Με τους δύο τρισεκατομμυρίων δολαρίων φυσικούς πόρους της, τις πρόσφατες ανακαλύψεις ορυκτών και πετρελαίου ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων και τις επενδυτικές ευκαιρίες να αυξάνονται, η Αφρική (σ.σ. οι αφρικανικές χώρες) μπαίνει στον κατάλογο με τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες παγκοσμίως. Ωστόσο, οι λαοί των αφρικανικών κρατών ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ δεν ωφελούνται ούτε στο ελάχιστο από τις ξένες επενδύσεις και τα κέρδη τους, λόγω και της πολιτικής διαφθοράς. Επιμ. Κατρίν Αλαμάνου

Ads

«Ενώ οι άμεσες επενδύσεις παγκοσμίως έχουν καταγράψει πτώση κατά 18% το 2012, στην Αφρική οι άμεσες ξένες επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 5%», αναφέρει στο πρακτορείο Inter Press Service (IPS) o Ken Ogwang, οικονομολόγος της Ένωσης Ιδιωτικού Τομέα Κένυας (Kenya Private Sector Alliance), στην οποία είναι μέλη πάνω από 60 επιχειρήσεις.

Διαβάστε επίσης: Αφρική: Το πλιάτσικο σε μια πλούσια ήπειρο

Από το 2012 στην Κένυα έχουν βρεθεί ορυκτά, συμπεριλαμβανομένης μεγάλης ποσότητας νιοβίου (σπάνιο μέταλλο), αξίας 62,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η ανακάλυψη αυτή στην περιφέρεια Kwale είχε ως αποτέλεσμα η εν λόγω περιοχή να συμπεριληφθεί στα πέντε σημεία με τα πιο σπάνια ορυκτά στον κόσμο. Επιπλέον, επιτρέπει στην Κένυα να εισέλθει σε μία αγορά που για πολύ καιρό κυριαρχείται από την Κίνα. Επίσης το 2012, στην Κένυα ανακαλύφθηκαν 600 εκατομμύρια βαρέλια αποθεμάτων πετρελαίου στην επαρχία Turkana, μία από τις φτωχότερες περιοχές της χώρας. Στις 15 Ιανουαρίου ανακοινώθηκε ότι η εκτίμηση για τα αποθέματα αυξήθηκε στο 1 δισεκατομμύριο βαρέλια πετρελαίου.

Όμως η Κένυα, η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη της Ανατολικής Αφρικής, δεν είναι το μόνο αφρικανικό κράτος στο οποίο έχουν ανακαλυφθεί ορυκτά.

«Η πρόσφατη “έκρηξη” σε  νέες ανακαλύψεις ορυκτών σε χώρες όπως ο Νίγηρας, η Σιέρα Λεόνε και η Σάμπια, θα προσελκύσουν δισεκατομμύρια ξένων επενδύσεων. Άλλες χώρες, όπως η Μοζαμβίκη, η Τανζανία και η Ουγκάντα κατά τον ίδιο τρόπο θα προσελκύσουν δισεκατομμύρια εξαιτίας των ανακαλύψεων κοιτασμάτων πετρελαίου», αναφέρει ο Antony Mokaya της Kenya Land Alliance, ένα τοπικό δίκτυο-ομπρέλα μη κυβερνητικών οργανώσεων και ατόμων που ασχολούνται με τις μεταρρυθμίσεις στο καθεστώς ιδιοκτησίας γης.

Τον προηγούμενο χρόνο, στην Ουγκάντα και στη Μοζαμβίκη ανακαλύφθηκε πετρέλαιο. Το 2006, περίπου δύο δισεκατομμύρια, κατ’ εκτίμηση, βαρέλια πετρελαίου εντοπίστηκαν στη δυτική Ουγκάντα. Μάλιστα, το πετρέλαιο που βρέθηκε στη χώρα την προηγούμενη χρονιά αύξησε τα συνολικά αποθέματα της Ουγκάντα στα 3,5 δισεκατομμύρια βαρέλια. Στη Μοζαμβίκη, το πετρέλαιο που βρέθηκε εκτιμάται στα 200 εκατομμύρια βαρέλια.

