«Ο δίσκος ανοίγει με μιά πρωϊνή γκάϊντα, ένα κάλεσμα για την μεγάλη μέρα. Είναι η 21.08.1916 κι έτσι βάφτισα την έναρξη. Είναι η μέρα της σύγκρουσης. Όλα τα στοιχεία της φύσης είναι στο μεγάλο ξύπνημα…»

Ads

«Από τεσσαράκοντα και πλέον έτη και μετά τας δοκιμαστικάς εργασίας προς ανεύρεσιν μεταλλείου, ο τυχοδιώκτης Γερμανός ορυκτολόγος Αιμίλιος Γρώμμαν εγκατεστάθη εις Σέριφον, και εις μικράν τινα κατοικίαν Σεριφίου αγρότου, όπου τη βοηθεία ολίγων εργατών ήρχισε την εξόρυξιν του πρώτου μεταλλεύματος, με τα αθλιώτερα εργαλεία μη δυνάμενος να χρησιμοποιήση τελειότερα μέσα, ών πτωχότατος και ρακένδυτος, ουδείς δε κεφαλαιούχος ανελάμβανε να χορηγήση εις αυτόν χρήματα, προς αγορά εργαλείων και λοιπών χρειωδών, προς ευκολοτέρα εξόρυξιν τιου μεταλλεύματος…

image

… Αντάξιος του πατρός είνε ο υιός Γρώμμαν. Αναλαβών ούτος, μετά τον θάνατον του πατρός του, την διεύθυνσιν των εργασιών υπερέβη τον πατέρα του εις ατιμίας, εις καταπιέσεις των εργατών, έχων βοηθούς τους διάφορους σατραπίσκους κομματάρχας της φαυλοκρατίας (της τότε), και υποβοηθούντων των κατά καιρούς περιοδευόντων επιθεωρητών κ.λ. παρασίτων των εκάστοτε Κυβερνώντων, εγένετο κύριος της νήσου, φεουδάρχης του Μεσαίωνος. 
Εάν κανείς από τους τους δυστυχείς είλωτας των μεταλλείων τούτων παρεπονείτο δια τας αδικίας του σκληρού τούτου τυράννου, επαύετο, εξυλοκοπείτο αγρίως και απελαύνετο εκ της νήσου ως επικίνδυνος εις την δημοσίαν ασφάλειαν…
»

Ads

image

Έντεκα τραγούδια και ένα οργανικό (στίχοι, μουσική, τραγούδι, φωνητικά, κιθάρα Χρήστος Θηβαίος), σε ένα ιδιαίτερο βιβλίο – cd, με την επίσης, ιδιαίτερη εικονογράφηση του Γιάννη Γίγα.

Μία έκδοση που κυκλοφορεί σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων και που εκτός των στίχων, περιέχει  αποσπάσματα από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Σπέρα, οργανωτή της εξέγερσης της Σερίφου.

Αυτό είναι το «Σιδερένιο νησί», η νέα δισκογραφική δουλειά του Χρήστου. 

Μία ιστορία μέσα στην ιστορία, μία άλλη ματιά μέσα στην ιστορία. 

-Πώς έμαθες την ιστορία του τυχοδιώκτη Γρόμαν και της αιματηρής απεργίας των μεταλλωρύχων της Σερίφου το 1916; Εάν τη γνώριζες από παλιά, ποιό γεγονός πυροδότησε την έμπνευση για το «Σιδερένιο Νησί»; 

Χ.Θ.: Η δεκαετής παρουσία μου στην Σέριφο και η αντίθεση του φωτός του Αιγαίου στο νησί με το εργασιακό σκοτάδι των στοών στο Μέγα Λειβάδι. Ένα ανεξήγητο ενδιαφέρον με έσπρωξε και αναζήτησα να μάθω την ιστορία των μαύρων οπών. 

Από την αρχαιότητα έφθασα μπροστά στο βιβλίο του Κωνσταντίνου Σπέρα «Η απεργία της Σερίφου» και το βιβλίο του Γεωργίου Μήλλα «Το ξύπνημα του Κύκλωπα» και μετά οδηγήθηκα σε εκτενέστερη βιβλιογραφία για την απεργία καθώς και συγγράμματα και εκδόσεις, εφημερίδες, περιοδικά της περιόδου (1913-1919).

Εργατικά και συνδικαλιστικά κείμενα για ατυχήματα και συνθήκες εργασίας, νομολογία και συγγενή κινήματα, καθώς και την λογοτεχνική φιλμολογία της περιόδου, σα να περνούσα  από τον Andrei Tarkovsky στον Uberto Eco και από την προσωπική μου εμπειρία από τις στοές των μεταλλείων, στο Μεταξουργείο και στα Εξάρχεια.

