Ο Μπρους Λι γεννήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 1940 σε νοσοκομείο της Τσάιναταουν στο Σαν Φρανσίσκο και πέθανε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες στις 20 Ιουλίου 1973.

Ads

Γεννήθηκε τη χρονιά του δράκου και την ώρα του δράκου. Tρεις μήνες αργότερα μετακόμισε με την οικογένειά του στο Χονγκ Κονγκ. Ο πατέρας του ήταν διάσημος τραγουδιστής στην κινεζική όπερα και αποτέλεσε μια από τις βασικές επιρροές του Λι σε ό,τι έχει να κάνει με την ενασχόλησή του με τον κινηματογράφο.

Σε ηλικία έξι ετών έκανε το ντεμπούτο του στη μεγάλη οθόνη, σε μια κινεζικής παραγωγής ταινία. Ακολούθησαν πολλοί τέτοιοι ρόλοι σε μελοδραματικές συνήθως ταινίες.

Μυήθηκε στις πολεμικές τέχνες από τον θρυλικό Ιπ Μαν.
Διδάχθηκε την αρχαιότερη εξ αυτών, το κουνγκ-φου, που βασίζεται στη φιλοσοφία του ταοϊσμού και του ζεν.

Ads

Γι’ αυτό και θεώρησε απόλυτα φυσιολογική και σχεδόν απαραίτητη την απόφασή του να πάει στην Αμερική για να σπουδάσει φιλοσοφία. «Κάθε πράξη πρέπει να έχει το γιατί και το πώς που την αιτιολογεί. Μια ολοκληρωμένη και επαρκής θεωρία θα πρέπει πάντα να στηρίζει και να συνοδεύει τις κινεζικές πολεμικές τέχνες» έγραψε στις σημείωσες του.

image

Ο Λι στο Χόλιγουντ

Κατά τη διάρκεια των σπουδών του δεν έπαψε ποτέ να εξασκείται στο κουνγκ-φου ενώ έκανε και μαθήματα κινεζικών για να βγάζει χαρτζιλίκι. Στο πανεπιστήμιο γνώρισε και την Λίντα, με την οποία παντρεύτηκαν το 1964. Λίγο καιρό αργότερα τον κάλεσαν να λάβει μέρος σε μια επίδειξη κουνγκ-φου στην Καλιφόρνια και εκεί συνέβη κάτι που άλλαξε τη ζωή του.

Την επίδειξη έτυχε να παρακολουθεί ένας διάσημος κομμωτής του Χόλιγουντ και μεγάλος οπαδός των πολεμικών τεχνών. Εκείνος μεταφέρει ενθουσιασμένος τα νέα για κάποιον νεαρό εν ονόματι Μπρους Λι, με μοναδικό στιλ και εμφάνιση, σε έναν καλό πελάτη του που ήταν παραγωγός ταινιών. Το αποτέλεσμα είναι ένα πενταετές συμβόλαιο για την τηλεόραση, έτσι το ζεύγος Λι μετακομίζει στο Χόλιγουντ.

Ο Λι γίνεται γνωστός στο αμερικανικό κοινό με την τηλεοπτική σειρά του ABC «The Green Hornet». Είχε τον συμπρωταγωνιστικό ρόλο του Κάτο και πολεμούσε το έγκλημα και την αδικία στο πλευρό του Μπριτ Ράιτ.

Συνέχισε να εξασκείται και άρχισε έτσι να διαμορφώνει έναν δικό του συνδυασμό κινήσεων κουνγκ-φου και μποξ, τον οποίο ο ίδιος ονόμασε Jeet Kune Do. Του άρεσε η ευελιξία στις πολεμικές τέχνες και γι’ αυτό ποτέ δεν προτίμησε το στιλιζαρισμένο και άκαμπτο καράτε. Θωρούσε μάλιστα χαζό και ανούσιο το να σπάει κανείς τούβλα και τοίχους με το χέρι του: «Εχετε δει ποτέ κανένα τούβλο να ζητάει καβγά; Δεν έχουν νόημα αυτά τα πράγματα. Εξάλλου κανένας άνθρωπος δεν πρόκειται να σταθεί ποτέ έτσι ακίνητος να περιμένει πότε θα τον χτυπήσεις».

Οι διάσημοι «σκληροί» του κινηματογράφου είχαν βρει στο πρόσωπό του τον τέλειο δάσκαλο. Τους δίδασκε πώς να δίνουν ένα σωστό και αληθοφανές «ξύλο» για τις ανάγκες των ταινιών τους και χρέωνε 150 δολάρια την ώρα.

Ο Λι αποφάσισε να ιδρύσει μια εταιρεία παραγωγής. Το πεδίο δράσης έπρεπε επίσης να αλλάξει και εξάλλου είχε επιθυμήσει την πατρίδα του. Θα ξεκινούσε τις ταινίες του στο Χονγκ Κονγκ. Το «Μεγάλο Αφεντικό» έκανε εισπράξεις ενός εκατομμυρίου δολαρίων μέσα σε τρεις ημέρες στις αίθουσες του Χονγκ Κονγκ, καταρρίπτοντας το ρεκόρ.

Ο Λι δήλωνε ως επάγγελμα ηθοποιός. «Η ηθοποιία είναι το επάγγελμά μου, ενώ οι πολεμικές τέχνες και η εξάσκησή μου σ’ αυτές είναι κάτι προσωπικό» είχε πει. Ακούγεται λογικό, δεδομένου ότι η μεγάλη οθόνη του άνοιξε γενναιόδωρα τον δρόμο για την επιτυχία. Το «Μεγάλο Αφεντικό» ακολούθησαν με την ίδια εισπρακτική επιτυχία οι ταινίες του: The Fist of Fury (1972), The Way of Dragon (1972), Enter the Dragon (1973) και Chinese Connection (1973).

