Τα τελευταία δυο χρόνια δεν ήταν εύκολα για τον Τζέρεμι Κόρμπιν. Όταν εξελέγη αρχηγών των Εργατικών της Βρετανίας το 2015, πολλοί από τους βουλευτές του τον αμφισβήτησαν και τον υποδέχτηκαν με απογοήτευση. 

Τους επόμενους 18 μήνες της ηγεσίας του σκόνταψε σε διάφορες κακοτοπιές, είχε απέναντι του τον έντονα επικριτικό mainstream Τύπο ενώ βρέθηκε αντιμέτωπος με την προσπάθεια βουλευτών του να τον ανατρέψουν. 

Η εκλογική βάση του κόμματος όμως τον στήριξε ξανά και τελικά παρέμεινε στην ηγεσία των Εργατικών με ένα εμφατικό 61,8%. Χωρίς πάντως και πάλι να κερδίσει την υποστήριξη ή την πίστη των στελεχών του κόμματός του. 

Από τότε όμως τα πράγματα άλλαξαν άρδην. Και πιο συγκεκριμένα άλλαξαν μετά το αποτέλεσμα των βρετανικών εκλογών που η Τερέζα Μέι προκάλεσε ακριβώς για να ενισχύσει της θέση της στη Βουλή και να καταβαραθρώσει τους Εργατικούς. Τα πράγματα όμως δεν έγιναν έτσι, καθώς η Μέι «τζόγαρε κι έχασε» – κατά τον βρετανικό Τύπο. 

Οι Εργατικοί που οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι θα έχαναν ακόμη και με 20 μονάδες από τους Τόρις της Μέι έφτασαν στο αδιανόητο – πριν τις εκλογές – 40% των ψήφων, φέρνοντας τους νέους στις κάλπες και παίρνοντας 261 έδρες στη Βουλή. 

Ο Κόρμπιν, έτσι σηματοδότησε το τέλος της εποχής Μπλερ στο κόμμα των Εργατικών και από «ένας από τους πιο αδύναμους ηγέτες που είχε το εργατικό κόμμα» μετατράπηκε σε «αδιαμφισβήτητος ηγέτης» του. 

Αμέσως μετά το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών πολλοί από τους πιο σκληρούς επικριτές του, έσπευδαν ταχέως να αντιστρέψουν τις μέχρι τώρα εκφρασμένες αντιλήψεις τους. «Το παραδέχομαι. Έκανα λάθος για τον Τζέρεμι Κόρμπιν», ήταν η φράση της ημέρας.  

Σύμφωνα με το «New Statesman», κανένας άλλος ηγέτης των Εργατικών δεν θα τα κατάφερνε καλύτερα. Να πάρει δηλαδή τη νίκη σε αυτές τις εκλογές. Όπως σημειώνει, ήταν οι πολιτικές που πρότεινε και ο τρόπος που έκανε την προεκλογική του καμπάνια, οι λόγοι που οδήγησαν τον Κόρμπιν στην επιτυχία των εκλογών.

Μια επιτυχία που συνίσταται στα εξής: Η Μέι έχασε την αυτοδυναμία, οι Εργατικοί ενισχύθηκαν και ο ίδιος θα γίνει ο πιο ισχυρός ηγέτης της αντιπολίτευσης των τελευταίων ετών και απόλυτος ρυθμιστής της Βουλής αν όχι και κάτι παραπάνω. 

Πώς έφτασε όμως ο Κόρμπιν μέχρι εδώ και από δω και πέρα μέχρι που μπορεί να φτάσει; Στο ερωτημα επιχειρεί να απαντήσει μια ανάλυση του «The  Conversation» για την πολιτική πορεία του Κόρμπιν. 

Κόρμπιν ο ακτιβιστής

Ο Κόρμπιν εξελέγη για πρώτη φορά στο κοινοβούλιο το 1983 και αφού είχε εργαστεί στην τοπική αυτοδιοίκηση και είχε υπάρξει ένας άνθρωπος των συνδικάτων με έντονη δράση. Ήταν περισσότερο γνωστός ως ακτιβιστής και αγωνιστής, παρά ως πολιτικός. Από το 1966 είχε ενταχθεί στο κίνημα του πυρηνικού αφοπλισμού, στο κίνημα εναντίον του Απαρτχάιντ, ήταν υπέρμαχος της αλληλεγγύης στους Παλαιστίνιους και τάχθηκε κατά του πολέμου στο Ιράκ ως βουλευτής. 

