Ο λαός στην αυτόνομη περιοχή του ιρακινού Κουρδιστάν ψήφισε στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του, εν μέσω ισχυρών πιέσεων και διεθνούς αντίθεσης. Το δημοψήφισμα διεξάγεται επίσης στις περιοχές μεταξύ της πόλης Ερμπίλ στα βόρεια και της πρωτεύουσας Βαγδάτης, καθώς και της πλούσιας σε πετρέλαιο επαρχίας του Κιρκούκ, η οποία ανακατεμένη εθνοτικά.

Η κυβέρνηση της Βαγδάτης, η οποία διαφωνεί κάθετα και έντονα με το δημοψήφισμα, επιδίωξε την Κυριακή να πάρει υπό τον πλήρη έλεγχό της τα σημεία περάσματος των διεθνών συνόρων της περιοχής καθώς και τα αεροδρόμια. Κάλεσε επίσης την διεθνή κοινότητα να διακόψει τις εισαγωγές πετρελαίου από την κουρδική περιοχή και να προχωρήσει σε συμφωνίες αποκλειστικά με την ίδια.

Σε τηλεοπτικό του διάγγελμα την Κυριακή, ο πρωθυπουργός του Ιράκ, Χάιντερ αλ-Αμπάντι, προειδοποίησε για τις άσχημες συνέπειες του δημοψηφίσματος και ορκίστηκε ότι ουδέποτε θα αποδεχθεί την αποσύνθεση του Ιράκ. «Αυτή είναι μια αντισυνταγματική απόφαση κατά του κοινωνικού ιστού. Δεν θα αναγνωρίσουμε το δημοψήφισμα, ούτε τα αποτελέσματά του» δήλωσε ο Αμπάντι. Πρόσθεσε, μάλλον προειδοποιώντας, ότι η Βαγδάτη θα λάβει μέτρα για να «προστατεύσει την ενότητα της χώρας και τα συμφέροντα κάθε πολίτη που ζει στο ενιαίο Ιράκ».

Από την άλλη πλευρά, ο πρόεδρος των Κούρδων του Ιράκ, Μασούντ Μπαρζανί, υπερασπίστηκε την απόφαση για το δημοψήφισμα. «Είναι έγκλημα να ζητάς από τον λαό του Κουρδιστάν να εκφράσει, με δημοκρατικό τρόπο, τον δρόμο που θέλουν να ακολουθήσουν στο μέλλον;» αναρωτήθηκε ρητορικών σε ομιλία του την Κυριακή. Ο Κούρδος ηγέτης είπε επίσης ότι θα επιδιώξει να έχει συνομιλίες με την κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής του αποτελέσματος της ψηφοφορίας. «Αν έχουμε εποικοδομητικό διάλογο, τότε μπορούμε να του δώσουμε ακόμα περισσότερο χρόνο, προκειμένου να διασφαλίσουμε καλύτερες σχέσεις μεταξύ των Κούρδων και της Βαγδάτης» ανέφερε.

Στα 2.065 υπολογίζονται τα εκλογικά τμήματα που άνοιξαν από νωρίς το πρωί της Δευτέρας. Συνολικά 5,6 εκατομμύρια πολίτες έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν, τόσο στο ιρακινό Κουρδιστάν όσο και σε άλλες περιοχές όπου υπάρχει ισχυρή κουρδική κοινότητα στα βόρεια του Ιράκ. Όλος αυτός ο κόσμος θα κληθεί να απαντήσει θετικά ή αρνητικά στο ερώτημα: «Θέλετε η περιοχή του Κουρδιστάν και οι κουρδικές περιοχές εκτός αυτής να καταστούν ανεξάρτητο κράτος;». Τα επίσημα αποτελέσματα αναμένονται την Τρίτη.

Το κλίμα, όπως το μεταδίδει από την Ερμπίλ, την πρωτεύουσα της αυτόνομης κουρδικής περιοχής του Ιράκ, η ανταποκρίτρια του «Al Jazeera», παρά την «πολεμική» πολιτική ατμόσφαιρα, είναι αισιόδοξο. «Οι Κούρδοι λένε ότι είναι πια καιρός να εκφράσουν την γνώμη τους και να πάρουν το μέλλον τους στα χέρια τους».