Ένα από τα χαρακτηριστικά του ήταν η One Inch Punch (γροθιά όπου το χέρι απέχει από τον αντίπαλο μόλις 2,54cm, αλλά ήταν σφοδρότατη). Επίσης ήταν απίστευτα γρήγορος, τόσο που για να γυριστούν οι σκηνές δράσης στις ταινίες του, επιστρατεύτηκαν τα 32 καρέ το δευτερόλεπτο, σε αντίθεση με τα 24 που ήταν το σύνηθες.

Διανοούμενος

Η λιγότερο γνωστή δράση του θρύλου των πολεμικών τεχνών αφορά το γράψιμο. Από τα 22 ως τα 32 του χρόνια ο Μπρους Λι κατέγραφε συστηματικά τις σκέψεις του και τις εμπειρίες του. Τα γραπτά του δεν είχαν βέβαια τη μορφή δοκιμίων ή φιλοσοφικών διατριβών, αποτέλεσαν όμως υλικό για την έκδοση ενός βιβλίου που κυκλοφόρησε όσο ήταν εν ζωή και για τη συγγραφή πολλών άρθρων του πάνω στη θεωρία και στη φύση της άοπλης πάλης που δημοσιεύτηκαν στον Τύπο. Είχε επίσης ετοιμάσει τα χειρόγραφα για δύο ακόμη βιβλία, τα οποία όμως αργότερα δεν θέλησε να εκδώσει.

Ο Λι έγραφε όποτε το ένιωθε, ανεξαρτήτως του πού βρισκόταν και τι έκανε. Η καταγραφή δεν περιοριζόταν στις ιδέες του για νέες τεχνικές και τρόπους εκπαίδευσης αλλά επεκτεινόταν σε τομείς όπως η ανατολική φιλοσοφία και η ψυχοθεραπεία. Οταν ένας τραυματισμός του στην πλάτη το 1970 τον καθήλωσε στο κρεβάτι για έξι μήνες, αποφάσισε να εξασκήσει το πνεύμα του όσο ποτέ άλλοτε. Αρχισε να διαβάζει ακατάπαυστα και να κρατά εκτενείς σημειώσεις για την τέχνη και την επιστήμη της πάλης. Οι σημειώσεις του έφθασαν τους επτά τόμους. Κάποιο από αυτό το υλικό χρησιμοποιήθηκε στο βιβλίο The Tao of Jeet Kune Do (εκδόσεις Ohara, 1975).

Το μεγαλύτερο μέρος των κειμένων του, συγκεντρώθηκε και κυκλοφόρησε το 2000 με τίτλο Jeet Kune Do: Σχόλια του Μπρους Λι επάνω στην πολεμική ατραπό. Το βιβλίο θεωρείται η εγκυρότερη και ακριβέστερη εργασία σχετικά με την πολεμική τέχνη του Μπρους Λι, καθώς βασίζεται σε αυθεντικές πηγές και φέρει την έγκριση της συζύγου του εκλιπόντος σταρ.

Θανάσιμο παιχνίδι

Πέθανε ξαφνικά στις 20 Ιουλίου 1973 αφήνοντας ημιτελή την τελευταία του ταινία, η οποία έφερε τον ειρωνικό τίτλο «Θανάσιμο παιχνίδι» (The Game of Death).

Ήταν 32 ετών, παντρεμένος με 2 παιδιά και άφησε μια τεράστια κληρονομιά στους απανταχού μύστες των πολεμικών τεχνών.

Η μυθολογία γύρω από τον θάνατο του Μπρους Λι οργιάζει ακόμη και σήμερα, παρ’ όλο που η επίσημη εκδοχή εξακολουθεί να είναι «διόγκωση εγκεφάλου αδιευκρίνιστης αιτίας». Οι στενές και ενίοτε συγκρουόμενες σχέσεις του με την κινεζική μαφία κάνουν τους περισσότερους οπαδούς και φίλους του να μιλούν για δολοφονία. Αυτό το σενάριο ωστόσο δεν αφορά απλά ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών αλλά τη διακύβευση μεγάλων οικονομικών συμφερόντων στα πλοκάμια του κινεζικού παρακράτους.

Ο θάνατός του έχει αποδοθεί από ορισμένους σε μπλεξίματα με τον κινεζικό υπόκοσμο ή σε κατάρα. Ειδικά δε μετά και το θάνατο του γιου του, Μπράντον Λι,επίσης ηθοποιού, που βρήκε τραγικό θάνατο στα γυρίσματα της ταινίας «Το Κοράκι» το 1992 σε ηλικία 28 ετών διότι κάποιος άλλαξε την ψεύτικη σφαίρα με αληθινή.

Γεγονός είναι ότι ο θάνατος του Μπρους Λι, την περίοδο μάλιστα της μέγιστης ακμής του, συνέβη υπό αρκετά παράξενες συνθήκες, οι οποίες ακόμη και σήμερα συνεχίζουν να τροφοδοτούν διάφορα σενάρια συνωμοσίας.

Αρκετοί θεωρούν ότι τον σκότωσαν επειδή μέσα από τις ταινίες του αποκάλυπτε μυστικά των πανάρχαιων ασιατικών πολεμικών τεχνών, άλλοι μίλησαν για δαίμονες και διαβολικά πνεύματα που προκάλεσαν την εξόντωσή του, ενώ άλλοι πίστευαν ότι ήταν καταραμένος.