Μιλώντας με πεποίθηση, πολλές φορές διαφώνησε ανοιχτά με την ηγεσία του Εργατικού Κόμματος και τους πρωθυπουργούς του. Ήταν στην πραγματικότητα ο πιο επαναστατικός βουλευτής των Εργατικών υπό τους Τόνι Μπλερ και Γκόρντον Μπράουν, ψηφίζοντας ενάντια στη γραμμή του κόμματος πάνω από 400 φορές. 

Πως όμως ένας βουλευτής που δεν ήταν υπάκουος στους πρωθυπουργούς του και αγκάλιαζε ακριβώς τις πολιτικές που οι ηγέτες του Εργατικού Κόμματος τα τελευταία 20 χρόνια προσπαθούσαν να απεμπολήσουν προκειμένου να κερδίζουν τις εκλογές – όπως έκανε ο Μπλερ που ακολούθησε συντηρητικές πολιτικές – βρέθηκε υποψήφιος για αρχηγός του κόμματος; 

Ήταν ένας πολύ μικρός αριθμός βουλευτών του Εργατικού Κόμματος που όρισε τον Κόρμπιν ως υποψήφιο για την ηγεσία το 2015, ελπίζοντας, κυρίως να μην καταλήξει η εκλογική κούρσα σε μια μάχη μεταξή των «μπλερικών». Υποτίθεται ότι δεν έπρεπε να κερδίσει, ούτε καν να φτάσει κοντά. Η Μαργαρίτα Μπέκετ μεγάλο στέλεχος των Εργατικών ομολόγησε αργότερα ότι ένιωσε «ηλίθια» που τον πρότεινε και ότι ούτε καν σκόπευε ποτέ να τον ψηφίσει.

Against all odds – πραγματικά ενάντια σε όλες τις πιθανότητες – όμως ο Κόρμπιν εξελέγη αρχηγός του κόμματος. Και μόλις αυτό έγινε ήρθε αντιμέτωπος με παραιτήσεις στελεχών από τα όργανα του κόμματος, με μια άνευ προηγουμένου πρόταση μομφής από τους βουλευτές του και μια ατελείωτη αμφισβήτηση της ηγεσίας του. Αρθρογράφοι παραδοσιακά υπέρ των Εργατικών παρατάχθηκαν για τον χαρακτηρίσουν «άθλιο και άχρηστο» και να αποθαρρύνουν κάθε σκέψη για μια προοπτική εκλογικής επιτυχίας του. 

Ο Κόρμπιν επιβίωσε πολιτικά κάθε παραίτησης. Όταν υπήρξε πρόκληση της ηγεσίας του κατέβηκε ξανά υποψήφιος και κέρδισε με άνεση επεκτείνοντας τη νίκη του μετά την αύξηση και των μελών του κόμματος που εγγράφηκαν μαζικά για να τον ψηφίσουν. Αλλά εξακολουθούσε να φαίνεται πως δεν μπορούσε να κερδίσει τη Βρετανία. Οι Εργατικοί έχασαν έδρες και συμβούλια στις τοπικές εκλογές και δεν μπόρεσαν να σημειώσουν πρόοδο στη Σκωτία.

Μετά τα φτωχά αποτελέσματα του κόμματος στις τοπικές εκλογές τον Μάιο του 2016, ένα μέλος του σκιώδους υπουργικού συμβουλίου των Εργατικών δήλωσε ότι οι ψηφοφόροι δεν βλέπουν το Εργατικό Κόμμα υπό τον Τζέρεμι Κόρμπιν ως ένα αξιόπιστο κόμμα διακυβέρνησης. Σε αυτή τη λογική το αποτέλεσμα των εκλογών της περασμένης Πέμπτης φαίνεται ακόμη πιο μεγάλη έκπληξη αλλά πρέπει να εξεταστεί υπό μια ιστορική προοπτική. 