Ο Ken Ogwang προβλέπει ότι αυτές οι ανακαλύψεις κοιτασμάτων θα οδηγήσουν σύντομα τις αφρικανικές χώρες στην κορυφή των 15 ταχύτερα αναπτυσσόμενων χωρών στον κόσμο. «Περισσότερες αφρικανικές χώρες –με την Κένυα να αποτελεί το πρότυπο στην Ανατολική Αφρική- τώρα τάσσονται υπέρ μιας οικονομίας που βασίζεται σε μια αγορά που είναι άκρως ανταγωνιστική και υπέρ του πιο φιλελεύθερου οικονομικού συστήματος. Σε αυτό το σύστημα οι τάσεις της αγοράς οδηγούνται από την προσφορά και τη ζήτηση με πολύ λίγους περιορισμούς. Είναι ένα ευνοϊκό περιβάλλον για ξένους επενδυτές», είπε, αναφερόμενος στην εγχώρια εταιρεία κινητής τηλεφωνίας, η οποία κυριαρχείται από ξένους επενδυτές εξαιτίας των ευνοϊκών ρυθμιστικών πολιτικών της.

«Ως αποτέλεσμα, η ανάπτυξη σε αυτό τον τομέα ήταν πρωτοφανής. Κατά τους πρώτους 11 μήνες του 2013, οι χρηματικές συναλλαγές της εταιρείας κινητής τηλεφωνίας στην Κένυα ανήλθαν στα 19,5 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό το οποίο είναι μεγαλύτερο από τον σημερινό εθνικό προϋπολογισμό ύψους 18,4 δισεκατομμυρίων ευρώ».

Σύμφωνα με τον Ogwang, το ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι οι αφρικανικές χώρες ενισχύουν ολοένα περισσότερο τις συνεργασίες τους με την Ανατολή. Στατιστικά από την Αφρικανική Οικονομική Προοπτική (Africa  Economic Outlook), η οποία παρέχει πλήρη στοιχεία για τις οικονομίες της Αφρικής, δείχνουν ότι η Κίνα είναι ο κυριότερος προορισμός (ως προς το μέγεθος) για τις αφρικανικές εξαγωγές, αντιπροσωπεύοντας το ¼ σου συνόλου των εξαγωγών.

Ωστόσο, ο Terry Mutsvanga, επικεφαλής του Συνασπισμού Κατά της Διαφθοράς (Coalition Against Corruption) στη Ζιμπάμπουε, προειδοποιεί ότι η Αφρική θα πρέπει πρώτα να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των διεφθαρμένων πολιτικών προσώπων πριν οι πόροι της διοχετευθούν στους λαούς.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, μερικοί από τους φτωχότερους λαούς στον κόσμο ζουν στην Αφρική, με έναν στους δύο Αφρικανούς να ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.

«Χωρίς η Αφρική να αντιμετωπίσει το καρκίνωμα της πολιτικής διαφθροράς που μαστίζει την ήπειρο και κατακλέβει τα έσοδα από τον ορυκτό πλούτο μέσω διεφθαρμένων πολιτικών που λαμβάνουν μίζες, η ήπειρος θα συνεχίσει να έχει τα χειρότερα επίπεδα φτώχειας παγκοσμίως», τονίζει ο Mustvanga.

Την ίδια άποψη εκφράζει και ο οικονομικός αναλυτής Jameson Gatawa από τη Ζιμπάμπουε. «Συναλλαγές κάτω από το τραπέζι για την εξόρυξη διαμαντιών και άλλων πλούσιων ορυκτών εδώ, έχουν ουσιαστικά τροφοδοτήσει τη φτώχεια. Οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι», υπογραμμίζει.

Η Ζιμπάμπουε είναι μία από τις 10 κορυφαίες χώρες-παραγωγούς διαμαντιών στον κόσμο. Όμως 6 στα 10 νοικοκυριά, στη χώρα αυτή των 14 εκατομμυρίων ανθρώπων, ζουν στην απόλυτη φτώχεια, σύμφωνα με την κρατική Εθνική Στατιστική Υπηρεσία.

Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό είναι ακόμη μία πλούσια σε διαμάντια χώρα της Αφρικής, με τον ορυκτό της πλούτο να εκτιμάται σε τρισεκατομμύρια δολάρια. Όμως, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, περίπου το 75% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Περισσότεροι από τους μισούς δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό και σε βασικές υπηρεσίες Υγείας. Τρία στα δέκα παιδιά υποσιτίζονται, ενώ πάνω από το 20% εξ αυτών προβλέπεται ότι θα πεθάνουν μέχρι τα 5 τους χρόνια.

Παρόλο που ο Ogwang υποστηρίζει ότι έρχονται καλύτερα χρόνια, από οικονομικής άποψης, για την Αφρική, μένει να δούμε αν τα δισεκατομμύρια δολάρια που διαθέτει σε φυσικούς πόρους η Μαύρη Ήπειρος θα διατεθούν στους λαούς της.