Νέα ένταση μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας, αλλά και εν γενεί σιιτών και σουνιτών, ξέσπασε με αφορμή την εκτέλεση στη Σαουδική Αραβία ενός ιερωμένου, του Νιμρ αλ-Νιμρ, εξέχουσα μορφή των σιιτών στη χώρα. Ο Νιμρ αλ-Νιμρ εκτελέστηκε μαζί με ακόμη 46 άτομα με την κατηγορία της τρομοκρατίας. Ο ίδιος καταδικάστηκε ως ένας εκ των ηγετών των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων που σημειώθηκαν την περίοδο 2011-2013, ενώ πολλοί από τους καταδικασθέντες συνδέονταν, σύμφωνα με τις αρχές, με τη σουνίτικη Αλ Κάιντα, που συχνά στοχοποιεί και πολλούς σιίτες, τους οποίους θεωρεί αιρετικούς.

Στη Σαουδική Αραβία, που κυριαρχούν οι σουνίτες, έχουν συλληφθεί χιλιάδες ως ύποπτοι για τρομοκρατία ύστερα από τις επιθέσεις της Αλ Κάιντα την περίοδο 2003-2006 που οδήγησαν στον θάνατο εκατοντάδες ανθρώπους. Ωστόσο η Σαουδική Αραβία έχει κατηγορηθεί επανειλημμένα για εγχώρια κεφάλαια που υποστηρίζουν τις τζιχαντιστικές οργανώσεις, μεταξύ αυτών και το Ισλαμικό Κράτος. Μάλιστα σε απόρρητο αμερικανικό έγγραφο, με την υπογραφή της πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλαρι Κλίντον, η Σαουδική Αραβία παρουσιάζεται ως βασικός χρηματοδότης των τζιχαντιστών. Η Σαουδική Αραβία έχει επίσης συλλάβει εκατοντάδες μέλη της σιιτικής μειονότητας έπειτα από τις διαδηλώσεις της περιόδου 2011-2013. Πολλοί σιίτες έχουν καταδικαστεί σε θάνατο. 

Η κρατική τηλεόραση της Σαουδικής Αραβίας μετέδωσε την είδηση προβάλλοντας πλάνα από τις επιθέσεις της Αλ Κάιντα, ενώ ο μεγάλος μουφτής (ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης) της Σαουδικής Αραβίας, Σεΐχης Αμπντουλαζίζ Αλ αλ-Σέιχ, εμφανίζεται να λέει ότι οι εκτελέσεις είναι δίκαιες. Πρόκειται για τις πρώτες εκτελέσεις στη Σαουδική Αραβία το 2016, ενώ η Διεθνής Αμνηστία, πριν από μερικές ημέρες, είχε ανακοινώσει πως η Σαουδική Αραβία εκτέλεσε τουλάχιστον 157 ανθρώπους το 2015. Πρόκειται για περισσότερες εκτελέσεις τα τελευταία 20 χρόνια. Ενδεικτικά το 2014 οι εκτελέσεις ήταν 90.

Οι υποστηρικτές του Νιμρ αλ-Νιμρ υποστηρίζουν ότι εκείνος ήταν ένας ειρηνιστής που απηύθυνε έκκληση για την αναγνώριση περισσότερων δικαιωμάτων στη σιιτική μειονότητα της χώρας. Σιίτες διαδήλωσαν το Σάββατο στην Ανατολική Επαρχία της Σαουδικής Αραβίας, στη γενέτειρα του Νιμρ, στην περιοχή Κατίφ φωνάζοντας το σύνθημα «κάτω η οικογένεια Αλ Σαούντ». Συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν και στο γειτονικό Μπαχρέιν, το επίσης σουνιτικό βασίλειο και σύμμαχο του Ριάντ. Οι σιιτικές οργανώσεις σε ολόκληρη την περιοχή κατηγορούν τη Σαουδική Αραβία ότι χρησιμοποίησε την τρομοκρατία ως πρόσχημα για να εκτελέσει τον Νιμρ. Το Ριάντ απαντά ότι ο 56χρονος ιερωμένος καλούσε τους υποστηρικτές του να επιτεθούν στην αστυνομία και ευθύνεται για μια σειρά επιθέσεων με πυροβολισμούς και βόμβες μολότοφ που είχαν ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν πολλοί αστυνομικοί. 