Έκανα πολλές φορές νοητά τη διαδρομή του Σπέρα μέχρι να γράψω το τραγούδι του.

-Η σχέση σου με τη Σέριφο και τους ανθρώπους της;

Χ.Θ.: Εγκάρδια, διαδραστική, αποκαλυπτική και λυτρωτική. 

-«Ανοίγεις» (το πρώτο άκουσμα) με ήχο παραδοσιακό. Ποιό είναι το μουσικό ιδίωμα της Σερίφου; Πόσο μοιάζει ή, διαφέρει από των άλλων Κυκλάδων; 

Χ.Θ.: Ο δίσκος ανοίγει με μιά πρωϊνή γκάϊντα, ένα κάλεσμα για την μεγάλη μέρα. Είναι η 21.08.1916 κι έτσι βάφτισα την έναρξη. Είναι η μέρα της σύγκρουσης. Όλα τα στοιχεία της φύσης είναι στο μεγάλο ξύπνημα.

Στην παράδοση χωριό από χωριό έχει και άλλο ιδίωμα. Στις δυτικές Κυκλάδες η στέρφα Σέριφος κρατά τις ιδιομορφίες της στη μουσική και στο χορό. Έχει άλλο παλμό. Το σουραύλι έχει την πρωτιά του στο νησί. Έχει υποσκελίσει την τσαμπούνα.

Η Σέριφος χορεύει μπάλ(λ)ο, όπως όλα τα τα κύματα της θάλασσας, όπως όλα τα νησιά του Αιγαίου. Μπάλος από το ballare που θα πει χορεύω στα λατινικά και σε ελληνική απόδοση ανακυκλούμαι όπως η σφαίρα. Χορεύουν και το Μαλακό. 

image

-Πώς γράφεις συνήθως; Προηγείται η μουσική ή, οι στίχοι;

Χ.Θ.: Και τα δύο είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους. Γράφω κείμενα. Τα κείμενα γίνονται στίχοι και από την άλλη ανεξάρτητες αρμονίες, μελωδίες και σχεδιάσματα προσαρμόζονται στο τραγούδισμα και στην εκφορά του λόγου. 

-Η αγιογραφικού ύφους εικονογράφηση του Γιάννη Γίγα, προσδίδει έναν a priori πολύ ιδιαίτερο χαρακτήρα, στο «Σιδερένιο Νησί». Ποιος είναι ο στόχος, η σκέψη πίσω από αυτήν την επιλογή;

Χ.Θ.: Όχι apriori, θα λέγαμε καλύτερα ‘sinequanon’, δηλαδή ‘εκ των ων ουκ άνευ’ και παράλληλα με την ακρόαση του έργου ‘ad hoc’ -επί τούτου. 

Όταν είδαμε με τον Άγγελο Σφακιανάκη, τον παραγωγό του δίσκου, το έργο του Γίγα είπαμε ότι αυτή είναι η κραυγή του Σπέρα όταν φωνάζει «Στο όνομα του Θεού αδέρφια σταματήστε!». Μετά την γνωριμία με τον Γιάννη όλα κύλησαν σα νάταν έτοιμα από καιρό.

-Γιατί όχι «απλά» ένα cd, αλλά ένα βιβλίο-cd, το οποίο μάλιστα, κυκλοφορεί σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων; 

Χ.Θ.: Κατ’ αρχάς θα ακολουθήσει το βινύλιο το οποίο έχει χρονοβόρα διαδικασία παραγωγής. Η έκδοση του βιβλίου είναι το καταστάλαγμα της δημιουργικής διαδικασίας και μιας συνολικότερης προσέγγισης του «Σιδερένιου Νησιού».

-Τί σημαίνει για σένα «Ήρωας»; Ποιοι ήταν (όταν ήσουν παιδί), ποιοι είναι (τώρα που είσαι πατέρας) οι ήρωες σου; 

Χ.Θ.: Ήρωες είναι τα όνειρά μας. 

-Αλήθεια, εκατό χρόνια μετά τον αιματηρό αυτόν αγώνα, τι μένει, πέραν της επετείου;

Χ.Θ.: Όπως τότε, η πρώτη 15νθήμερη κομμούνα στη Σέριφο, έτσι και τώρα οι μικρές αυτόνομες και αλληλέγγυες κοινωνίες όλων των ηλικιών.

* Η έκδοση «Σιδερένιο νησί» περιέχει αποσπάσματα από το πρωτότυπο βιβλίο του Κωνσταντίνου Σπέρα «Η απεργία της Σερίφου» ήτοι Αφήγησις των αιματηρών σκηνών της 21ης Αυγούστου 1916 εις τα μεταλλωρυχεία του Μεγάλου Λειβαδιού της Σερίφου.