Το Δεκέμβριο, το ενοχλητικό χόμπι ενός χρήστη της διάσημης σελίδας Reddit με το όνομα ”deepfakes” έγινε το νέο κεντρικό θέμα συζήτησης γύρω από τα Fake News και την τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης. Κι αυτό καθώς η τεχνολογία αυτή φαίνεται πως είναι πλέον σε θέση να παρέχει στους χρήστες την ικανότητα να διασκεδάζουν παρακολουθώντας αληθοφανή βίντεο με διασημότητες στη θέση πορνοστάρ.

Χρησιμοποιώντας ένα λογισμικό, ο deepfakes ήταν σε θέση να «κόψει» το πρόσωπο διάσημων ηθοποιών και να το «προσαρμόσει» με μοναδική ακρίβεια πάνω στο πρόσωπο πρωταγωνιστριών πορνογραφικών ταινιών. Το αποτέλεσμα ήταν ψεύτικα βίντεο με διάσημους να κάνουν σεξ. Μόλις δύο μήνες αργότερα, εύχρηστες εφαρμογές φαίνεται να έχουν αναπτυχθεί με την ικανότητα να εκτελούν αυτή την επεξεργασία σε σύντομο χρόνο, με ακόμη μεγαλύτερη ευκολία. Χάρη στην τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης (AI – Artificial Intelligence), εικόνες μπορούν να τροφοδοτηθούν σε έναν αλγόριθμο που δημιουργεί πειστικές ανθρώπινες «μάσκες» για να αντικαταστήσουν τα πρόσωπα οποιουδήποτε σε ένα βίντεο. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται σε ήδη υπάρχοντα βίντεο και μάλιστα πρόκειται να βελτιωθεί με την πάροδο του χρόνου.

Σύμφωνα με το χρήστη deepfakes, αρχικά αυτό απαιτούσε εκτεταμένη τεχνογνωσία στον τομέα των υπολογιστών και αρκετό χρόνο. Όμως, πρόσφατα ένας άλλος χρήστης δημιούργησε μια πιο εύχρηστη εφαρμογή που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο καθένας. Αυτοί οι ανώνυμοι χρήστες του Διαδικτύου συγκεντρώνονται τώρα σε ένα subreddit που δημιούργησε ο deepfakes το Δεκέμβριο. Έχει συγκεντρώσει μάλιστα περισσότερους από 15.000 συνδρομητές και φυσικά είναι ακατάλληλο για ανηλίκους. Ο όρος “deepfakes” θεωρείται πλέον ταυτόσημος με αυτές τις αλλαγές προσώπων σε βίντεο. Όσο για την εφαρμογή, είναι γνωστή ως FakeApp και δημιουργήθηκε χρησιμοποιώντας το αρχικό λογισμικό του deepfakes και βελτιώνοντάς το. Ένα tutorial με συνδέσμους λήψης που δημοσιεύτηκε πριν από 16 ημέρες, είναι πλέον αναρτημένο στην κορυφή του subreddit και εξηγεί τον τρόπο λειτουργίας της.

Όσο αρρωστημένη κι αν φαντάζει η νέα αυτή πραγματικότητα, αυτοί οι χρήστες εμπνέονται ουσιαστικά από το Χόλιγουντ. Όλο και περισσότερο, οι σύγχρονες ταινίες χρησιμοποιούν αντίστοιχα λογισμικά για να δημιουργήσουν ψηφιακά πρόσωπα σε διάφορα στάδια γήρανσης, μειώνοντας την ηλικία στα πρόσωπα γηραιότερων ηθοποιών ή ακόμη και φέρνοντας ανθρώπους πίσω στη ζωή με τη χρήση silver screen. Είναι χαρακτηριστικό πως ένα άλλο μέλος της κοινότητας στο Reddit χρησιμοποίησε την τεχνολογία για να προσπαθήσει να αναπαράξει ένα παράδειγμα αυτής της λειτουργίας: στη σκηνή της ταινίας Rogue One στην οποία η Princess Leia εμφανίζεται ως ο νεότερος εαυτός της. Τα αποτελέσματα είναι συγκλονιστικά και αποτυπώνουν ένα σχεδόν πανομοιότυπο αποτέλεσμα όταν συγκρίνουμε το Hollywood CGI (την τεχνολογία δηλαδή που χρησιμοποιείται στη βιομηχανία παραγωγής ταινιών) με ένα deepfake.

