«Είναι πρόσωπα – φάροι από τον πολιτικό και τον πνευματικό κόσμο που με συντροφεύουν από την τρυφερή ηλικία της νεότητας και σημάδεψαν τη μεταπολεμική Ελλάδα».
Έτσι χαρακτηρίζει μιλώντας στο tvxs.gr o Γιάννης Ψυχοπαίδης τις προσωπικότητες που του έδωσαν το ερέθισμα να παρουσιάσει την τελευταία του έκθεση.

Συνέντευξη στη Φωτεινή Λαμπρίδη

Ο σημαντικός εικαστικός με αυτόν τον τρόπο  αποτίει φόρο τιμής σε  ανθρώπους που επηρέασαν τον ίδιο και χαρακτήρισαν ολόκληρη γενιά και ονομάζει την έκθεση αυτή «Βιογραφία» δηλώνοντας έτσι πως φέρουμε στην προσωπική μας ιστορία το στίγμα των ανθρώπων που μας σημάδεψαν με το έργο και τη ζωή τους.

Η νέα ατομική έκθεση του Γιάννη Ψυχοπαίδη που παρουσιάζεται στη Γκαλερί Ζουμπουλάκη, περιλαμβάνει 14 πορτραίτα, καθώς και μικρότερα έργα, ακρυλικά σε μουσαμά και έργα μεικτής τεχνικής.

Η έκθεση  αποτελεί ένα είδος αυτοβιογραφίας που συντίθεται μέσα από τις εικονογραφικές βιογραφίες σημαντικών προσωπικοτήτων: Γιώργος Σεφέρης, Γιάννης Ρίτσος, Κώστας Καρυωτάκης, Στρατής Τσίρκας, Γιαννούλης Χαλεπάς, Μίκης Θεοδωράκης, Κ. Π. Καβάφης, Νίκος Μπελογιάννης, Νίκος Καζαντζάκης, Μανώλης Γλέζος, Οδυσσέας Ελύτης, Αλέκος Παναγούλης, Γιώργος Μπουζιάνης: Όλοι μέσα από το προσωπικό βλέμμα του εικαστικού και λογοτέχνη.

Μιλώντας στο tvxs.gr διευκρινίζει πως ο κατάλογος ήταν μεγαλύτερος αρχικά και χρειάστηκε να κάνει μια πιο αυστηρή επιλογή.

Ο Γ. Ψυχοπαίδης σκιαγραφόντας τους δεν βλέπει μόνο τις μορφές. Οι προσωπογραφίες είναι ποτισμένες με το έργο και τον βίο των ανθρώπων αυτών. «Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Εξάλλου ο καθένας από αυτούς είναι σημείο αναφοράς μιας εποχής, μιας κοινωνίας» προσθέτει.

Θα μπορούσαμε να πούμε ίσως πως κάθε έκθεση ενός εικαστικού είναι ένα απόσπασμα βιογραφίας. Σε τί διαφοροποιείται η συγκεκριμένη;

Είναι άλλο να παρουσιάζεις μια γενική αντίληψη που έχεις μέσω τον εικόνων κι άλλο μέσα από πρόσωπα – φάρους από τον πολιτικό και πνευματικό κόσμο που αναζητάς από την τρυφερή ηλικία της νεότητας. Εδώ ανιχνεύει κανείς τις επηρροές των καταβολών που όρισαν τον χαρακτήρα του. Οι άνθρωποι αυτοί με όρισαν μέσα από το έργο τους και την ανθρώπινη στάση τους.

Σαν κάδρο μιας ευρύτερης οικογένειας;

Ναι. Είναι μια πνευματική οικογένεια . Είναι δημόσια πρόσωπα που έχουν ένα ειδικό βάρος και έχουν παίξει ρόλο στην προσωπική μου βιογραφία. Ξεχώρισα προσωπικότητες που αφορούν τον δικό μου πυρήνα. Άλλος θα έκανε διαφορετικές επιλογές. Βέβαια τα συγκεκριμένα πρόσωπα σημάδεψαν όχι μόνο τη δική μου ιστορία αλλά και τη μεταπολεμική Ελλάδα.

Υπάρχουν προσωπικότητες που δεν «χώρεσαν» στην ενότητα αυτή;

Έμειναν  έξω κάποιοι. Ξέρετε συχνά τραβάμε μια γραμμή κάτω από τον λογαριασμό. Είσαι αναγκασμένος να επιλέξεις κάποιια πρόσωπα που λίγο περισσότερο σε καθορίζουν.

