Σε λεκτική καταδίκη της απόφασης της τουρκικής κυβέρνησης να μετατρέψει σε τζαμί την Αγία Σοφία περιορίστηκε το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, κάνοντας παράλληλα έκκληση προς τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να επανεξετάσει το ζήτημα.

Αναφορικά με το θέμα των κυρώσεων, δήλωσε πως θα μπορούσαν να επιβληθούν, αναθέτοντας στον ύπατο αξιωματούχο τη ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, να κάνει σχετική προετοιμασία, χωρίς όμως να θέσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.

Μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά το πέρας της συνεδρίασης,  ο Ζοζέπ Μπορέλ αναφέρθηκε στη σημασία της Τουρκίας ως εταίρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όπως σημείωσε, η Τουρκία θα πρέπει να σεβαστεί τις αρχές του διεθνούς δικαίου και αν επιμείνει στις προκλήσεις, τότε η Ε.Ε. θα εξετάσει το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων, όπως έχει ζητήσει η Κύπρος. Ωστόσο, εξήγησε οι κυρώσεις «δεν είναι πολιτική».

Όσον αφορά τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας, ανέφερε ότι η Άγκυρα δεν θα πρέπει να προχωρήσει στις παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, τις οποίες χαρακτήρισε μονομερείς ενέργειες, διότι αυτό παραβιάζει την κυριαρχία χωρών-μελών της Ε.Ε. και αυξάνει την ένταση.

Εξήγησε ότι έπειτα από τις προτάσεις που κατέθεσε ο ίδιος στο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών, αποφασίστηκε να «διερευνηθούν οι τρόποι με τους οποίους θα μειωθεί η ένταση και θα υπάρξει κατανόηση μεταξύ των δύο πλευρών», Βρυξελλών και Άγκυρας.

Όσον αφορά τη Λιβύη, κάλεσε την Άγκυρα να σεβαστεί τις αποφάσεις της Συνόδου του Βερολίνου, κυρίως όσον αφορά τον σεβασμό του εμπάργκο όπλων. «Εμείς, τα κράτη-μέλη, κάνουμε από την πλευρά μας αυτό που πρέπει με την Επιχείρηση Ειρήνη», είπε και θα πρέπει και η Τουρκία να κάνει το ίδιο.

Αναφερόμενος στο ζήτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας, ενός Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, από μουσείο σε τζαμί, ο Ζοζέπ Μπορέλ τόνισε ότι είναι ενέργεια που δημιουργεί «έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των θρησκειών» και κάλεσε τον Τούρκο πρόεδρο να σκεφτεί να την αναιρέσει.

Απαντώντας στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων, ειδικά στο θέμα του αν η Ε.Ε. εξετάζει την επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα, ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική επανέλαβε ότι «κυρώσεις θα μπορούσαν να επιβληθούν» και αυτό είναι κάτι που εξετάζεται σε «τεχνικό επίπεδο».

Ωστόσο είπε μετ’ επιτάσεως ότι αυτό που πρέπει να γίνει είναι να βρεθεί τρόπος να μειωθούν οι εντάσεις.

Σε ερώτηση, αν υπάρχει «σχέδιο Β», στην περίπτωση που η Τουρκία προχωρήσει σε παράνομες γεωτρήσεις σε περιοχή ελληνικής δικαιοδοσίας, απάντησε: «Αυτό δεν βοηθά στη μείωση των εντάσεων».

Δένδιας: Ζήτησαμε την επιβολή κυρώσεων 

«Κατόπιν αιτήματος της Ελλάδας, υπήρξε ευρύτατη συναίνεση για την εκπόνηση καταλόγου περαιτέρω μέτρων εάν η Τουρκία προχωρήσει την παραβατική συμπεριφορά της», δήλωσε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, εξερχόμενος του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων.

Ειδικότερα, ο Νίκος Δένδιας δήλωσε: «Η κλιμάκωση της τουρκικής παραβατικότητας και ο εξαυταρχισμός της Τουρκίας ήταν στο επίκεντρο της συζήτησής μας. Υπήρξε ισχυρή καταδίκη της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Ζητήθηκε, μάλιστα, από την Τουρκία να αναθεωρήσει και να αναστρέψει την απόφασή της.

Αναφέρθηκα, κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου, στις σοβαρές επιπτώσεις της τουρκικής παραβατικότητας στην ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Είμαι ικανοποιημένος, διότι οι εταίροι εξέφρασαν αλληλεγγύη έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου για τις παράνομες τουρκικές ενέργειες σε βάρος της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Υπήρξε ευρύτατη συναίνεση να εκπονηθεί, κατόπιν αιτήματός μας, κατάλογος κατάλληλων περαιτέρω μέτρων, δηλαδή κυρώσεων, που θα επιτρέψουν στην ΕΕ να απαντήσει αποτελεσματικά εάν η Τουρκία προχωρήσει στην παραβατική συμπεριφορά της.

Συμφωνήσαμε όπως ο κ. Μπορέλ διερευνήσει τρόπους για τη μείωση των εντάσεων με την Τουρκία, αυστηρά, όμως, στη βάση των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου.

Η τουρκική παραβατικότητα θα συζητηθεί, κατόπιν επιθυμίας της ελληνικής και της κυπριακής πλευράς, εκ νέου στο άτυπο Συμβούλιο του Αυγούστου στο Βερολίνο και όχι στο τακτικό Συμβούλιο τον Σεπτέμβριο, όπως ήταν η αρχική τοποθέτηση.

Ενημέρωσα, επίσης, τους συναδέλφους ότι θα ζητήσω τη σύγκληση εκτάκτου Συμβουλίου εάν η Τουρκία μέχρι το άτυπο Συμβούλιο κλιμακώσει την παραβατική συμπεριφορά της.

Τέλος, ως προς τη Λιβύη, υπήρξε αναφορά από σειρά χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, στην παραβίαση του εμπάργκο από την Τουρκία, καθώς και καταδίκη του επεισοδίου που αφορά στο γαλλικό πολεμικό πλοίο. Επίσης, εκλήθη ευθέως η Τουρκία να επιδείξει εποικοδομητική στάση και να σταματήσει τις παραβιάσεις του εμπάργκο των όπλων στη Λιβύη».