Τι μπορούν να ποστάρουν οι 2 δισεκατομμύρια χρήστες του και τι όχι στο προφίλ τους στο Facebook κρίνεται από ένα εσωτερικής χρήσης κρυφό βιβλίο κανονισμών, που αποκαλύπτεται για πρώτη φορά. Η αποκάλυψη, που έγινε από τον βρετανικό Guardian, αναμένεται να ρίξει λάδι στην φωτιά του δημόσιου διαλόγου γύρω από την ηθική του κολοσσού των social media.

Στην κατοχή της εφημερίδας βρέθηκαν περισσότερα από 100 έγγραφα προς εκπαιδευόμενους εργαζόμενους στην εταιρεία του Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ανάμεσα στα οποία είναι εγχειρίδια και γραφήματα που χαρτογραφούν άνευ προηγουμένου τον τρόπο με τον οποίο το Facebook χειρίζεται τις δημοσιεύσεις βίας, μίσους, τρομοκρατίας, πορνογραφίας, ρατσισμού και αυτοτραυματισμού. Υπάρχουν ακόμη και οδηγίες για περιπτώσεις στημένων αγώνων και κανιβαλισμού!

Τα αρχεία αποκαλύπτονται την ώρα που η εταιρεία δέχεται σημαντική πίεση τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και από τις ΗΠΑ. “Το Facebook αδυνατεί να ελέγξει το περιεχόμενό του. Διογκώθηκε πολύ και πολύ σύντομα”, δήλωσε στην εφημερίδα μια πηγή, που παραμένει ανώνυμη. Οι οδηγίες που φαίνονται στα έγγραφα καταγράφουν αυτή τη δυσκολία, και δίνουν κατευθυντήριες στους εργαζομένους πως να αντιδράσουν έχοντας ως δεδομένο πως έχουν το πολύ 10 δευτερόλεπτα για να το κάνουν.

Πολλοί όμως από αυτούς εκφράζουν αμφιβολίες για τη φύση ορισμένων κανονισμών. Κυρίως, δε, αναφέρονται σε εκείνους που έχουν να κάνουν με σεξουαλικό περιεχόμενο, το οποίο όπως λένε είναι από τις πιο περίπλοκες περιπτώσεις. Οι επικριτές των κανονισμών του Facebook όμως τονίζουν ότι το μέσο πλέον έχει χαρακτήρα εκδότη και θα έπρεπε να προσέχει περισσότερο τι δημοσιεύεται και τι όχι. Σημειώνεται, βέβαια, πως κάθε εβδομάδα οι ελεγκτές πρέπει να εξετάσουν περισσότερες από 6,5 εκατομμύρια αναφορές περιεχομένου. Από την άλλη πλευρά, τίθενται ερωτήματα σχετικά με τους κανονισμούς, καθώς έτσι το Facebook καταλήγει να είναι ο μεγαλύτερος λογοκριτής του πλανήτη.

Κάθε περίπτωση, βέβαια, χρειάζεται την ανάλυσή της: Για παράδειγμα, η φράση “ας πυροβολήσει κάποιος τον Τράμπ”, πρέπει να κατέβει, σύμφωνα με τους κανονισμούς γιατί είναι αρχηγός κράτους και τίθεται υπό προστασία. Όμως η φράση “σκάσε και ψόφα” δεν είναι ανάγκη να διαγραφεί καθώς δεν θεωρείται απειλή αλλά χυδαία έκφραση.

“Οι άνθρωποι online χρησιμοποιούν βίαιο λεξιλόγιο εκφράζοντας αγανάκτηση και αισθάνονται την ασφάλεια να το κάνουν. Θεωρούν ότι επειδή η έκφραση διατυπώνεται μέσω μιας συσκευής και όχι κατά πρόσωπο, δεν θα έχει αντίκτυπο στους ίδιους. Δεν παραβιάζουν, όμως, τα κοινωνικά μας στάνταρντ, όλες οι εκφράσεις με τις οποίες διαφωνούμε”, αναφέρει ένα από τα κείμενα που διέρρευσαν.

