Χωρίς δηλώσεις και χωρίς να περιμένει τη συνέντευξη Τύπου αποχώρησε το βράδυ της Δευτέρας από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Νωρίτερα, συναντήθηκε με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, αλλά και τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.

Ο Ερντογάν ζήτησε «απτή υποστήριξη από όλους τους συμμάχους μας», σημειώνοντας ότι «το ΝΑΤΟ βρίσκεται σε μια κρίσιμη περίοδο στην οποία πρέπει να δείξει σαφώς την αλληλεγγύη του στην συμμαχία». Η Άγκυρα θέλει το ΝΑΤΟ να εφαρμόσει πλήρως τις αποφάσεις που έλαβε μεταξύ του 2012 και του 2015 για να υποστηρίξει την τουρκική αεράμυνα, πρόσθεσε. «Η κατάσταση στη Συρία απειλεί την Ευρώπη. Καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει την πολυτέλεια να παραμείνει αδιάφορη για τους πολέμους και το ανθρωπιστικό δράμα στη Συρία», συμπλήρωσε.

«Οι σύμμαχοί μας πρέπει να επιδείξουν αλληλεγγύη προς τη χώρα μας χωρίς διακρίσεις και χωρίς να θέτουν πολιτικούς όρους», δήλωσε ο Ερντογάν. «Είναι πολύ σημαντικό η υποστήριξη που ζητάμε να χορηγηθεί χωρίς άλλη καθυστέρηση», ανέφερε. Επέκρινε επίσης την Ελλάδα που κατηγόρησε την Τουρκία ως υπεύθυνη για την πρόσφατη μεταναστευτική κρίση. «Είναι παράλογο και απερίσκεπτο για έναν σύμμαχο και μια γειτονική χώρα να κατηγορεί την Τουρκία», δήλωσε.

Από την πλευρά του ο Στόλτενμπεργκ χαρακτήρισε την Τουρκία έναν «σημαντικό» σύμμαχο που έχει «συμβάλει στην κοινή μας ασφάλεια με πολλούς τρόπους». «Η εκεχειρία στην Ιντλίμπ τηρείται και έχουμε δει μείωση της βίας. Η προστασία των αμάχων και η πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια είναι καθοριστικής σημασίας. Η Τουρκία είναι η χώρα που έχει πληγεί περισσότερο από αυτή τη βία και αναταραχή. Κανένας άλλος σύμμαχος δεν έχει επηρεαστεί τόσο πολύ. Το ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να τη βοηθά την Τουρκία με μια σειρά μέτρων», είπε και πρόσθεσε: 

«Αυτά περιλαμβάνουν αμυντικά αεροπορικά συστήματα που θα βοηθήσουν την Τουρκία να προστατευτεί από επιθέσεις από τη Συρία. Υποστηρίζουμε, επίσης, την Τουρκία με αεροπορική και ναυτική παρουσία, συμπεριλαμβανομένων ναυτικών βάσεων και εγκαταστάσεων ραντάρ. Το ΝΑΤΟ έχει δώσει μέχρι σήμερα στρατιωτική βοήθεια στην Τουρκία ύψους άνω των 5 δισ. δολαρίων. Όλα αυτά αποδεικνύουν τη δέσμευση του ΝΑΤΟ για την ασφάλεια της Τουρκίας. Οι βομβιστικές επιθέσεις από το καθεστώς Άσαντ χωρίς καμία διάκριση και που προκάλεσε η Ρωσία έγιναν αιτία για την ανθρωπιστική κρίση. Οι επιθέσεις αυτές προκάλεσαν μετακινήσεις (πληθυσμών) προς την Τουρκία».

Ο κ. Στόλτενμπεργκ υπενθύμισε ότι η Τουρκία φιλοξενεί τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες και είπε πως η Συμμαχία στηρίζει Τουρκία.«Γνωρίζουμε η Τουρκία φέρει ένα βαρύ φορτίο στην Τουρκία. Η Τουρκία πρέπει να διαδραματίσει το ρόλο της για την εξεύρεση μακροπρόθεσμης λύσης σε αυτή την κρίση. Παρακολουθώ με μεγάλη ανησυχία όσα συμβαίνουν στα ελληνοτουρκικά σύνορα τις τελευταίες ημέρες. Η κρίση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών είναι κοινή πρόκληση, η οποία απαιτεί από κοινού λύση. Καλωσορίζουμε τον διάλογο Τουρκίας – Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχω πίστη ότι θα βρεθεί μία διέξοδος».

«Το ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να διαδραματίζει το ρόλο που του αναλογεί. Στην παρούσα φάση έχουμε αναπτύξει δυνάμεις στο Αιγαίο για να βοηθήσουμε στην αντιμετώπιση της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης. Οι σύμμαχοι θα συνεχίσουν στηρίζουν την Τουρκία και ερευνούμε τι επιπλέον μπορούμε να κάνουμε», δήλωσε ο γ.γ. του ΝΑΤΟ. 