Προετοιμασία για την κυβέρνηση; 

Μια προσέγγιση είναι το αν θα κερδίσουν τις εκλογές με το κόμμα τους ή το αν θα μετακινήσουν το κόμμα τους προς μια κατεύθυνση ώστε να κερδίσουν τις εκλογές. Στη Βρετανία η εξουσία συγκεντρώνεται στο γραφείο του πρωθυπουργού και στο Κοινοβούλιο. Είναι μόνο μέσα από την κυβέρνηση που μπορεί να επέλθει μια πραγματική αλλαγή στην κοινωνία. 

Ο Κόρμπιν μπορεί να μην έχει κερδίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία αλλά η απόκτηση 30 επιπλέον εδρών είναι ένα απροσδόκητα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός. Μεταξύ των αρχηγών των Εργατικών έρχεται έκτος σε δύναμη στο κοινοβούλιο ανάμεσα σε δεκατρείς και πάνω από τους Μίλιμπαντ και Μπράουν. 

Για να πάρει την εξουσία ένα κόμμα χρειάζεται μια νικηφόρα εκλογική στρατηγική. Το Εργατικό Κόμμα του Κόρμπιν εστίασε στη λιτότητα σε μια εποχή που οι πραγματικοί μισθοί μειώνονται, στις δημόσιες επενδύσεις ενώ αποδέχτηκε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για την έξοδο από την ΕΕ, κι αυτά κινητοποίησαν τη νέα γενιά ψηφοφόρων που τα επιδοκίμασε.

Κατάφερε επίσης, την επιστροφή της Βρετανίας προς το δικομματισμό – κάτι που ευνοεί το ίδιο το κόμμα – βάζοντας φρένο στην υποστήριξη των αναδυόμενων κομμάτων και έβαλε τις βάσεις για ένα νέο εκλογικό μπλοκ στη βρετανική πολιτική, σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο τοπίο. Ο Κόρμπιν και η ομάδα του ξανάχτισαν με επιτυχία μια μαζική βάση για το Εργατικό Κόμμα και η πεισματική αφοσίωση της λαϊκής αυτής βάσης θα κάνει πολύ δύσκολη την απομάκρυνσή του. Επανασύνδεσαν τέλος το κόμμα με την ριζοσπαστική ψυχή του. 

Υπάρχει ακόμη πολύ δουλειά που πρέπει να γίνει πριν την επιστροφή των Εργατικών στην κυβερνητική πλειοψηφία και οι χαμηλές προσδοκίες θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν την επίλυση των μακροπρόθεσμων προβλημάτων. 

Το Εργατικό Κόμμα κέρδισε 3 εκατομμύρια περισσότερες ψήφους απ’ ότι το 2015, αλλά οι έδρες του είναι πολύ λιγότερες από αυτές που θα του επέτρεπαν να σχηματίσει μια κυβέρνηση πλειοψηφίας. Κέρδισε μόνο το 27,5% του εγγεγραμμένου εκλογικού σώματος. Οι εκλογές στη Βρετανία κερδίζονται κυρίως από το κόμμα που θεωρείται πιο ικανό στην οικονομία κι εδώ οι Εργατικοί ποτέ δεν ήρθαν κοντά στο να ξεπεράσουν τους Τόρις. Επίσης ενώ η δημοτικότητα του Κόρμπιν βελτιώθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας δεν κατάφερε να ξεπεράσει τη Μέι. 

Έτσι όταν το κοινοβούλιο επανασυσταθεί ο Κόρμπιν θα πρέπει να ανεβάσει τόσο το δικό του παιχνίδι όσο και του κόμματος. Ο λόγος που έχει πετύχει είναι ότι οδηγείται από τα ιδανικά του κι όχι από καθαρό πολιτικό συμφέρον. Φανερά συστρέφεται όταν του ζητείται να πάρει μια σημαντική θέση μόνο για χάρη της συνοχής του κόμματος αλλά σε γενικές γραμμές τον διακρίνει μια ειλικρινεια που περνά στο εκλογικό σώμα και του επιτρέπει να ξεχωρίζει. Αν μπορέσει να συμβιβάσει αυτή τη συνείδηση με μια κάπως πιο πολιτική επιτηδειότητα η επιτυχία του δεν θα απέχει πολύ. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον της βρετανικής πολιτικής τώρα.