Την ονομασία Homo bodoensis έδωσαν σε έναν πρόγονο του ανθρώπινου είδους που ανακαλύφτηκε πρόσφατα, μια διεθνή ομάδα ερευνητών.

Το είδος των Homo Bodoensis, που  αποτελεί τον απευθείας μας πρόγονο, υπολογίζεται ότι έζησε κατά την διάρκεια της Μέσου Πλειστόκαινου περιόδου (πρίν μισό εκατομμύριο χρόνια περίπου) στην περιοχή της σημερινής Αφρικής, αλλά αργότερα μετακινήθηκε στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Η Μέση Πλειστόκαινος περίοδος (774 με 129 χιλιάδες χρόνια πριν) είναι σημαντική για τους επιστήμονες, καθώς κατά την διάρκειά της εμφανίστηκε ο Homo Sapiens (το είδος που αποτελεί τον κοντινότερο μας συγγενή) στην Αφρική, ενώ στην Ευρώπη εμφανίστηκαν οι Neanderthal.

Οι γνώσεις μας όμως για την ανθρώπινη εξέλιξη κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου είναι ελλείπεις, μια έλλειψη που οι παλαιοντοανθρωπολόγοι ονόμασαν «το μπέρδεμα στην μέση», δηλαδή μεταξύ του Homo erectus (Όρθιου Ανθρώπου) και του Homo sapiens (Έμφρονος Ανθρώπου). Η ανακάλυψη και η μελέτη του είδους του Homo bodoensis αναμένεται πάντως να δώσει περισσότερα στοιχεία για αυτό το αινιγματικό, αλλά ταυτόχρονα και ουσιώδες κεφάλαιο, στην ανθρώπινη εξέλιξη.

Η νέα αυτή ονομασία προήλθε από την επανεκτίμηση απολιθωμάτων, που βρέθηκαν στην Αφρική και την Ευρασία και προέρχονται από αυτή την εποχή. Έως τώρα αυτά τα ευρήματα αποδίδονταν είτε σε μέλη του είδους του Homo heidelbergensis είτε του Homo rhodesiensi. Και τα δύο αυτά είδη περιέχουν ποικίλους αν και συχνά αντικρουόμενους προσδιορισμούς.

«Να μιλήσει κανείς σχετικά με την ανθρώπινη εξέλιξη κατά την διάρκεια εκείνης της περιόδου, ήταν πρακτικά αδύνατο λόγω της έλλειψης της κατάλληλης φρασεολογίας που θα περιελάμβανε την ανθρώπινη γεωγραφική ποικιλότητα» δήλωσε η Mirjana Roksandic, του καναδικού Πανεπιστημίου του Γουίνιπεγκ, επικεφαλής ερευνήτρια και συγγραφέας της επιστημονικής μελέτης, που έκανε την αποκάλυψη του νέου είδους

Τα απολιθώματα χρονολογούμενα προ 129.000 έως 774.000 ετών (Μέση Πλειστόκαινος ή περίοδος Chibanian) από την Αφρική και την Ευρασία συνήθως αποδίδονται στον Homo heidelbergensis (Άνθρωπο της Χαϊδελβέργης) ή στον Homo rhodesiensis (Άνθρωπο της Ροδεσίας). Όμως πιο πρόσφατα έγινε αντιληπτό μέσω γενετικών αναλύσεων ότι στην πραγματικότητα σε ορισμένες περιπτώσεις επρόκειτο για απολιθώματα πρώιμων  Neanderthal, καθιστώντας την αναφορά στα παραπάνω είδη περιττή. Το ίδιο τονίζουν οι ερευνητές, πρέπει να γίνει και στην περίπτωση των ανθρώπινων απολιθωμάτων που βρέθηκαν στην Ανατολική Ασία.

Οι επιστήμονες προτείνουν πλέον την ύπαρξη ενός νέου είδους, του Homo bodoensis, που παίρνει το όνομά του από ένα κρανίο ηλικίας 600.000 ετών που είχε βρεθεί στην περιοχή Bodo D’ar της Αιθιοπίας το 1976. Στο νέο αυτό είδος θα αποδοθούν πια πολλά απολιθώματα που έως τώρα είχαν ταυτοποιηθεί ως Homo heidelbergensis ή Homo rhodesiensis. Ως Homo bodoensis θα περιγράφεται πλέον η πλειονότητα των απολιθωμάτων της Μέσης Πλειστοκαίνου από την Αφρική, καθώς και μερικά από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ενώ αρκετά άλλα απολιθώματα στην Ευρώπη θα θεωρούνται ότι ανήκουν στους Neanderthal, πράγμα που ουσιαστικά θα «εξαφανίσει» τον Homo heidelbergensis (ο οποίος είχε ονομαστεί έτσι από ένα κρανίο ηλικίας 609.000 ετών που είχε βρεθεί στη Γερμανία).

Σύμφωνα με την πρότασή τους, ο Homo bodoensis υπήρξε άμεσος πρόγονος του homo sapiens. Αφού έζησε εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια στην Αφρική, στη συνέχεια είχε πιθανότατα επεκταθεί στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Οι ερευνητές θα επιχειρήσουν να βρουν απολιθώματα του Homo bodoensis στην Ευρώπη, κάτι που αφορά και την Ελλάδα.

Το ερώτημα είναι αν όντως θα επικρατήσει η ονομασία Homo bodoensis, καθώς δεν φαίνεται να έχουν πειστεί όλοι οι επιστήμονες (μεταξύ άλλων παραμένει σκεπτικιστής ο διακεκριμένος Βρετανός παλαιοανθρωπολόγος Κρις Στρίνγκερ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου), πολύ περισσότερο που δεν υπάρχουν – ακόμη τουλάχιστον – αρκετά απολιθώματα αυτού του νέου είδους.

«Οι όροι πρέπει να είναι ξεκάθαροι στην επιστήμη, ώστε να επιτρέπουν την επικοινωνία» δήλωσε από την πλευρά του ο Predrag Radović  που συνυπογράφει την μελέτη. «Δεν πρέπει να τους χειριζόμαστε σαν θέσφατα όταν διαφωνούν με τα ευρήματα» πρόσθεσε.