Ιράν: Θα πληρώσει υψηλό τίμημα η Σαουδική Αραβία

Το σιιτικό Ιράν, κυριότερος αντίπαλος της Σαουδικής Αραβίας στην περιοχή, είχε προειδοποιήσει πως η εκτέλεση του Νιμρ «θα κοστίσει ακριβά στη Σαουδική Αραβία». Μετά την εκτέλεση του Νιμρ, ο εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών Χοσέιν Τζάμπερ Ανσάρι δήλωσε πως η Σαουδική Αραβία θα καταβάλει «υψηλό τίμημα». «Η σαουδαραβική κυβέρνηση υποστηρίζει από τη μια πλευρά τα τρομοκρατικά και εξτρεμιστικά κινήματα και την ίδια στιγμή χρησιμοποιεί τη γλώσσα της καταπίεσης και την ποινή του θάνατου εναντίον των εσωτερικών αντιπάλων της (…) θα πληρώσει ένα υψηλό τίμημα για αυτές τις πολιτικές», ανέφερε χαρακτηριστικά. 

Ο αγιατολάχ Άχμαντ Χαταμί, θρησκευτικός ηγέτης στο Ιράν, προειδοποίησε ότι οι συνέπειες σε βάρος των σουνιτών κυβερνώντων στη Σαουδική Αραβία θα έχουν ως αποτέλεσμα «να διαγραφθούν από τις σελίδες της ιστορίας». Τα μέσα ενημέρωσης της χώρας μεταδίδουν τις δηλώσεις ιερωμένων να εξάρουν την προσωπικότητα του Νιμρ και να προβλέπουν την πτώση της βασιλικής οικογένειας που κυβερνά τη Σαουδική Αραβία. Σιίτες ηγέτες στο Ιράκ, το Κουβέιτ, τον Λίβανο και την Υεμένη επίσης προειδοποίησαν για αντίποινα. Φόρο τιμής απέτισε με μήνυμά του στο Twitter ο ανώτατος πνευματικός ηγέτης του Ιράν Αλί Χαμενεΐ στον Νιμρ αλ-Νιμρ. «Η έγερση δεν μπορεί να κατασταλεί», έγραψε ο Αλί Χαμενεΐ σε μήνυμα που συνοδεύεται από τη φωτογραφία του σιίτη θρησκευτικού ηγέτη. Στην ιστοσελίδα του Αλί Χαμενεΐ έχει αναρτηθεί επίσης εικόνα – κολάζ που ταυτίζει τη Σαουδική Αραβία με την οργάνωση Ισλαμικό Κράτος.

«Ας είναι ειρηνικές οι αντιδράσεις»

Ο αδελφός του εξέχοντα σαουδάραβα σιίτη ιερωμένου Νιμρ αλ-Νιμρ δήλωσε συγκλονισμένος εκφράζοντας την ελπίδα πως οποιαδήποτε αντίδραση υπάρξει θα είναι ειρηνική. «Ο σεΐχης Νιμρ απολάμβανε υψηλής εκτίμησης στην κοινότητά του και γενικά στη μουσουλμανική κοινωνία και χωρίς αμφιβολία θα υπάρξει αντίδραση», δήλωσε τηλεφωνικώς στο Reuters ο Μοχάμεντ αλ-Νιμρ. «Ελπίζουμε πως οι οποιεσδήποτε αντιδράσεις θα περιοριστούν σε ένα ειρηνικό πλαίσιο. Κανείς δεν θα πρέπει να αντιδράσει εκτός αυτού του ειρηνικού πλαισίου. Αρκετή αιματοχυσία».

