Οι αριθμοί πάνω από το τρία δεν έχουν κανένα νόημα για τους ανθρώπους που δεν μπορούν να μιλήσουν μία γλώσσα, σύμφωνα με νέα έρευνα των ΗΠΑ. Η μελέτη αυτή δίνει νέα στοιχεία για τον τρόπο που τα μικρά παιδιά αποκτούν την αίσθηση των αριθμών και τον τρόπο που αυτό σχετίζεται με την εκμάθηση της γλώσσας.

Ads

Οι επιστήμονες υποπτεύονταν εδώ και καιρό τη στενή σχέση της γλώσσας με την κατανόηση των αριθμών, και η έρευνα αυτή τους επιβεβαίωσε. Τα Τμήματα Ψυχολογίας των πανεπιστημίων Σικάγο και Χάρβαρντ πραγματοποίησαν πειράματα με κωφούς κατοίκους της Νικαράγουα, που είχαν εφεύρει μια δική τους νοηματική γλώσσα για να επικοινωνούν.

Σύμφωνα με τη μελέτη, η γλώσσα που έχει δημιουργήσει αυτή η κοινότητα δε διαθέτει χειρονομίες για το συμβολισμό αριθμών. Φαίνεται ότι μπορούν να μετρήσουν με ακρίβεια μέχρι το τρία, το πολύ μέχρι το τέσσερα, δείχνοντας αντίστοιχα με τα δάχτυλά τους αυτούς τους μικρούς αριθμούς. Οι μεγαλύτεροι αριθμοί χάνουν το νόημά τους, για παράδειγμα δείχνουν εννέα δάχτυλα όταν μιλάνε για δέκα πρόβατα.

Αντίθετα, σε κοινωνίες όπως η δική μας τα μικρά παιδιά συνήθως μαθαίνουν να μετρούν μέχρι το δέκα, ακόμα και πριν ξεκινήσουν να καταλαβαίνουν ακριβώς τι αντιπροσωπεύει κάθε αριθμητικό σύμβολο (ότι π.χ. το «πέντε» αφορά πέντε αντικείμενα και όχι έξι). Αυτή η ακολουθία αριθμών όμως χαράζεται στους νευρώνες του εγκεφάλου τους και τους θυμούνται για την υπόλοιπη ζωή τους.

Το πρόβλημα με τους κωφούς που συμμετείχαν στη μελέτη δεν οφείλεται στην ανικανότητά τους να εφεύρουν την κατάλληλη χειρονομία για να συμβολίσουν αριθμούς άνω του τρία. Οφείλεται στο γεγονός ότι ουσιαστικά δεν μπορούν να σκεφτούν μεγαλύτερους αριθμούς, επειδή δεν έχουν τις κατάλληλες λέξεις.

Αδυνατούν για παράδειγμα να κατανοήσουν ότι το «οκτώ» είναι κατά μία μονάδα μεγαλύτερο από το «επτά». Σε γενικές γραμμές δεν πέφτουν έξω στον υπολογισμό ποσοτήτων αλλά δεν έχουν τρόπο να είναι απολύτως ακριβείς, επειδή εξ αρχής δεν διαθέτουν το αναγκαίο λεξιλόγιο.

Έχουν γίνει στο παρελθόν έρευνες σε απομονωμένες φυλές του Αμαζονίου που επίσης δεν έχουν λέξεις για αριθμούς μεγαλύτερους του τρία. Σε μερικές περιπτώσεις δεν έχουν καθόλου λέξεις για αριθμούς, όπως στη φυλή των Πιράχα. Αυτοί οι άνθρωποι δυσκολεύονται να κατανοήσουν ακριβείς ποσότητες, όταν ένας αριθμός (π.χ. των προβάτων τους) μεγαλώνει. Μέχρι στιγμής δεν ήταν σαφές αν αυτό οφείλεται στο ότι οι ακριβείς αριθμοί δεν είναι σημαντικοί για την κουλτούρα τους, ή στο ότι δε διαθέτουν λέξεις για τους μεγαλύτερους αριθμούς.

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη το δεύτερο είναι πιο σημαντικό, αν και δεν προσδιορίζεται ποιο επιμέρους στοιχείο της γλώσσας είναι σημαντικότερο για την ανάπτυξη της ακριβούς αίσθησης των αριθμών. Επιστήμονες υποθέτουν ότι πιθανότατα είναι η μηχανική εκμάθηση της αρίθμησης των λέξεων-συμβόλων από το ένα έως το δέκα σε μικρή ηλικία.