Παρατηρώντας τα έργα βλέπει κανείς πώς ενοποιούνται ως προς τη φόρμα και το μέγεθος. Υπάρχει λόγος;

Με ενδιέφερε να υπάρχει ένα συνολικό σκεπτικό. Τα έργα είναι ίδιου μεγέθους και ίδιας προσέγγισης. Γίνεται  focus πάνω στο πρόσωπο. Είναι σαν καρέ ενός φανταστικού φιλμ της ζωής. Το ένα ακολουθεί το άλλο και ζωγραφικά αλλά παρακολουθεί καθένας και μια εσωτερική εξέλιξη. Και η φόρμα η ζωγραφική έχει ομοιότητες. Ήθελα να τονιστεί η ιδέα μιας ενοιολογικής προσέγγισης. Να δείξω ότι  συγγενεύει η μία με την άλλη προσωπικότητα. Είναι διαφορετικοί μεταξύ τους αλλά και ενιαίοι.

Είναι εύκολο να αναγνωρίσει κανείς τί φέρετε εσείς ως στίγμα από τις προσωπικότητες αυτές;

Είναι δύσκολο. Υπάρχει μια διαφοροποίηση στον τρόπο που έχω προσεγγίσει τον καθένα,
ενώ η ζωγραφική μου προσέγγιση είναι ίδια.  Στην κάθε προσωπογραφία  υπάρχει μόνο μια εσωτερική διαφοροποίηση.
Όταν βρέθηκα απέναντι στον καθένα είχα την παρακαταθήκη του έργου του μέσα μου, όλο αυτό με επηρέασε. Κάθε φορα αυσμπεριλάμβανα και όλη τη συνολική τους παραγωγή.

Δεν υπάρχει καμία γυναίκα ως κεντρικό πρόσωπο στη «Βιογραφία» σας.

Ναι το σκέφτηκα κι εγώ αυτό. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπήρχαν προσωπικότητες γυναικείες που σημάδεψαν την εποχή μου. Σε αυτό που λέμε όμως διαμόρφωση προσωπικότητας έχει σχέση  όμως ποια ειναι τα πρότυπα με τα οποία  πρωτοσυναντιέται κανείς.
Υπάρχει μια γυναίκα σε δευτερο πλάνο. Πίσω από τον Μπελλογιάννη είναι η Έλλη Παππά.

Πώς χαρακτηρίζετε τη σημερινή Ευρώπη;

Φοβόμαστε όλοι για το ευρωπαΐκό μέλλον η Ευρώπη που ξέραμε ίσως να μην υπάρχει πια. Η Ευρώπη της αλληλεγγύης  και των ανοιχτων οριζόντων εννοώ.
Πρέπει να μείνουν ανοιχτά τα σύνορα και ανοιχτά τα πνεύματα απέναντι σε αυτή τη βαρβαρότητα. Θέλουμε πλουραλιστικές και ανοιχτές κοινωνίες ο φασισμός και ο ρατσισμός μας χτυπαούν την πόρτα καθημερινά.

Είναι εύκολο να διαφυλαχτούν οι αξίες αυτές με τους ισχύοντες πολιτικούς συσχετισμούς; Υπάρχει ικανό αντίβαρο;

Δεν μας μενει άλλη διέξοξος.Το αντιβαρο δεν είναι ισχυρό αλλά  ειναι στο χέρι μας να διεκδικούμε τον ελάχιστο χώρο ώστε να γίνεται μεγαλύτερο. Το ζητούμενο ειναι να σταθεί ο καθένας  όρθιος σε μια Ευρώπη που δεν ομολογει δημόσια ποια είναι τα αίτια της κατάστασης γιατί είναι και  η  ίδια δημιουργός της καταστροφής.

Πώς βλέπετε να αντιδρά η κοινωνία;

Βλέπω  ότι οι κοινωνίες μέσα από τον ακήρυχτο πόλεμο ή κηρυγμένο ίσως, ξεχνάνε τα κεκτημένα στο όνομα της ασφάλειας. Οι  ξεριζωμένοι που καταφεύγουν στην Ευρώπη ζητούν το ύστατο καταφύγιο στη χώρα αυτών που τους ξερίζωσαν.  Μόνο μέσω της αλληλεγγύης συνειδητοποιείται αυτό το βάρος κι έχουμε παραδείγματα τέτοια στη χώρα μας. Και από πολίτες και από ομάδες και θεσμικά. Αν δεν υπήρχε η αριστερά στην κυβέρνηση, σήμερα όλοι αυτοί θα βρισκόντουσαν στο βυθό του Αιγαίου.