Τι συμφωνήθηκε στις Βρυξέλλες

Οι Πρόεδροι της Κομισιόν, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Τουρκίας συμφώνησαν στις Βρυξέλλες, στη δημιουργία μιας ομάδας τεχνικού πολιτικού διαλόγου υπό τον Ύπατο Εκπρόσωπο Μπορρέλ και τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Τσαβούσογλου.

Η ομάδα αυτή πρόκειται να εξηγήσει τις διαφορετικές ερμηνείες επί της εφαρμογής της δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας για το μεταναστευτικό του 2016 και να εντοπίσει σημεία που δεν έχουν εφαρμοστεί, αποκλίσεις και παραλείψεις σε όλες τις σχετικές πρόνοιες.

Σε αυτή την ανακοίνωση προχώρησε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, μετά τη συνάντηση των τριών, στην έδρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ο Σαρλ Μισέλ χαρακτήρισε τη συνάντηση εποικοδομητική και πρώτο βήμα στενών επαφών, που θα συνεχιστούν τις επόμενες εβδομάδες και στο επίπεδο του Προέδρου Ερντογάν με στόχο την επίλυση των προβλημάτων που ανακύπτουν από το μεταναστευτικό και την διασφάλιση της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.

Αναλυτικά, μετά το πέρας της συνάντησης ο Σαρλ Μισέλ δήλωσε πως «ήταν σημαντικό να ανταλλάξουμε απόψεις» για τις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ και την εφαρμογή της δήλωσης του 2016. Σημείωσε ότι «μοιραστήκαμε τις διαφορετικές απόψεις μας σε σχέση με την εφαρμογή του της δήλωσης και ξεκαθαρίσαμε μια σειρά θέσεις (διαφορετικές ερμηνείες) για τη συμφωνία».

Όπως εξήγησε η πλευρά της ΕΕ επικαιροποίησε τα ποσά που έχουν εκταμιευθεί και δεσμευθεί σε προγράμματα για τους πρόσφυγες και τόνισε ότι συζητήθηκε και η ασφάλεια της περιοχής, ειδικά στη Συρία, με την πλευρά της ΕΕ να μεταφέρει τις ανησυχίες της για την ανθρωπιστική διάσταση της κρίσης στο Ιντλίμπ και τα σύνορα με τη Συρία. Ο Σάρλ Μισέλ τόνισε ότι έγινε συζήτηση και για άλλα θέματα της σχέσης ΕΕ – Τουρκίας και αποφασίστηκε η εντολή στην ομάδα εργασίας υπό τον Μπορρέλ, ώστε οι δύο πλευρές να εργαστούν για να αποκτήσουν την ίδια ανάγνωση.

Σημείωσε δε ότι θα ενημερώσει τα κράτη μέλη για τα σημερινά αποτελέσματα, όπως τα είχε συμβουλευτεί και πριν τη συνάντηση. Τόνισε ότι η ΕΕ θα διατηρήσει τον πολιτικό διάλογο με τον Ερνγογάν, και πως το σημερινό είναι το πρώτο σημαντικό βήμα σε καλή κατεύθυνση και “θα προχωρήσουμε και άλλο στο μέλλον”.

Από την πλευρά της η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, ξεκαθάρισε ότι είναι σημαντικό πως οι γραμμές επικοινωνίας είναι ανοιχτές και ενεργές και αυτό είναι προϋπόθεση για την βελτίωση της κατάστασης των μεταναστών στον Έβρο

Ανέφερε ότι η Ελλάδα χρειάζεται στήριξη, αλλά και η Τουρκία όμως χρειάζεται στήριξη για το μεταναστευτικό. Τόνισε ότι ο σημερινός διάλογος ήταν εποικοδομητικός και οδήγησε σε χαρτογράφηση, διευκρινίζοντας ότι η δήλωση του 2016 παραμένει επίκαιρη και τώρα οι δύο πλευρές θα δουν τι λείπει και πως θα την εφαρμόσουν.

Διευκρίνισε μάλιστα ότι η ΕΕ εξέφρασε τη βούληση να προχωρήσει με την εφαρμογή της δήλωσης μόνο αν αυτό είναι αμοιβαίο από την πλευρά της Τουρκίας. Η εξέταση των στοιχείων της συμφωνίας θα γίνει για το σύνολο των προβλέψεων του 2016. Τέλος ερωτηθείσα σχετικά με την επιχειρησιακή κατάσταση στα σύνορα με την Ελλάδα, επανέλαβε πως κάθε υπερβολική βία είναι απαράδεκτη, κάθε πράξη των αρχών πρέπει να είναι αναλογική, τα σύνορα πρέπει να προστατεύονται και το δικαίωμα αίτησης για άσυλο να είναι σεβαστό,  εξηγώντας πως αυτά πάνε χέρι χέρι.