Η ανάπτυξη και χρήση αυτών των τεχνολογίων ανοίγει μια νέα εποχή στα Fakenews. Ενδεικτική είναι η τεχνολογία Face2Face, ένα λογισμικό που δημιουργήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και αυτό που κάνει, μεταξύ άλλων, είναι να παραποιεί στοιχεία βίντεο, όπως για παράδειγμα η ομιλία ενός διάσημου προσώπου, επιτρέποντας σε ένα δεύτερο άτομο να «βάζει λόγια» στο στόμα του. Κι όλα αυτά σε πραγματικό χρόνο. Το πρόγραμμα κατέγραφε τις εκφράσεις του προσώπου του δεύτερου ατόμου καθώς μιλούσε μπροστά σε μία ψηφιακή κάμερα και στη συνέχεια «μετέφερε» αυτές τις κινήσεις απευθείας στο πρόσωπο του αρχικού βίντεο. Η ερευνητική ομάδα του Στάνφορντ είχε δώσει στη δημοσιότητα ένα μικρό παράδειγμα των δυνατοτητών του Face2Face, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία του «κουκλοθέατρου» στο παρακάτω βίντεο με συνεντεύξεις πολιτικών ηγετών. Επάνω στην ίδια βάση κινείτο και η καναδική start up ”Lyrebird” που είχε αναπτύξει παρόμοιες δυνατότητες προκειμένου να μετατρέπει κείμενα σε audiobooks «διαβασμένα» από διάσημες φωνές. Ουσιαστικά ένα photoshop ήχου. Η εύκολη πρλέον πρόσβαση σε αυτές τις τεχνολογίες και ο συνδυασμός τους δύο δημιουργεί την απόλυτη απάτη, καθώς έχεις τη φωνή, αλλά και την εικόνα… 

Το μέγεθος των συνεπειών αυτών των τεχνολογιών ακόμη δεν μπορεί να εκτιμηθεί. Μέχρι στιγμής θύματα των Fake Porn Videos έχουν πέσει διάσημες ηθοποιοί του Hollywood, όπως οι Daisy Ridley, Sophie Turner, Emma Watson, Gal Gadot, Scarlett Johansson και Maisie Williams, αλλά και η τραγουδίστρια Taylor Swift. H ανταλλαγή προσώπου θα μπορούσε όμως να έχει ολέθριες συνέπειες και στην πολιτική, αλλά και να προκαλέσει μια έξαρση εγκληματικών πράξεων μέσω της παραπλάνησης. Η γραμμή μεταξύ «πραγματικού» και «ψεύτικου» θα είναι στο μέλλον δυσδιάκριτη. Και αυτό είναι ένα γεγονός που μόνο ανησυχία μπορεί να προκαλεί. Η ανθρωπότητα θα πρέπει να είναι σε θέση στο μέλλον να αναγνωρίζει πέρα από τα fake news, που ήδη κατακλύζουν το διαδίκτυο, περισσότερο fake περιεχόμενο.

Μια αναφορά από το National Literacy Trust στο Ηνωμένο Βασίλειο, που δημοσιεύθηκε στα τέλη του περασμένου έτους διαπίστωσε ότι τα παιδιά και οι νέοι δεν έχουν τις δεξιότητες που απαιτούνται για τον εντοπισμό πλαστών ειδήσεων. Αυτό το μήνα, το Open University κυκλοφορεί μια σειρά από βίντεο στο YouTube που έχουν σχεδιαστεί για να βοηθούν τους ανθρώπους να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις σχετικά με τα νέα που διαβάζουν και μοιράζονται.

Πλατφόρμες όπως το Twitter και το Facebook θα έχουν μεγαλύτερο ρόλο να διαδραματίσουν για τον περιορισμό της ροής ψευδών πληροφοριών στο διαδίκτυο. Ο Mark Zuckerberg πρόσφατα δημοσίευσε στο Facebook ότι ήταν αποφασισμένος να διορθώσει φέτος το κοινωνικό δίκτυο που δημιούργησε. Αν δεν γίνουν πραγματικότητα όσα υπόσχεται, τότε μάλλον βρισκόμαστε προ των πυλών μιας νέας δυστοπικής κοινωνίας, βγαλμένης από τα σενάρια του Black Mirror.