Πάντως, αν και το πιθανότερο είναι οι Κούρδοι να ψηφίσουν «Ναι» στο ερώτημα του δημοψηφίσματος, ο η μη δεσμευτικός, για την Βαγδάτη, χαρακτήρας δεν αναμένεται να οδηγήσει σε επίσημη διακήρυξη ανεξαρτησίας. Επιπλέον, το δημοψήφισμα σήμανε συναγερμό στους γείτονες του Ιράκ, δηλαδή την Τουρκία, το Ιράν και την Συρία, αφού ανησυχούν ότι η διαδικασία αυτή θα ενθαρρύνει και τις δικές τους κουρδικές μειονότητες να κάνουν ανάλογες σκέψεις αυτονόμησης και ανεξαρτησίας.

Στην Τουρκία ζει ο μεγαλύτερος Κουρδικός πληθυσμός που υπολογίζεται στους 14 εκατομμύρια ανθρώπους. Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε την Δευτέρα, ότι η Άγκυρα πρόκειται να κλείσει τα σύνορα με το βόρειο Ιράκ στην περιοχή του Χαμπούρ, απειλώντας τους Κούρδους του Ιράκ ότι θα μπλοκάρει τις εξαγωγές τους πετρελαίου σε αυτό το σημείο – κλειδί των συνόρων. «Μετά από αυτό θα δούμε μέσα από ποια κανάλια η βορειο-ιρακινή περιφερειακή κυβέρνηση θα στείλει το πετρέλαιό της ή πού θα το πουλήσει» είπε ο Ερντογάν από την Κωνσταντινούπολη. «Εχουμε την βρύση. Την στιγμή που θα την κλείσουμε, τότε τέλειωσε» συνόψισε.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας απείλησε και με στρατιωτική επέμβαση στο Ιρακινό Κουρδιστάν, σημειώνοντας ότι η κουρδική ανεξαρτησία είναι απαράδεκτη και «ζήτημα ζωτικής σημασίας» για τη χώρα του. «Ο στρατός μας δεν βρίσκεται στα σύνορα για το τίποτα. Μπορεί να φτάσουμε ξαφνικά μια νύχτα (σ.σ. στο Ιρακινό Κουρδιστάν)», απείλησε ο Ερντογάν.

Εκατοντάδες χιλιάδες βαρέλια πετρελαίου ρέουν καθημερινά μέσω του αγωγού μεταξύ του βόρειου Ιράκ και της Τουρκίας.

Στο μεταξύ, το Ιράν έκλεισε τα σύνορά του με το βόρειο Ιράκ, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Εξωτερικών. «Κατόπιν αιτήματος του Ιράκ, κλείσαμε τα εναέρια και επίγεια σύνορα με την Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση», δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Μπεράμ Κασίμι σε συνέντευξη Τύπου στην Τεχεράνη. Είχε προηγηθεί, ένα 24ωρο νωρίτερα, η παύση των πτήσεων από το Ιράν προς τα αεροδρόμια του ιρακινού Κουρδιστάν κατόπιν αιτήματος της Βαγδάτης.

Ο Φέισαλ αλ-Ιστραμπάντι, πρώην πρέσβης του Ιράκ στον ΟΗΕ, δήλωσε ότι η κουρδική κυβέρνηση κινδυνεύει να ρίξει την περιοχή σε περιπέτειες χωρίς ξεκάθαρο κέρδος. «Για τους Τούρκους και τους Ιρανούς, αλλά ιδιαίτερα για την Τουρκία, αυτό το δημοψήφισμα είναι μια υπαρξιακή απειλή”, δήλωσε στο Al Jazeera. «Το πώς η Τουρκία θα προχωρήσει σε συμφωνίες με ένα ανεξάρτητα Ιρακινό Κουρδιστάν, ενώ αρνείται στους Κούρδους στο εσωτερικό της την ανεξαρτησία τους, είναι ένα πρόβλημα που απαιτεί Σολομώντεια σοφία».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και τα Ηνωμένα Έθνη καταδίκασαν επίσης το δημοψήφισμα. Ο ΟΗΕ έχει προειδοποιήσει για το «δυνητικά αποσταθεροποιητικό αποτέλεσμα» της ψηφοφορίας, ενώ οι ΗΠΑ έχουν δηλώσει ότι θα μπορούσε να πυροδοτήσει περιφερειακές αναταραχές και να αποσπάσει την προσοχή από την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους.

Πάντως, οι Κούρδοι του Ιράκ φαίνεται πως είναι απτόητοι, αφού, σύμφωνα με τις αρχές τους, η προσέλευση στο δημοψήφισμα ήταν πολύ μαζική.