Από την αρχή της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία, λίγα στοιχεία συζητήθηκαν τόσο πολύ, όσο ο πραγματικός αριθμός των Ρώσων στρατιωτών που έχουν σκοτωθεί. Όντας και ένα ζήτημα επικοινωνίας, αυτές οι απώλειες χρησιμεύουν στην απεικόνιση της δύναμης ή αντίστοιχα της ευθραυστότητας του στρατού του Βλαντιμίρ Πούτιν, απέναντι στην ουκρανική αντίσταση.

Την Τετάρτη 18 Μαΐου, το ουκρανικό Γενικό Επιτελείο ανέφερε ότι από τις 24 Φεβρουαρίου 28.300 Ρώσοι στρατιώτες είχαν σκοτωθεί. Ένας σημαντικός αριθμός, ο οποίος, σύμφωνα με τους Ουκρανούς, έχει αυξηθεί περαιτέρω. «Γνωρίζουμε ότι η ρωσική διοίκηση προετοιμάζεται για νέες μεγάλες απώλειες», διαβεβαίωσε ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι πριν από δύο εβδομάδες.

Από την πλευρά του, το Κρεμλίνο δεν έχει απαντήσει άμεσα σε αυτούς τους ισχυρισμούς. Ο τελευταίος (και σχεδόν ο μόνος) απολογισμός των νεκρών της «ειδικής επιχείρησης» αποκαλύφθηκε από τη Μόσχα στις 25 Μαρτίου: 1.351 Ρώσοι στρατιώτες είχαν σκοτωθεί. Για «σημαντικές απώλειες» έκανε λόγο τότε ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, τονίζοντας ότι πρόκειται για «τραγωδία». Έκτοτε, και παρά τις σαφείς ενδείξεις ανθρώπινων απωλειών, η Μόσχα σιωπά, όπως σημειώνει η Liberation.

Νεαροί στρατιώτες που ήρθαν από το Νταγκεστάν ή την Μπουριατία

Πιο συγκρατημένος από τους Ουκρανούς, αλλά πολύ πιο απαισιόδοξος από τους Ρώσους, ο Βρετανός Υπουργός Άμυνας εκτίμησε στις 25 Απριλίου ότι «περίπου 15.000 Ρώσοι στρατιώτες έχουν σκοτωθεί κατά τη διάρκεια της επίθεσής τους». Πρόκειται δηλαδή για περισσότερες απώλειες από αυτές που υπέστη ο σοβιετικός στρατός στο δεκαετή πόλεμο στο Αφγανιστάν (1979-1989), μία σύγκρουση που είχε μόνιμα σημαδέψει στην κοινωνία. Την Κυριακή, το Υπουργείο διευκρίνισε: η Ρωσία έχασε «το ένα τρίτο της χερσαίας δύναμής της […] που είχε εμπλακεί το Φεβρουάριο», ήτοι 50.000 στρατιώτες, που τραυματίστηκαν ή σκοτώθηκαν.

Το γεγονός ότι η Μόσχα παραμένει σιωπηλή ως προς τον απολογισμό της επίθεσής της ωθεί τους ανεξάρτητους παρατηρητές να ερευνήσουν τι πραγματικά συμβαίνει. Έτσι, το ρωσικό διαδικτυακό μέσο «Mediazona» ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει και να τεκμηριώσει το θάνατο στην Ουκρανία πάνω από 2.000 Ρώσων.

Για να διεξαγάγει την έρευνά του, ο ιστότοπος βασίστηκε στις δημοσιεύσεις στον τοπικό Τύπο θανάτων και στα μηνύματα συγγενών που πενθούν. Σύμφωνα με το Mediazona, οι περισσότεροι στρατιώτες που σκοτώθηκαν ήταν νεαροί άνδρες, ηλικίας κάτω των 26 ετών, από το Νταγκεστάν, στον Καύκασο, ή ακόμη από τη Μπουαριτία, στη Ρωσική Άπω Ανατολή.
«Σε αυτές τις περιοχές με εντυπωσιακά ποσοστά ανεργίας, η κατάταξη στο στρατό εξακολουθεί να αποτελεί έναν τρόπο διασφάλισης του μέλλοντος του ίδιου και της οικογενείας του», υπενθύμισε πριν από λίγες ημέρες στην εφημερίδα «Le Monde» η ειδικός στις μετασοβιετικές κοινωνίες, Άννα Κόλιν Λεμπέντεφ.

Περιγράφει τους στρατιώτες «ως τους ήρωες που έπεσαν για την ένδοξη πατρίδα» – ικανοποιητικό αποτέλεσμα της προπαγάνδας του Πούτιν. Ομοίως, οι «ενώσεις» των μητέρων των στρατιωτών δεν είναι τόσο δραστήριες, ήδη από την αρχή του πολέμου, ενώ κατά τη διάρκεια των πολέμων στην Τσετσενία, τη δεκαετία του ’90, είχαν άμεσα κινητοποιηθεί.

«Αυτό δεν είναι νεκροτομείο, είναι χωματερή»

Το ποσοστό των νεαρών στρατιωτών, ενίοτε στρατολογημένων, συχνά άπειρων αλλά και διαθέτοντας κακοσχεδιασμένο εξοπλισμό, σύμφωνα με τη Liberation, είναι παράγοντες που μπορούν να εξηγήσουν εν μέρει την έκταση των ρωσικών απωλειών. Μπορεί, επίσης, να δικαιολογήσουν την απώλεια πολλών υψηλόβαθμων στρατιωτικών: διαθέτοντας έναν απρόθυμο στρατό, οι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί αναγκάστηκαν να τοποθετηθούν στις πρώτες γραμμές κατά τη διάρκεια των μαχών, για να τονώσουν τα στρατεύματά τους.

Σύμφωνα με το Κίεβο, 12 Ρώσοι στρατηγοί και περισσότεροι από 300 αξιωματικοί έχουν σκοτωθεί. Αυτές οι απώλειες φέρνουν σε δυσχερή θέση το ρωσικό καθεστώς, ειδικά επειδή οι Ουκρανοί αυξάνουν τις ανακοινώσεις τους. Τον Απρίλιο, το Κίεβο ανακοίνωσε ότι 7.000 σοροί Ρώσων στρατιωτών φυλάσσονταν στα ουκρανικά νεκροτομεία.

Τις τελευταίες ημέρες, κυκλοφόρησαν αρκετές εικόνες με σωρούς σε σάκους που μεταφέρθηκαν από ένστολους άνδρες και αποθηκεύτηκαν σε ψυγεία. Σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές, πρόκειται για «εκατοντάδες» σορούς που μπορούν να επαναπατριστούν στη Ρωσία.

Το Κίεβο περιμένει απλά την έγκριση της Μόσχας. Μία ηχογράφηση, που δόθηκε στη δημοσιότητα από τις ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες, καταδεικνύει, επίσης, την επιθυμία του Κρεμλίνου να αποκρύψει τα πραγματικά στοιχεία για τις στρατιωτικές απώλειές του, όπως σημειώνει το γαλλικό μέσο. Ειδικότερα, ένας άνδρας, που παρουσιάσθηκε ως στρατιώτης, είπε: «Αυτό δεν είναι νεκροτομείο, είναι χωματερή. Κανείς δεν επιτρέπεται να εισέλθει εκεί. Φέρνουν χιλιάδες ανθρώπους εκεί». Το νεκροτομείο που αναφέρει βρίσκεται κοντά στο Ντονέτσκ. «Υπάρχουν τόσα πολλά πτώματα που ο σωρός φτάνει τα δύο μέτρα σε ύψος», διαβεβαιώνουν οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες.