Η Κομισιόν απειλεί τις φαρμακευτικές εταιρείες, με απαγόρευση εξαγωγών εμβολίων σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, προτείνοντας στις χώρες-μέλη της, να υιοθετήσουν έναν «μηχανισμό διαφάνειας εξαγωγών», έτσι ώστε, όλες οι εταιρείες που παράγουν εμβόλια για τον κορονοϊό στην Ε.Ε., να πρέπει να έχουν έγκριση εξαγωγών προς τρίτες χώρες στο μέλλον.

Η συγκεκριμένη εξέλιξη, έρχεται, έπειτα από την έντονη δυσαρέσκεια των Βρυξελλών σχετικά με την αιφνίδια ανακοίνωση της AstraZeneca την Παρασκευή, ότι θα παραδώσει σημαντικά λιγότερες ποσότητες από ό,τι αναφέρεται στο σχετικό συμβόλαιο: 31 εκατ. αντί για 80 εκατ. που έπρεπε να σταλούν μέχρι τα τέλη Μαρτίου. 

«Αυτό είναι απαράδεκτο για την Ε.Ε.», σημείωσε η αρμόδια Ευρωπαία επίτροπος Στέλλα Κυριακίδη εχθές (25/01) βράδυ, έπειτα από τηλεδιάσκεψη αξιωματούχων της Κομισιόν και των χωρών-μελών με εκπροσώπους της AstraZeneca, με την κα Κυριακίδη, να αναφέρει χαρακτηριστικά πως κατά τη συζήτηση, η εταιρεία δεν έδωσε «ικανοποιητικές απαντήσεις» σχετικά με τις μειωμένες ποσότητες.

«Η ΕΕ επιθυμεί να παραδοθεί το παραγγελθέν και προχρηματοδοτημένο εμβόλιο το συντομότερο δυνατό. Και θέλουμε να εκπληρωθεί πλήρως το συμβόλαιό μας», κατέληξε η Επίτροπος, αναφέροντας επίσης πως, «εάν πληρούνται όλες οι απαιτήσεις, ο EMA θα μπορούσε να συστήσει άδεια αγοράς έως το τέλος αυτής της εβδομάδας», όμως, το «πρόβλημα με τον ανεφοδιασμό της AstraZeneca», περιπλέκει την κατάσταση.

Αξίζει να σημειωθεί πως, στα τέλη Αυγούστου, η Κομισιόν ολοκλήρωσε την αρχική συμφωνία με την AstraZeneca για 300 εκατ. δόσεις εμβολίων, με την επιλογή για αγορά 100 εκατ. ακόμα. Ως αντάλλαγμα, η εταιρεία εισέπραξε περισσότερα από 300 εκατ. ευρώ ως προκαταβολή, προκειμένου να προχωρήσει στην παραγωγή του εμβολίου, ακόμα και πριν εγκριθεί επίσημα από τις αρμόδιες αρχές.

Στα τέλη Οκτωβρίου, οι χώρες-μέλη υπέβαλαν τις δεσμευτικές παραγγελίες τους προς την εταιρεία. 

Όπως λοιπόν αναφέρει το Spiegel, το ερώτημα που προκύπτει τώρα είναι τι έγιναν τα εμβόλια που έχουν ήδη παρασκευαστεί. Από την πλεuρά των Βρυξελλών φαίνεται να υπάρχουν μόνο δύο εξηγήσεις: είτε η AstraZeneca δεν τα παρασκεύασε ποτέ είτε πουλήθηκαν σε άλλους πελάτες. Και τα δύο σενάρια, σύμφωνα με την Κομισιόν, αποτελούν σοβαρή παραβίαση των συμφωνηθέντων.

Η AstraZeneca, αν και δεν έχει ακόμα απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα, δια στόματος του επικεφαλής της, Πασκάλ Σοριό, έκανε λόγο για «εγωιστικές συμπεριφορές ορισμένων κρατών».

Παράλληλα, ιδιαίτερη ενόχληση έχει προκαλέσει το γεγονός ότι οι καθυστερήσεις επηρεάζουν μόνο την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Όλοι οι άλλοι πελάτες εξυπηρετούνται κανονικά, συμπεριλαμβανομένης και της Βρετανίας», είπε ο Γερμανός χριστιανοδημοκράτης βουλευτής Πίτερ Λίζε, υποστηρίζοντας ότι είναι «μεγάλη ανοησία» η ανακοίνωση της AstraZeneca.

Βέβαια, προβλήματα με τις παραδόσεις εμβολίων, εντοπίζονται και σχετικά με άλλες εταιρείες, όπως η Pfizer και η Moderna, με την ιταλική κυβέρνηση μάλιστα να στέλνει μια προειδοποιητική επιστολή προς την Pfizer, ζητώντας της να σεβαστεί τις δεσμεύσεις που προκύπτουν από τη σύμβαση με την Ε.Ε.

Τέλος, στην Πολωνία, σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Michal Dworczyk, η Moderna ματαίωσε την αποστολή των εμβολίων στη χώρα, η οποία είχε προγραμματιστεί για αύριο.