Διπλωματική ένταση προκλήθηκε από την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με την πρόεδρο της Ταϊβάν Τσάι Ινγκ-γουέν. Με την κίνηση αυτή ο διάδοχος του Μπαράκ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο ανέτρεψε τη διπλωματική γραμμή των ΗΠΑ από το 1979 που αναγνωρίζει την αδιαίρετη Κίνα και επικοινωνεί επίσημα αποκλειστικά με το Πεκίνο.

Μετά τις αντιδράσεις ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς έσπευσε να δηλώσει πως ήταν απλά ένα «ευγενικό τηλεφώνημα» και πως σε καμία περίπτωση δεν σηματοδοτεί αλλαγή πολιτικής. «Με πήρε τηλέφωνο για να με συγχαρεί», έγραψε ο Ντόναλντ Τραμπ στο Twitter θέλοντας να δικαιολογηθεί, αλλά ο εκπρόσωπος της Τσάι Ινγκ-γουέν δήλωσε πως η επικοινωνία είχε προσυμφωνηθεί εδώ και καιρό. Μάλιστα όπως σημείωσε συζήτησαν την προώθηση στενότερης συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών.

Πολλοί μίλησαν για «γκάφα», όμως μαζεύονται πολλές «γκάφες» (διαβάστε αναλυτικά στη συνέχεια) και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Για το λόγο αυτό οι ισχυρισμοί αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη.

Από την άλλη αν αληθεύουν τότε ίσως ο νέος πρόεδρος θα πρέπει να ακούσει τη συμβουλή του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι: «Θα ήταν ωφέλιμο να έχει μια επαφή μαζί μας πριν προχωρήσει σε τέτοιες κινήσεις. Εάν επιλέξει να ακολουθήσει τις συμβουλές ή όχι είναι άλλο θέμα. Πιστεύω ότι είναι καλό να ερωτώνται άνθρωποι που γνωρίζουν το αντικείμενο, που εργάζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα πάνω σε αυτό, να ζητείται η εμπειρία τους για την τρέχουσα κατάσταση».

Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και το αμερικανικό εμπορικό επιμελητήριο της Κίνας, το οποίο σημείωσε πως ο επόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ ακόμη διαμορφώνει την πολιτική που θα εφαρμόσει, ωστόσο χρειάζεται να ενημερωθεί για τις ιστορικές εστίες εντάσεων στην Ασία. «Αναμένουμε η νέα κυβέρνηση να τηρήσει το status quo. Οι αμερικανικές εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Ασία έχουν ανάγκη σιγουριά και σταθερότητα, και η νέα κυβέρνηση πρέπει να ενημερωθεί γρήγορα για τις ιστορικές εστίες έντασης και τις περίπλοκες δυναμικές της περιοχής», πρόσθεσε στην ανακοίνωσή του.

Η αρχή της «αδιαίρετης Κίνας» αποτελεί την πολιτική βάση των σινοαμερικανικών σχέσεων, αφότου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ αναγνώρισε διπλωματικά την Κίνα το 1979 και αποδέχθηκε ότι η Ταϊβάν αποτελεί μέρος της. Στην Ταϊβάν είχαν διαφύγει οι ηττημένοι εθνικιστές μετά το τέλος του πολέμου με τους Κομμουνιστές το 1949. Έκτοτε στην Ταϊβάν υπάρχει διάχυτη η τάση της ανεξαρτητοποίησης.

Η Ταϊβάν αποτελεί ένα από τα πιο ευαίσθητα πολιτικά ζητήματα της Κίνας. Το Πεκίνο εκτιμά πως η Τσάι, που εξελέγη τον περασμένο Ιανουάριο, επιχειρεί να επαναφέρει εντονότερα το θέμα της ανεξαρτητοποίησης του νησιού, ασκώντας πιέσεις και αναζητώντας διεθνείς συμμαχίες. Πάντως επίσημα η Τσάι έχει δηλώσει πως θέλει να διατηρήσει το status quo με την Κίνα και πως θέλει ειρηνικές σχέσεις.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας έσπευσε αμέσως να διαμαρτυρηθεί για την επίσημη επικοινωνία του Ντόναλντ Τραμπ με την Τσάι Ινγκ-γουέν. Το Πεκίνο προειδοποίησε το νέο πρόεδρο των ΗΠΑ να συνεχίσει την ίδια πολιτική με τους προκατόχους του και να χειριστεί προσεκτικά το ζήτημα της Ταϊβάν ώστε να μη διαταραχθούν οι σινοαμερικανικές σχέσεις.

«Ήταν μια μικροπρεπής ενέργεια» δήλωσε ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Ουάνγκ Γι και πρόσθεσε: «Απλώς η πλευρά της Ταϊβάν καταφεύγει σε μια μικροπρεπή πράξη και δεν μπορεί να αλλάξει τη δομή της “αδιαίρετης Κίνας” που έχει ήδη διαμορφωθεί από τη διεθνή κοινότητα».

Σχετικά με τον Ντόναλντ Τραμπ επισήμανε με νόημα: «Πιστεύω πως δεν θα αλλάξει την μακροχρόνια πολιτική της αδιαίρετης Κίνας που ακολουθεί η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Η αρχή της “αδιαίρετης Κίνας” αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της υγιούς ανάπτυξης των σινοαμερικανικών σχέσεων και ελπίζουμε ότι αυτή η πολιτική βάση δεν θα υποστεί παρεμβάσεις ούτε θα βλαφτεί με οποιονδήποτε τρόπο».

Οι «γκάφες» του Τραμπ

Η υπόθεση της Ταϊβάν δεν ήταν η πρώτη. Από την ημέρα της εκλογής του, ο Ντόναντ Τραμπ με τις κινήσεις του έχει ανατρέψει σε τουλάχιστον πέντε περιπτώσεις την παραδοσιακή διπλωματική στάση των ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τους New York Times, εκτός από την περίπτωση της Ταϊβάν, ο Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να κάλεσε για επίσκεψη στην Ουάσινγκτον τον πρόεδρο των Φιλιππίνων Ροντρίγκο Ντουτέρτε, ο οποίος έχει υβρίσει τις ΗΠΑ και προσωπικά των Μπαράκ Ομπάμα. Επίσης έχει συγχαρεί τον ηγέτη του Καζακστάν, Νουρσουλτάν Α. Ναζαρμπάγιεφ, που έχει κατηγορηθεί από τις ΗΠΑ για τον αυταρχισμό του. Αποδέχτηκε πρόσκληση του πρωθυπουργού του Πακιστάν για ταξίδι στην «καταπληκτική χώρα» του, όπως είπε, θέτοντας σε κίνδυνο τις σχέσεις με την Ινδία.

Επιπλέον ο Ντόναλντ Τραμπ καθυστέρησε να επικοινωνήσει με την Τερέζα Μέι και εν συνεχεία δεν απηύθυνε επίσημη πρόσκληση στη Βρετανίδα πρωθυπουργό για επίσκεψη στις ΗΠΑ. Παραδοσιακά ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει προτεραιότητα την επικοινωνία με τη Βρετανία μετά την εκλογή του. Ο Τραμπ συνομίλησε μαζί της έχοντας επικοινωνήσει πρώτα με εννέα άλλους ηγέτες κάτι που εκλήφθηκε ως απαξίωση της βρετανικής ηγεσίας. Αντίθετα εξέφρασε ανοιχτά την προτίμησή του στον Νάιτζελ Φάρατζ, τον επικεφαλής της εκστρατείας του Brexit. Συναντήθηκε μαζί του και δήλωσε πως θα έπρεπε να γίνει πρέσβης της Βρετανίας στις ΗΠΑ.