τον «Πολίτη Κέην» είναι αναμφίβολα τα δύο φιλμ που πυροδότησαν τις καριέρες των περισσότερων σκηνοθετών. Αντί να απολαμβάνουμε ένα ολοκληρωμένο προϊόν που παραδίδεται για να ικανοποιήσει την περιέργεια μας, νιώθουμε πως είμαστε παρόντες στην ίδια τη δημιουργία του φιλμ, σχεδόν νομίζουμε πως βλέπουμε τον Ρενουάρ να οργανώνει τα πάντα ενώ συγχρόνως παρακολουθούμε την προβολή. Για μια στιγμή σκεφτόμαστε: «Θα περάσω και αύριο να δω αν όλα εξελιχθούν με τον ίδιο τρόπο». Κι αυτός είναι ο λόγος που μπορούμε να περάσουμε μερικές από τις καλύτερες βραδιές μας βλέποντας τις ταινίες του.» – Φρανσουά Τρυφώ

Διαβάστε Επίσης:

• Ζαν Ρενουάρ: «Ο Σημαντικότερος Όλων Των Σκηνοθετών»
• Το αριστούργημα του Ζαν Ρενουάρ: «Ο Κανόνας του Παιχνιδιού»

Ο Κανόνας του Παιχνιδιού / La Règle du Jeu / The Rules of the Game
Σκηνοθεσία: Ζαν Ρενουάρ
Σενάριο: Jean Renoir, Carl Koch
Πρωταγωνιστούν: Μαρσέλ Νταλιό, Ρολάν Τουτέν, Νόρα Γκρεγκόρ, Ζαν Ρενουάρ, Μιλά Παρελί, Γκαστόν Μοντό, Ζιλιέν Καρέτ
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία
Έτος Παραγωγής: 1939
Διάρκεια: 108 λεπτά