Οργή και στη Βαγδάτη

Αντιδράσεις υπήρξαν και από το Ιράκ, όπου επίσης την κυβέρνηση ελέγχουν σιίτες. Ο Μοχάμεντ αλ-Σαϊχούντ, βουλευτής του κυβερνώντος σιιτικού συνασπισμού, δήλωσε πως η εκτέλεση από τη Σαουδική Αραβία του Νιμρ αλ-Νιμρ έχει σκοπό να πυροδοτήσει τη σύγκρουση σουνιτών-σιιτών και να «βάλει φωτιά στην περιοχη». «Αυτό το μέτρο που έλαβε η βασιλική οικογένεια (της Σαουδικής Αραβίας) αποσκοπεί στην ανάφλεξη της περιοχής προκαλώντας σεκταριστικές συγκρούσεις μεταξύ σουνιτών και σιιτών», δήλωσε χαρακτηριστικά. 

Στη Βαγδάτη, ο σιίτης πρωθυπουργός του Ιράκ Χαϊντέρ αλ-Αμπάντι καταδίκασε την εκτέλεση του αλ-Νιμρ λέγοντας ότι θα έχει επιπτώσεις στην ασφάλεια της περιοχής. Με δήλωσή του που αναρτήθηκε στον επίσημο λογαριασμό του στο Facebook ο ιρακινός πρωθυπουργός λέει ότι το φίμωμα των φωνών και η εκτέλεση αντιπάλων «δεν θα οδηγήσει σε τίποτε άλλο παρά σε παραπάνω καταστροφή» και προσθέτει ότι η είδηση της εκτέλεσης του αλ-Νιμρ του προκάλεσε σοκ.

Ο σιίτης ιερωμένος από το Ιράκ Μοκτάντα αλ Σαντρ προέτρεψε τους σιίτες να κατακλύσουν τους δρόμους χωρών του Κόλπου και του Ιράκ για να διαδηλώσουν κατά της εκτέλεσης του σεϊχη Νιμρ αλ Νιμρ. «Προτρέπω… (να πραγματοποιηθούν) οργισμένες διαδηλώσεις μπροστά από τα κτίρια σαουδαραβικών υπηρεσιών και συμφερόντων και καλώ την κυβέρνηση να αποφύγει να ανοίξει την πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας», πρόσθεσε. Σημειώνεται ότι η πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στο Ιράκ επαναλειτούργησε αυτήν την εβδομάδα. Είχε κλείσει το 1990 μετά την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ. 

Βουλευτές  ζήτησαν από την κυβέρνηση να διαρρήξει εκ νέου τις σχέσεις της με τη Σαουδική Αραβία. Επιπλέον ο πρώην πρωθυπουργός του Ιράκ Νούρι αλ Μαλίκι είπε ότι η εκτέλεση του Νιμρ θα οδηγήσει «στην ανατροπή του καθεστώτος της Σαουδικής Αραβίας», ενώ άλλος ένας βουλευτής υποστήριξε ότι η εκτέλεση του σιίτη ιερωμένου θα βοηθήσει το Ισλαμικό Κράτος να εκπληρώσει τους στόχους του.

Ανώτατο Σιιτικό Συμβούλιο του Λιβάνου: «Μεγάλο λάθος»

Μεγάλος λάθος χαρακτήρισε το Ανώτατο Σιιτικό Συμβούλιο του Λιβάνου την εκτέλεση εξέχοντα σιίτη ιερωμένου στη Σαουδική Αραβία. «Η εκτέλεση του σεϊχη Νιμρ ήταν μια εκτέλεση της λογικής, της μετριοπάθειας και του διαλόγου», ανέφερε σε δήλωσή του ο αντιπρόεδρος του συμβουλίου, σεΐχης Αμπντέλ Αμίρ Καμπαλάν.

Στην Υεμένη, το κίνημα των Χούτι θρηνεί ως «ιερό πολεμιστή» τον σιίτη ιερωμένο που εκτελέστηκε στη Σαουδική Αραβία. «Η οικογένεια Αλ Σαούντ εκτέλεσε σήμερα τον ιερό πολεμιστή, τον μεγάλο ιερωμένο Νιμρ Μπακρ αλ-Νιμρ έπειτα από μια δίκη-παρωδία… που παραβιάζει κατάφορα τα ανθρώπινα δικαιώματα», ανέφερε μια νεκρολογία στον επίσημο ιστότοπο Αλ Μασίρα.