Άλλες περιπτώσεις είναι τα βίντεο από βίαιους θανάτους, όπως από τον εμφύλιο στη Συρία. Σε αυτή την περίπτωση οι κανονισμοί υπαγορεύουν την επισήμανση του “σκληρού περιεχομένου”, αλλά ταυτόχρονα μπορούν να ευαισθητοποιήσουν το κοινό απέναντι σε σοβαρά ζητήματα.

Όσον αφορά το σεξουαλικό περιεχόμενο: Ένα ζωγραφισμένο γυμνό δεν θεωρείται πορνό. Όμως ένα ψηφιακά επεξεργασμένο γυμνό διαγράφεται. Βίντεο εκτρώσεων επιτρέπονται αρκεί να μη δείχνουν γυμνό. Παρόλα αυτά, εικόνες του Ολοκαυτώματος που περιλαμβάνουν γυμνό, δεν θεωρείται ότι παραβιάζουν την πολιτική. Η στάση αυτή διαφοροποιήθηκε μετά την κατακραυγή που ακολούθησε την διαγραφή της διάσημης φωτογραφίας από τον πόλεμο του Βιετναμ.

Ακόμη, οποιοσδήποτε έχει περισσότερους από 100.000 ακόλουθους θεωρείται ταυτοχρόνως δημόσιο πρόσωπο και παύει να απολαμβάνει την πλήρη προστασία που δέχονται οι ιδιώτες χρήστες της πλατφόρμας.

Βία κατά ζώων: Εάν ο σκοπός είναι να υπάρξει ευαισθητοποίηση τότε διατηρούνται. Εάν όμως επικροτεί τον βασανισμό που απεικονίζεται τότε διαγράφονται.

Σύμφωνα με την γενική διευθύντρια πολιτικής του Facebook, Μόνικα Μπίκερτ, είναι αδύνατο πλέον να πετύχουν συμφωνία για το τι δημοσιεύεται και τι όχι ανάμεσα σε δυο δισεκατομμύρια χρήστες. “Ζούμε σε έναν πολυπολιτισμικό κόσμο, και οι άνθρωποι σε αυτόν έχουν πολύ διαφορετικές ιδέες για το τι είναι σωστό και τι όχι. Για παράδειγμα η διαφορά μεταξύ χιούμορ και ειρωνείας είναι πολύ λεπτή στο γενικό σύνολο”, δήλωσε η ίδια στον Guardian, προσθέτοντας, όμως, ότι είναι αποκλειστικά δική τους ευθύνη η διατήρηση της ασφάλειας του κοινού της ιστοσελίδας.

Αρχικά είχε γραφτεί ένας αλγόριθμος, όμως αποκάλυψε το Facebook στον Guardian, για να εμποδίζει αυτόματα το επιβλαβές περιεχόμενο πριν καν αυτό ανέβει. Όμως στη συνέχεια αποφασίστηκε ότι πρέπει το κοινό να έχει τη δυνατότητα να συζητά τα παγκόσμια σύγχρονα τεκταινόμενα. Παρότι, όμως, η εταιρεία έχει δεχθεί σφοδρή κριτική γιατί δεν διέγραψε βίντεο από δολοφονίες, όμως του Ρόμπερτ Γκόντγουιν στις ΗΠΑ, ταυτόχρονα έχει παίξει ένα σημαντικό ρόλο στην διάδοση βίντεο που πραγματεύονται ή αποκαλύπτουν αστυνομική βία ή άλλες κρατικές καταχρήσεις εξουσίας.

Σύμφωνα με τη Σάρα Ρόμπερτς, ειδική στην διαχείριση και στον έλεγχο περιεχομένου, “είναι άλλο πράγμα όταν είσαι μια μικρή κοινότητα ανθρώπων που μοιράζονται αρχές και αξίες και άλλο όταν είσαι ένα σημαντικό ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού παροτρύνοντας τον κόσμο να μοιραστεί τη ζωή του. Θα βρεθείς μπλεγμένος. Και όταν μάλιστα αρχίζεις να ρευστοποιείς αυτή την πρακτική, τότε σίγουρα μπαίνεις σε επικίνδυνα μονοπάτια”.